Bụng khó chịu buồn nôn mệt mỏi: Nguyên nhân và cách điều trị

Bụng khó chịu, buồn nôn kèm theo mệt mỏi là những triệu chứng thường gặp ở nhiều lứa tuổi, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Nhiều người thường bỏ qua hoặc cho rằng đây chỉ là dấu hiệu thông thường. Tuy nhiên, để hạn chế rủi ro và phòng tránh hiệu quả, cần tìm hiểu kỹ nguyên nhân gây ra tình trạng này.

Nguyên nhân gây bụng khó chịu buồn nôn mệt mỏi

Bụng khó chịu kèm buồn nôn và mệt mỏi là những triệu chứng khá phổ biến. Một số liên quan đến thói quen ăn uống, số khác lại do bệnh lý tiêu hóa hoặc những rối loạn trong cơ thể. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp:

Thói quen ăn uống

Chế độ ăn uống là một trong những yếu tố hàng đầu gây đầy bụng, buồn nôn hoặc mệt mỏi. Ăn khẩu phần quá lớn, ăn đồ cay, mặn, nhiều dầu mỡ, dùng nước có ga hoặc chứa caffein hay ăn khuya trước khi ngủ đều có thể khiến dạ dày khó chịu.

Ngoài ra, việc ăn trong tư thế khom lưng cũng ảnh hưởng đến tiêu hóa. Ăn khẩu phần vừa phải, chậm rãi và chú tâm sẽ giúp giảm bớt triệu chứng.

Táo bón

Táo bón, khi số lần đi đại tiện giảm xuống còn 3 lần hoặc ít hơn mỗi tuần, có thể gây khó chịu, đầy hơi và uể oải. Nguyên nhân thường do thay đổi lối sống, mang thai, mất nước, thiếu chất xơ hoặc tác dụng phụ của thuốc. Người bị táo bón có thể cải thiện bằng thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt hoặc dùng thuốc nhuận tràng theo chỉ định bác sĩ.

Căng thẳng

Căng thẳng và lo lắng tác động trực tiếp đến hệ tiêu hóa, làm chậm nhu động ruột và gây cảm giác đầy hơi, buồn nôn, mệt mỏi.

Ngoài ra, căng thẳng còn gây mất ngủ, đau đầu, thay đổi cảm giác thèm ăn và dễ mắc các bệnh thông thường như cảm cúm.

Sự phát triển quá mức của vi khuẩn ruột non (SIBO)

Tình trạng này xảy ra khi vi khuẩn phát triển quá nhiều trong ruột non, gây ra đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón, kèm theo buồn nôn và mệt mỏi. Người bệnh thường có nhu động ruột kém, dễ gặp sau phẫu thuật bụng hoặc viêm túi thừa.

Hội chứng ruột kích thích (IBS)

Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn tiêu hóa với triệu chứng đa dạng như đau bụng, tiêu chảy, táo bón, đầy hơi và có đờm trắng trong phân. Nguyên nhân có thể liên quan đến căng thẳng, nhiễm trùng, chấn thương tâm lý hoặc SIBO.

Liệt ruột

Liệt ruột là tình trạng đường ruột không co bóp được, khiến thức ăn ứ đọng lâu. Người bệnh dễ bị đầy hơi, buồn nôn, no nhanh, ợ nóng, đau bụng và nôn. Tình trạng này có thể dẫn đến sụt cân và mệt mỏi do thiếu dinh dưỡng.

Hội chứng Dumping

Hội chứng Dumping xảy ra khi thức ăn rời khỏi dạ dày quá nhanh, thường gặp sau phẫu thuật cắt dạ dày. Người bệnh có thể bị đau quặn, tiêu chảy, chóng mặt, đổ mồ hôi lạnh, cùng với buồn nôn và mệt mỏi. Các triệu chứng thường xuất hiện ngay sau ăn hoặc vài giờ sau.

Ung thư buồng trứng 

Ở phụ nữ, đầy hơi kéo dài trên 2 tuần kèm buồn nôn và mệt mỏi có thể là dấu hiệu ung thư buồng trứng, thường đi kèm đau vùng chậu, chảy máu âm đạo bất thường và đi tiểu nhiều lần. 

Hội chứng tiền kinh nguyệt

Bên cạnh đó, hội chứng tiền kinh nguyệt cũng có thể gây ra đầy hơi, buồn nôn và các rối loạn tiêu hóa khác.

Bụng khó chịu, buồn nôn và mệt mỏi có thể bắt nguồn từ những thói quen sinh hoạt đơn giản cho đến các bệnh lý tiêu hóa hay phụ khoa nghiêm trọng. Nhận biết sớm nguyên nhân là chìa khóa giúp bảo vệ sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Cách giảm đau bụng kèm buồn nôn, khó chịu tại nhà

Trong những trường hợp đau bụng kèm đầy hơi, buồn nôn và mệt mỏi nhẹ, người bệnh có thể cảm thấy dễ chịu hơn sau khi nghỉ ngơi, đi tiêu hoặc xì hơi. Những thay đổi nhỏ trong sinh hoạt hằng ngày cũng có thể góp phần cải thiện tình trạng này.

Thói quen ăn uống lành mạnh bao gồm:

• Ăn các bữa nhỏ thường xuyên thay vì ăn quá no một lần.
• Ăn chậm, nhai kỹ để giảm gánh nặng cho dạ dày.
• Uống đủ nước trong ngày để hỗ trợ tiêu hóa.
• Giảm thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất béo và muối.
• Ngừng hút thuốc lá và hạn chế rượu bia vì có thể gây ợ nóng và kích ứng dạ dày.

Ngoài ra, nên chủ động giảm căng thẳng vì stress có thể làm triệu chứng nặng hơn. Tùy tình trạng, tăng hoặc giảm lượng chất xơ trong chế độ ăn có thể giúp giảm khó chịu. Người bệnh nên tham khảo ý kiến chuyên gia để xác định mức chất xơ phù hợp.

Với những người có triệu chứng dai dẳng liên quan đến hội chứng ruột kích thích hoặc tình trạng SIBO, chế độ ăn ít carbohydrate chuỗi ngắn có thể giúp giảm triệu chứng sau bữa ăn.

Trường hợp nào nên đến khám tại cơ sở y tế?

Đau bụng kèm buồn nôn, khó chịu thường có thể cải thiện bằng các biện pháp đơn giản tại nhà như nghỉ ngơi, điều chỉnh chế độ ăn và lối sống. Tuy nhiên, bạn nên đi khám bác sĩ nếu gặp các tình huống sau:

• Đầy hơi kéo dài trên 2 tuần: Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng hơn, không chỉ đơn thuần do ăn uống.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân: Khi cân nặng giảm mà không thay đổi chế độ ăn hoặc vận động, cần kiểm tra để loại trừ bệnh lý tiềm ẩn.
• Đau bụng dai dẳng hoặc dữ dội: Những cơn đau kéo dài hoặc tăng nặng có thể liên quan đến rối loạn tiêu hóa, viêm nhiễm hoặc bệnh mạn tính.
• Có máu trong nước tiểu hoặc phân: Đây là triệu chứng cảnh báo sớm của nhiều bệnh đường tiêu hóa hoặc tiết niệu, cần được chẩn đoán chính xác.
• Thay đổi màu sắc hoặc tần suất đi tiêu: Nếu phân thay đổi bất thường (quá sẫm, quá nhạt, đi quá nhiều hoặc quá ít), có thể liên quan đến bệnh gan, mật, ruột.
• Chán ăn hoặc nhanh no: Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng dinh dưỡng và sức khỏe tổng thể, đồng thời báo hiệu bệnh dạ dày hoặc rối loạn tiêu hóa.

Không phải mọi cơn đau bụng hay khó chịu đều nguy hiểm, nhưng nếu có các dấu hiệu trên, bạn nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng.

Tóm lại, bụng khó chịu buồn nôn mệt mỏi có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, từ rối loạn tiêu hóa đơn giản đến những bệnh lý cần theo dõi và điều trị. Chủ động xây dựng chế độ ăn uống khoa học, nghỉ ngơi hợp lý và thăm khám kịp thời khi triệu chứng kéo dài là cách tốt nhất để phòng tránh và bảo vệ sức khỏe.