Nhận biết các dấu hiệu đột quỵ để cấp cứu kịp thời

Việc phát hiện sớm các dấu hiệu đột quỵ (hay còn gọi là triệu chứng đột quỵ trong cách gọi quen thuộc của nhiều người) sẽ giúp người bệnh và người thân nhanh chóng nhận diện tình huống nguy hiểm. Nhờ đó, có thể chủ động thực hiện các bước sơ cứu ban đầu hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế để cấp cứu kịp thời, giảm thiểu nguy cơ tổn thương não và tăng cơ hội hồi phục.

Đột quỵ có thể nhận biết từ sớm không?

Mặc dù đột quỵ thường diễn ra đột ngột, nhưng một số dấu hiệu cảnh báo đột quỵ có thể xuất hiện từ rất sớm. Theo số liệu thống kê, khoảng 43% bệnh nhân từng trải qua một cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA), hay còn gọi là đột quỵ nhẹ, trong vòng một tuần trước khi bị đột quỵ nặng hơn. Một vài triệu chứng nghi ngờ cơn TIA như đau đầu, tê bì, cảm giác kiến bò hoặc yếu một phần cơ thể cần được lưu ý. Khi phát hiện những dấu hiệu đột quỵ như vậy, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám và dự phòng nhằm giảm nguy cơ đột quỵ nặng, có thể đe dọa đến tính mạng.

Ngoài ra, những biểu hiện gần cơn đột quỵ nghiêm trọng cũng không được xem nhẹ. Một số dấu hiệu như yếu hoặc tê nửa người, nói khó, giảm thị lực đột ngột, mất thăng bằng, hoặc đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân có thể xảy ra ngay trước khi đột quỵ diễn ra. Việc nhận diện sớm và xử lý kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc bảo toàn tính mạng và sức khỏe người bệnh.

Những dấu hiệu đột quỵ thường gặp cần theo dõi

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ đóng vai trò then chốt trong quá trình cấp cứu và điều trị. Dưới đây là những biểu hiện thường gặp mà bạn cần đặc biệt lưu ý để kịp thời xử trí khi cần thiết: 

Đau đầu dữ dội, chóng mặt bất thường

Cơn đau đầu xuất hiện đột ngột và dữ dội kèm theo chóng mặt, khiến người bệnh không thể ngồi hay đứng vững dù không yếu liệt chi.

Yếu hoặc liệt tay chân, hạn chế vận động một bên cơ thể

Tình trạng khó cử động hoặc không thể điều khiển tay chân một bên cơ thể xuất hiện đột ngột. Hãy đề nghị bệnh nhân giơ hai tay lên, nếu một tay rơi xuống hoặc không thể giữ, rất có thể người đó đang có dấu hiệu đột quỵ.

Mất thị lực hoặc mờ mắt đột ngột

Thị lực suy giảm nhanh, mờ một bên mắt hoặc nhìn không rõ, có thể là dấu hiệu cảnh báo cần được chú ý.

Méo miệng, lệch mặt, yếu cơ mặt

Một bên mặt có thể bị xệ, khó kiểm soát cơ mặt, cười lệch. Có thể kiểm tra bằng cách yêu cầu bệnh nhân mỉm cười và quan sát.

Nói khó, nói ngọng, phát âm không rõ

Người bệnh có thể nói lắp, nói ngọng, phát âm sai. Hãy thử yêu cầu họ lặp lại một câu đơn giản. Nếu không nói được trọn vẹn, có thể họ đang bị đột quỵ.

Nhận biết dấu hiệu đột quỵ sớm bằng quy tắc FAST

FAST là một quy tắc đơn giản giúp nhận biết nhanh các biểu hiện đột quỵ và xử trí kịp thời:

• F (Face: Khuôn mặt): Một bên mặt bị xệ, mất đối xứng khi cười.
• A (Arm: Tay): Một tay yếu hoặc không thể giơ cao cùng lúc với tay còn lại.
• S (Speech: Lời nói): Giọng nói thay đổi, nói khó, nói ngọng hoặc không nói được.
• T (Time: Thời gian): Khi có bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, cần gọi ngay cấp cứu (115) hoặc đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Càng được xử lý sớm, khả năng phục hồi càng cao, càng chậm trễ, nguy cơ biến chứng càng lớn.

Các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ

Đột quỵ không chỉ do các tình huống cấp tính mà còn liên quan đến nhiều yếu tố nguy cơ tiềm ẩn trong lối sống và sức khỏe, bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Người có người thân từng bị đột quỵ có nguy cơ mắc cao hơn do ảnh hưởng từ gen hoặc thói quen sống.
• Các bệnh lý nền: Những bệnh như thiếu máu não thoáng qua (TIA), đái tháo đường, bệnh tim, đau nửa đầu Migraine, chứng ngưng thở khi ngủ, bệnh mạch máu ngoại biên, tăng huyết áp,… đều là yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Thừa cân, béo phì: Dễ dẫn đến rối loạn chuyển hóa, tăng huyết áp và các vấn đề tim mạch liên quan đến đột quỵ.
• Thiếu vận động: Ít hoạt động thể chất làm tăng nguy cơ béo phì và các bệnh tim mạch.
• Lạm dụng chất kích thích: Việc sử dụng rượu bia, thuốc lá, ma túy có thể làm hỏng mạch máu, gây cao huyết áp và dẫn đến đột quỵ.

Các dấu hiệu đột quỵ hoặc biểu hiện bất thường trước cơn đột quỵ cần được xử trí càng sớm càng tốt để giảm thiểu tổn thương và biến chứng. Những triệu chứng như yếu nửa người, nói khó, mất thăng bằng, đau đầu dữ dội, đặc biệt cần được chú trọng ở những người có nguy cơ cao. Đừng chủ quan dù chỉ là những dấu hiệu nhẹ. Chủ động kiểm tra sức khỏe và điều trị dự phòng sẽ giúp bạn và người thân giảm thiểu rủi ro đột quỵ hiệu quả.

Để bảo vệ sức khỏe cho bạn và gia đình, hãy lựa chọn tiêm ngừa tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, địa chỉ đáng tin cậy với hệ thống cơ sở hiện đại, đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp và đầy đủ các loại vắc xin từ trẻ em đến người lớn. Đặt lịch tiêm nhanh chóng, tiện lợi qua ứng dụng hoặc đến trực tiếp trung tâm gần nhất!