Ho sau cúm A: Nguyên nhân, cách xử lý và phòng ngừa

Ho kéo dài ở trẻ em sau các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như cúm A là hiện tượng thường gặp. Khi trẻ gặp ho sau cúm A nghiêm trọng hoặc kéo dài, phụ huynh cần thực hiện các biện pháp gì để giúp cải thiện sức khỏe cho con?

Ho sau cúm A là gì?

Ho sau cúm A là tình trạng ho kéo dài hoặc tái phát sau khi các triệu chứng chính của cúm A (sốt, đau cơ, mệt mỏi) đã thuyên giảm, thường do viêm đường hô hấp kéo dài hoặc nhiễm trùng thứ phát. Ho có thể là ho khan (không có đờm) hoặc ho có đờm, tùy thuộc vào mức độ tổn thương đường hô hấp và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Tình trạng này thường xuất hiện do:

• Viêm đường hô hấp kéo dài: Vi rút cúm A làm tổn thương niêm mạc đường hô hấp, gây viêm và kích ứng, dẫn đến ho dai dẳng.
• Nhiễm trùng thứ phát: Sau cúm, hệ miễn dịch suy yếu, tạo điều kiện cho vi khuẩn hoặc vi rút khác gây viêm phổi, viêm phế quản, khiến ho trầm trọng hơn.
• Tăng nhạy cảm đường thở: Đường hô hấp trở nên nhạy cảm hơn sau cúm, dễ bị kích ứng bởi khói bụi, không khí lạnh, hoặc mùi mạnh, gây ra ho sau cúm A.

Nguyên nhân gây ho sau cúm a

Hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn biết cách xử lý ho sau cúm A hiệu quả. Các nguyên nhân chính bao gồm:

• Tổn thương niêm mạc đường hô hấp: Vi rút cúm A tấn công các tế bào lót đường hô hấp, gây viêm và làm mất lớp chất nhầy bảo vệ. Điều này khiến đường thở dễ bị kích ứng, dẫn đến ho khan hoặc ho có đờm.
• Viêm phế quản sau cúm: Viêm phế quản cấp là biến chứng phổ biến, xảy ra khi vi rút hoặc vi khuẩn gây viêm ở ống phế quản, làm tăng tiết đờm và kích thích ho.
• Nhiễm trùng thứ phát: Sau cúm, hệ miễn dịch suy giảm, dễ dẫn đến viêm phổi do vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae hoặc Staphylococcus aureus. Ho trong trường hợp này thường kèm sốt, khó thở, và đờm có màu bất thường (xanh, vàng).
• Dị ứng hoặc kích ứng: Sau cúm, đường hô hấp nhạy cảm hơn, dễ phản ứng với các tác nhân như bụi, phấn hoa, hoặc thay đổi nhiệt độ, gây ho dai dẳng.
• Bệnh lý nền: Những người có tiền sử hen suyễn, dị ứng, hoặc bệnh phổi mãn tính dễ bị ho sau cúm A kéo dài do đường hô hấp đã tổn thương từ trước.

Triệu chứng kèm theo và khi nào cần đi bác sĩ

Ho sau cúm A có thể đi kèm các triệu chứng khác, giúp xác định mức độ nghiêm trọng:

• Ho khan: Giai đoạn đầu thường biểu hiện bằng những cơn ho không tiết dịch, tạo cảm giác vướng víu,rát ở vùng họng.
• Khó thở hoặc thở khò khè: Báo hiệu viêm phế quản hoặc viêm phổi, đặc biệt ở trẻ em và người lớn tuổi.
• Mệt mỏi kéo dài: Do hệ miễn dịch vẫn đang phục hồi sau cúm.
• Đau ngực: Có thể do ho nhiều hoặc viêm phổi/phế quản.

Vậy khi nào cần đi bác sĩ?

• Ho liên tục trong hơn ba tuần mà không thấy sự thuyên giảm nào.
• Ho kèm sốt tái phát, khó thở, hoặc đờm có máu.
• Đau ngực dữ dội hoặc thở khò khè không kiểm soát được.
• Có bệnh lý nền như hen suyễn, COPD, hoặc suy giảm miễn dịch.

Để tìm ra nguyên nhân và có phương pháp điều trị thích hợp, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm như phân tích máu, chụp X-quang phổi, hoặc kiểm tra chức năng hô hấp.

Điều trị y tế cho ho sau cúm a

Trong trường hợp tình trạng ho dai dẳng sau khi mắc cúm A không thuyên giảm hoặc xuất hiện các dấu hiệu cho thấy có biến chứng, bác sĩ có thể đưa ra các biện pháp can thiệp sau:

• Kháng sinh: Chỉ định khi có nhiễm khuẩn thứ phát (viêm phổi, viêm phế quản do vi khuẩn).
• Thuốc giãn phế quản: Dùng cho bệnh nhân hen suyễn hoặc thở khò khè, như salbutamol (dạng xịt).
• Corticoid: Trong trường hợp viêm đường hô hấp nặng, bác sĩ có thể kê corticoid ngắn ngày để giảm viêm.
• Vật lý trị liệu hô hấp: Áp dụng cho trẻ em hoặc người lớn bị đờm ứ đọng, giúp thông thoáng đường thở.

Phòng ngừa ho sau cúm a

Để giảm nguy cơ ho sau cúm A và các biến chứng, cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa cúm A từ sớm:

• Tiêm vắc xin cúm: Vắc xin cúm hàng năm là cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ mắc cúm A, đặc biệt cho trẻ em, người già, và người có bệnh lý nền. Để phòng ngừa bệnh cúm, người dân tại Việt Nam có thể tiếp cận vắc xin tại nhiều cơ sở tiêm chủng, trong đó có hệ thống Tiêm chủng Long Châu.
• Giữ vệ sinh: Rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang ở nơi đông người, và tránh chạm tay vào mặt.
• Cách ly khi mắc cúm: Nếu bị cúm A, nghỉ tại nhà, che miệng khi ho/hắt hơi để tránh lây lan.
• Tránh tác nhân kích thích: Giữ môi trường sống sạch sẽ, tránh khói bụi, hóa chất, hoặc không khí lạnh gây kích ứng đường thở.

Ho sau cúm A là vấn đề phổ biến nhưng không nên xem nhẹ, vì nó có thể báo hiệu viêm đường hô hấp kéo dài hoặc biến chứng nghiêm trọng. Bằng cách giữ ẩm đường hô hấp, làm dịu cổ họng, nghỉ ngơi hợp lý, và tìm kiếm chăm sóc y tế khi cần, bạn có thể kiểm soát tình trạng này hiệu quả. Biện pháp phòng ngừa cúm A hiệu quả nhất, bao gồm cả việc giảm nguy cơ ho kéo dài, là tiêm phòng vắc xin cúm định kỳ kết hợp với việc duy trì một lối sống khỏe mạnh. Nếu bạn hoặc người thân đang vật lộn với ho sau cúm A, hãy liên hệ bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.