Mắt dại là gì? Nguyên nhân nào gây ra tình trạng này?

Trong một số trường hợp, mắt dại không chỉ đơn thuần là biểu hiện của sự mệt mỏi mà còn liên quan đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Việc nắm rõ mắt dại là gì, nguyên nhân gây ra và thời điểm cần đi khám giúp bạn tự đánh giá tình trạng sức khỏe và có phương hướng xử lý kịp thời. Hãy cùng chúng tôi theo dõi bài viết dưới đây để tìm lời giải đáp cụ thể nhé.

Mắt dại là gì?

Mắt dại là thuật ngữ mô tả ánh mắt thiếu sức sống, đờ đẫn hoặc vô hồn, thường đi kèm với sự chậm chạp trong phản ứng ánh nhìn. Mắt dại không phải là một bệnh lý độc lập mà là dấu hiệu có thể xuất hiện trong nhiều tình huống, từ mệt mỏi tạm thời đến các rối loạn y khoa nghiêm trọng.

Người có mắt dại thường chớp mắt ít hơn bình thường, ánh mắt chuyển động chậm hoặc không đáp ứng nhanh với kích thích xung quanh. Ví dụ, khi được gọi tên, họ có thể không nhìn ngay về phía người nói mà giữ ánh nhìn cố định hoặc vô định. Đồng tử của người có mắt dại có thể phản ứng chậm với ánh sáng, chẳng hạn như không co lại nhanh khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh. Bên cạnh đó, ánh mắt của người có mắt dại thường thiếu sự linh hoạt, tạo cảm giác “trống rỗng” hoặc “mất thần thái”. Những dấu hiệu này có thể nhận biết qua quan sát trực tiếp hoặc khi giao tiếp.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng mắt dại

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến hiện tượng mắt dại bao gồm từ các rối loạn thần kinh, bệnh lý mắt đến các thói quen sinh hoạt thiếu khoa học. Trong bài viết này chúng ta cùng phân tích dựa trên hai nhóm nguyên nhân chính bao gồm nguyên nhân sinh lý và nguyên nhân bệnh lý. Cụ thể như sau:

Nguyên nhân sinh lý tạm thời

Mắt dại là biểu hiện thường gặp khi cơ thể rơi vào trạng thái mệt mỏi, thiếu ngủ hoặc chịu áp lực tinh thần kéo dài. Khi không được ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi hợp lý, các nhóm cơ xung quanh mắt hoạt động kém hiệu quả, làm cho ánh nhìn trở nên chậm chạp, thiếu sự linh hoạt và giảm sức sống. Đồng thời, stress kéo dài tác động tiêu cực đến hệ thần kinh, làm giảm khả năng điều tiết cảm xúc qua ánh mắt. Điều này khiến người đối diện có thể cảm nhận ánh mắt như “vô hồn” hoặc không còn sự tập trung. Ở nhiều trường hợp, đây chỉ là phản ứng tạm thời của cơ thể và sẽ được cải thiện khi bạn dành thời gian ngủ đủ, thư giãn hoặc giảm bớt căng thẳng tinh thần. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài ngay cả khi đã nghỉ ngơi hợp lý, bạn nên xem xét các nguyên nhân sức khỏe tiềm ẩn và tìm sự tư vấn y khoa để đảm bảo đôi mắt luôn khỏe mạnh, sáng rõ và thể hiện trọn vẹn sự sống động.

Nguyên nhân y khoa nghiêm trọng

Ngoài những nguyên nhân sinh lý tạm thời, tình trạng mắt dại cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề y khoa nghiêm trọng bao gồm:

• Rối loạn thần kinh trung ương: Các rối loạn thần kinh trung ương như bệnh Parkinson, trầm cảm, rối loạn lo âu hay tổn thương não do các chấn thương hoặc đột quỵ đều có thể gây ra tình trạng mắt dại. Bởi các rối loạn thần kinh trung ương này ảnh hưởng đến hệ thần kinh từ đó khiến ánh mắt trở nên đờ đẫn và thiếu linh hoạt.
• Bệnh tâm thần: Rối loạn lo âu nặng hoặc phản ứng stress cấp tính có thể khiến ánh mắt trở nên vô hồn, phản ánh trạng thái tâm lý bất ổn.
• Rối loạn nội tiết tố: Suy giáp hoặc cường giáp làm rối loạn chuyển hóa, gây mệt mỏi toàn thân và ảnh hưởng đến ánh mắt. Người bị suy giáp thường có ánh nhìn chậm chạp, thiếu sức sống do giảm hormon tuyến giáp làm chậm dẫn truyền thần kinh và phản xạ.
• Bệnh lý thị giác: Viêm thị thần kinh là tình trạng viêm dây thần kinh thị giác, có thể làm giảm phản xạ đồng tử và gây ánh nhìn vô hồn. Thoái hóa hoàng điểm hoặc tổn thương võng mạc là bệnh lý thị giác làm giảm thị lực, khiến mắt trông kém linh hoạt. Không chỉ vậy, hội chứng khô mắt nặng cũng gây nên biểu hiện mắt dại.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ? 

Mắt dại hay ánh mắt đờ đẫn và thiếu sức sống, không chỉ ảnh hưởng đến yếu tố thẩm mỹ mà còn có thể là tín hiệu cảnh báo sớm của những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Nếu tình trạng này kéo dài hơn vài ngày và kèm theo các biểu hiện như đau đầu, khó tập trung, trí nhớ suy giảm, thay đổi hành vi như cáu gắt hoặc thờ ơ hay cảm giác mệt mỏi bất thường thì bạn nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra kịp thời. Đặc biệt, khi xuất hiện các dấu hiệu nghiêm trọng hơn như suy giảm thị lực, đau mắt, run tay chân hoặc yếu cơ, nguy cơ mắc các bệnh lý về thần kinh, thị giác hoặc rối loạn nội tiết là rất cao.

Nguyên nhân mắt dại có thể liên quan đến rối loạn thần kinh, bệnh lý mắt hoặc rối loạn nội tiết. Quy trình thăm khám thường được thực hiện toàn diện để xác định nguyên nhân, cụ thể như sau: 

• Khám chuyên khoa thần kinh: Kiểm tra phản xạ, cử động nhãn cầu và chức năng nhận thức nhằm phát hiện bệnh Parkinson, tổn thương não hoặc các bệnh lý thần kinh khác.
• Khám nhãn khoa: Đánh giá thị lực, đo áp lực nội nhãn và kiểm tra phản xạ đồng tử để kiểm tra bệnh viêm thị thần kinh hoặc thoái hóa hoàng điểm.
• Xét nghiệm nội tiết: Đo nồng độ hormon, đặc biệt là hormon tuyến giáp để kiểm tra các rối loạn nội tiết.
• Chẩn đoán hình ảnh: Chụp CT hoặc chụp MRI não được chỉ định trong trường hợp nghi ngờ có tổn thương thần kinh trung ương.

Việc khám và điều trị sớm không chỉ giúp khắc phục tình trạng mắt dại mà còn phòng ngừa những biến chứng nghiêm trọng, bảo vệ sức khỏe toàn diện và duy trì chất lượng cuộc sống. Vì vậy hãy chủ động thăm khám nếu nhận thấy các dấu hiệu bất thường bạn nhé.

Mắt dại là tình trạng ánh mắt đờ đẫn, thiếu sức sống, có thể do mệt mỏi, stress, mắc các bệnh lý về mắt hoặc các bệnh lý như rối loạn thần kinh, tâm thần. Nếu mắt dại kéo dài hoặc kèm các triệu chứng nghiêm trọng khác, bạn cần đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ mắt dại là gì cũng như những nguyên nhân dẫn đến tình trạng mắt dại. Hãy lắng nghe cơ thể, duy trì lối sống lành mạnh và không xem nhẹ những thay đổi bất thường trong ánh mắt của chính mình hoặc người thân. Nếu bạn nghi ngờ mình đang gặp phải hiện tượng mắt dại kéo dài, đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời nhé.