Mụn cóc là gì? Cách phòng ngừa mụn cóc hiệu quả

Mụn cóc là những nốt sần sùi trên da do virus HPV gây ra. Chúng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể, nhưng thường gặp nhất ở bàn tay, bàn chân và bộ phận sinh dục. Mụn cóc không nguy hiểm nhưng có thể gây khó chịu và lây lan sang người khác hoặc vùng da khác. Vậy mụn cóc là gì? Nguyên nhân gây ra mụn cóc là gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Mụn cóc là gì?

Mụn cóc (hay còn gọi là hạt cơm) là một dạng tổn thương da lành tính, đặc trưng bởi sự tăng sinh bất thường của tế bào biểu mô do virus HPV (Human Papillomavirus) gây ra. Các tổn thương này có thể xuất hiện trên nhiều vị trí khác nhau của cơ thể như bàn tay, bàn chân, mặt hoặc cơ quan sinh dục, với hình dạng đa dạng từ sần sùi, nhẵn mịn đến dạng chùm như bông súp lơ.

Mụn cóc có khả năng lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với da bị nhiễm virus. Một số trường hợp, mụn cóc có thể gây đau, khó chịu, đặc biệt khi xuất hiện ở lòng bàn chân hoặc dưới móng tay.

Nguyên nhân gây ra mụn cóc

Virus HPV là tác nhân chính gây ra mụn cóc, với hơn 100 chủng được xác định. Trong đó, một số chủng như HPV 1, 2, 4 thường gây mụn cóc ở da; các chủng như HPV 6, 11 gây mụn cóc sinh dục; còn HPV 16 và 18 là hai trong số các chủng có nguy cơ cao gây ung thư cổ tử cung.

Virus xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương nhỏ trên da, kích thích tăng sinh tế bào sừng, tạo thành các nốt mụn cóc sần sùi. Mụn cóc có thể lây qua tiếp xúc da kề da, sử dụng chung đồ cá nhân hoặc đi chân trần tại những nơi công cộng như hồ bơi, phòng gym. Những người có hệ miễn dịch yếu, thường xuyên cắn móng tay hay làm móng có nguy cơ mắc mụn cóc cao hơn.

Phân loại mụn cóc

Mụn cóc được chia thành nhiều loại tùy theo vị trí xuất hiện và đặc điểm lâm sàng. Dưới đây là đặc điểm của các loại mụn cóc thường gặp:

• Mụn cóc thông thường: Đây là loại mụn cóc phổ biến nhất, thường mọc trên bàn tay, ngón tay, quanh móng và cẳng tay. Chúng có kích thước đa dạng, từ vài mm đến vài chục mm, với bề mặt sần sùi, màu trắng, xám hoặc nâu. Mụn cóc thông thường thường xuất hiện khi virus xâm nhập qua các vết xước nhỏ, đặc biệt phổ biến ở trẻ em và những người có thói quen cắn móng tay.

• Mụn cóc phẳng: Mụn cóc phẳng thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên, có kích thước nhỏ (dưới 5mm) với bề mặt nhẵn, phẳng và màu vàng nhạt hoặc nâu. Chúng chủ yếu mọc trên mặt, mu bàn tay hoặc cẳng tay, không sần sùi như các loại mụn cóc khác nhưng lại có khả năng lây lan nhanh, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch kém.

• Mụn cóc lòng bàn chân: Mụn cóc lòng bàn chân là loại gây nhiều đau đớn nhất do vị trí mọc ở lòng bàn chân hoặc gót chân. Khác với các loại mụn cóc thông thường, loại này thường bị ép sâu vào trong da do trọng lượng cơ thể, tạo cảm giác như có viên sỏi bên trong bàn chân. Chúng có bề mặt sần sùi, đôi khi xuất hiện các chấm đen nhỏ do mao mạch bị tắc nghẽn, gây khó khăn khi đi lại.

• Mụn cóc sinh dục: Mụn cóc sinh dục, hay còn gọi là sùi mào gà, xuất hiện ở bộ phận sinh dục và hậu môn. Đây là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến, có tốc độ lây nhiễm cao và tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng. Mụn cóc sinh dục có hình dạng giống như súp lơ, mềm, dễ chảy máu và gây ngứa rát khó chịu.

• Mụn cóc dạng sợi: Mụn cóc dạng sợi thường mọc trên mặt, cổ, mí mắt hoặc quanh miệng, có hình dạng dài như sợi chỉ, màu da hoặc hơi vàng. Chúng phát triển nhanh và có thể lan rộng nếu không được điều trị kịp thời. Mặc dù không gây đau đớn, loại mụn cóc này ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ và dễ bị trầy xước do va chạm.

Các cách điều trị mụn cóc

Mụn cóc có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào vị trí, kích thước và mức độ nghiêm trọng của tổn thương. Các phương pháp phổ biến bao gồm sử dụng thuốc bôi, can thiệp y khoa và liệu pháp miễn dịch.

Điều trị mụn cóc bằng thuốc bôi

• Acid salicylic: Acid salicylic là phương pháp điều trị phổ biến, giúp làm bong lớp sừng và kích thích hệ miễn dịch loại bỏ virus HPV. Người bệnh cần bôi thuốc đều đặn trong 2 - 3 tháng để đạt hiệu quả.

• Cantharidin: Cantharidin có nguồn gốc từ bọ cánh cứng, hoạt động bằng cách tạo bóng nước tại vùng da tổn thương, khiến mụn cóc bong ra. Phương pháp này chỉ nên thực hiện dưới sự chỉ định của bác sĩ để tránh kích ứng mạnh.

Điều trị mụn cóc bằng phương pháp can thiệp y khoa

• Áp lạnh bằng nitơ lỏng: Bác sĩ sẽ sử dụng nitơ lỏng để đông cứng mụn cóc, tạo bóng nước và khiến tổn thương bong ra sau vài ngày. Phương pháp này có thể gây đau hoặc để lại sẹo.

• Phẫu thuật điện và nạo: Kết hợp đốt điện và nạo thủ công để loại bỏ mụn cóc. Đây là phương pháp có hiệu quả nhanh nhưng có nguy cơ tái phát nếu không lấy hết nhân mụn.

• Laser CO2 Fractional: Sử dụng ánh sáng laser để phá hủy các mạch máu nuôi mụn cóc, giúp loại bỏ tổn thương. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây đau và để lại sẹo.

Điều trị mụn cóc bằng liệu pháp miễn dịch và thuốc tiêm

• Liệu pháp miễn dịch: Dùng hóa chất như diphencyprone (DCP) để kích thích phản ứng miễn dịch, giúp cơ thể tiêu diệt virus HPV hiệu quả hơn.

• Bleomycin là một loại thuốc hóa trị có thể được tiêm trực tiếp vào mụn cóc trong một số trường hợp khó điều trị. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây đau, loét hoặc để lại sẹo và chỉ nên thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu.

Cách phòng ngừa mụn cóc hiệu quả

Mụn cóc do virus HPV gây ra và có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp. Vì vậy, chủ động phòng ngừa là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và hạn chế nguy cơ tái nhiễm.

• Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt sau khi chạm vào bề mặt công cộng. Tránh dùng chung khăn, quần áo, bấm móng tay hoặc dao cạo với người khác để giảm nguy cơ lây nhiễm.

• Chăm sóc da đúng cách: Không cắn móng tay, không gãi hoặc cạy mụn cóc để tránh virus lây lan sang vùng da khác. Nếu có vết thương hở, hãy băng lại để ngăn ngừa sự xâm nhập của virus.

• Hạn chế tiếp xúc với môi trường dễ lây nhiễm: Khi đến hồ bơi, phòng thay đồ công cộng, hãy mang dép để tránh tiếp xúc trực tiếp với bề mặt sàn, nơi virus có thể tồn tại.

• Phòng ngừa mụn cóc sinh dục: Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục và tiêm vắc xin HPV là biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Mụn cóc, đặc biệt là mụn cóc sinh dục (sùi mào gà), là hậu quả của nhiễm virus HPV – một trong những loại virus phổ biến nhất lây truyền qua đường tình dục. Bên cạnh gây mất thẩm mỹ và khó chịu, một số chủng HPV nguy cơ cao còn có thể dẫn đến ung thư cổ tử cung, hậu môn, dương vật và các vùng khác. Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đang cung cấp các loại vắc xin HPV chính hãng, bao gồm:

• Gardasil 4 (HPV 4 chủng): Giúp phòng ngừa HPV type 6, 11, 16, 18 – nguyên nhân gây mụn cóc sinh dục và ung thư cổ tử cung.

• Gardasil 9 (HPV 9 chủng): Bảo vệ mở rộng trước 9 type HPV, bao gồm các type gây ung thư phổ biến nhất và mụn cóc sinh dục.

Tiêm vắc xin HPV càng sớm, hiệu quả phòng bệnh càng cao. Hãy đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn lộ trình tiêm phù hợp và bảo vệ sức khỏe lâu dài cho bạn và người thân. Liên hệ Hotline 1800 6928 để đặt lịch tiêm chủng ngay hôm nay.

Mụn cóc là một vấn đề da liễu phổ biến, có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và gây ra nhiều phiền toái trong sinh hoạt. Việc hiểu rõ nguyên nhân, cách nhận biết và các phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp kiểm soát tình trạng này hiệu quả, ngăn ngừa lây lan cũng như hạn chế nguy cơ tái phát. Nếu bạn gặp phải mụn cóc dai dẳng hoặc có dấu hiệu bất thường, hãy chủ động thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị đúng cách, bảo vệ sức khỏe làn da của mình.