Khô miệng là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng khô miệng? Liệu đây có phải là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và có thể điều trị dứt điểm hay không? Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu chi tiết về tình trạng này, từ các nguyên nhân gây bệnh đến những giải pháp khắc phục hiệu quả, trong bài viết dưới đây.

Khô miệng là gì?

Khô miệng là tình trạng xảy ra khi tuyến nước bọt không tiết đủ để duy trì độ ẩm cho khoang miệng. Nguyên nhân có thể do uống không đủ nước, tiêu thụ thực phẩm cay, khô, thời tiết hanh khô hoặc thói quen thở bằng miệng khi ngủ,...

Nếu dù đã uống nhiều nước nhưng vẫn bị khô miệng, nguyên nhân có thể liên quan đến tác dụng phụ của thuốc hoặc các bệnh lý răng miệng tiềm ẩn. Trong đó, thuốc là yếu tố phổ biến nhất gây khô miệng, ngoài ra, các bệnh suy giảm miễn dịch như hội chứng Sjögren, HIV hoặc tác động của xạ trị cũng có thể dẫn đến tình trạng này.

Dấu hiệu của tình trạng khô miệng

Sau khi đã hiểu rõ về khô miệng, hãy cùng tìm hiểu chi tiết các triệu chứng thường gặp của tình trạng này, bao gồm:

• Cảm giác khô rát, dính trong khoang miệng.

• Môi nứt nẻ, miệng khô và dễ bị chảy máu.

• Lưỡi viêm, khô, có cảm giác nóng rát và đau nhói như bị kim châm.

• Xuất hiện vết loét miệng hoặc nhiệt miệng.

• Thay đổi vị giác, có vị kim loại trong miệng, ăn uống kém ngon.

• Hơi thở có mùi khó chịu.

• Gặp khó khăn trong việc cử động miệng, nói chuyện, nhai, nuốt hoặc sử dụng răng giả.

• Cổ họng khô, miệng rát, da quanh khóe miệng bị nứt, môi khô ráp.

Nguyên nhân nào gây khô miệng

Do sử dụng thuốc điều trị

Hơn 400 loại thuốc có thể gây khô miệng, bao gồm cả thuốc không kê đơn dùng để trị dị ứng và cảm lạnh. Ngoài ra, các loại thuốc kê đơn như thuốc điều trị huyết áp cao, bàng quang tăng hoạt và thuốc hướng thần cũng có thể dẫn đến tình trạng này. Xạ trị có thể làm tổn thương tuyến nước bọt, trong khi hóa trị có thể khiến tuyến nước bọt sưng to và giảm khả năng tiết nước bọt.

Do chấn thương ở vùng đầu và cổ

Chấn thương vùng đầu hoặc cổ có thể gây tổn thương các dây thần kinh kiểm soát tuyến nước bọt. Nếu các dây thần kinh này bị ảnh hưởng, tuyến nước bọt sẽ không nhận được tín hiệu cần thiết để sản xuất nước bọt, dẫn đến tình trạng khô miệng.

Hội chứng Sjogren

Khô miệng có thể là dấu hiệu của hội chứng Sjogren, một bệnh tự miễn trong đó hệ miễn dịch tấn công các tuyến nước bọt và tuyến lệ. Bệnh nhân mắc tiểu đường hoặc HIV cũng có nguy cơ gặp phải tình trạng này.

Hút thuốc lá

Hút thuốc không phải là nguyên nhân trực tiếp gây khô miệng, nhưng nó có thể làm trầm trọng thêm tình trạng này. Đây cũng là một trong nhiều lý do khiến việc từ bỏ thuốc lá trở nên quan trọng đối với sức khỏe.

Khô miệng ở người cao tuổi

Tình trạng khô miệng thường gặp ở người trung niên và cao tuổi do sự suy giảm hoạt động của tuyến nước bọt, dẫn đến lượng nước bọt tiết ra ít hơn so với bình thường.

Bên cạnh đó, các yếu tố như môi trường khô nóng, căng thẳng, lo âu hay việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm và đồ uống chứa cồn hoặc caffeine cũng có thể góp phần gây ra khô miệng. Nếu tình trạng này kéo dài hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, nên tìm đến bác sĩ để được thăm khám và tư vấn điều trị phù hợp.

Biện pháp chữa khô miệng ngay tại nhà

Để cải thiện tình trạng khô miệng, bạn có thể áp dụng một số biện pháp hiệu quả ngay tại nhà như sau:

Duy trì độ ẩm tự nhiên cho miệng

Việc cung cấp đủ nước cho cơ thể mỗi ngày đóng vai trò quan trọng. Người trưởng thành nên uống từ 1,5 - 2 lít nước/ngày, thậm chí nhiều hơn nếu vận động nhiều hoặc sống trong môi trường nóng bức.

Ngoài nước lọc, bạn có thể bổ sung nước từ thực phẩm như sữa chua, nước dừa, trà thảo mộc, súp, rau củ và trái cây mọng nước.

Tạo thói quen tốt

Bạn nên duy trì các thói quen tốt như:

• Tránh thở bằng miệng, hạn chế ngủ há miệng hoặc ngủ ngáy.

• Sử dụng máy tạo độ ẩm, máy phun sương hoặc máy khuếch tán tinh dầu trong phòng ngủ để giữ không khí đủ ẩm.

• Bổ sung thực phẩm hỗ trợ tiết nước bọt.

• Dùng kẹo hoặc kẹo cao su không đường để kích thích tuyến nước bọt.

• Súc miệng hoặc uống nước ép nha đam để làm dịu niêm mạc miệng. Nếu bị khô miệng nghiêm trọng, có thể bôi gel nha đam lên lưỡi, nướu, răng và môi trước khi rửa sạch.

• Thường xuyên uống trà gừng hoặc nhai một ít gừng tươi để kích thích tiết nước bọt.

• Dùng nước chanh giúp làm sạch khoang miệng, khử mùi và tăng sản xuất nước bọt.

Chăm sóc răng miệng đúng cách

Chăm sóc răng miệng bằng cách:

• Đánh răng với kem chứa fluor hai lần/ngày và làm sạch kẽ răng bằng chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước.

• Tránh thực phẩm cay, mặn, khô cứng như khoai tây chiên hoặc bỏng ngô.

• Hạn chế đồ uống có cồn, cafein, đồ ngọt và thực phẩm có tính axit.

• Dùng son dưỡng để tránh tình trạng môi khô, nứt nẻ.

Một số câu hỏi thường gặp về tình trạng khô miệng

Khô miệng có thể chữa khỏi hoàn toàn không?

Triệu chứng khô miệng có thể được kiểm soát và trong một số trường hợp có thể biến mất hoàn toàn. Bác sĩ sẽ điều chỉnh loại thuốc phù hợp với tình trạng của bạn, vì vậy hãy báo ngay nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Khô miệng mãn tính có gây ra biến chứng gì không?

Khô miệng kéo dài có thể dẫn đến các biến chứng như sâu răng, viêm nướu do thiếu nước bọt bảo vệ khoang miệng. Ngoài ra, tình trạng này còn có thể gây loét miệng, nứt môi và tạo điều kiện thuận lợi cho nấm Candida phát triển, gây bệnh tưa miệng.

Tại sao uống nhiều nước nhưng vẫn bị khô miệng?

Nếu dù đã uống đủ nước nhưng vẫn gặp tình trạng miệng khô, nguyên nhân có thể liên quan đến một số bệnh lý tiềm ẩn hoặc tác dụng phụ của thuốc đang sử dụng, ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng.

Người bị khô miệng nên ăn gì?

Một số thực phẩm giúp kích thích hoạt động của tuyến nước bọt, hỗ trợ giảm khô miệng như nha đam, gừng, chanh, hoặc nhai kẹo cao su không đường.

Khô miệng khi thức dậy có phải dấu hiệu cảnh báo bệnh lý không?

Khô miệng sau khi ngủ dậy không chỉ gây khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe. Nguyên nhân có thể do thói quen thở bằng miệng khi ngủ hoặc liên quan đến các bệnh lý như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản, viêm nha chu. Nếu tình trạng này kéo dài, bạn nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra và có hướng điều trị thích hợp.

Bài viết trên đã cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng khô miệng, bao gồm các dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân gây ra và những biện pháp khắc phục tại nhà. Tuy nhiên, để có hướng điều trị chính xác và hiệu quả nhất, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn.

Mặc dù hiện nay chưa có vắc xin đặc hiệu để phòng ngừa khô miệng, một số loại vắc xin có thể gián tiếp giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan, như vắc xin phòng cúm, COVID-19, viêm gan B, phế cầu hay HPV. Những vắc xin này giúp bảo vệ hệ miễn dịch, ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng hoặc rối loạn miễn dịch có thể ảnh hưởng đến tuyến nước bọt, từ đó hạn chế tình trạng khô miệng.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào là địa chỉ uy tín, cung cấp đầy đủ các loại vắc xin chất lượng cao, đảm bảo an toàn và hiệu quả. Với đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, cơ sở vật chất hiện đại và quy trình tiêm chủng đạt chuẩn, Long Châu cam kết mang đến dịch vụ tốt nhất, giúp bạn và gia đình bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện. Hãy đến ngay Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và tiêm chủng đúng lịch, nâng cao khả năng phòng bệnh ngay hôm nay!