Không ít người lo lắng khi tiếp xúc với người mắc hen suyễn vì cho rằng đây là bệnh truyền nhiễm. Thực tế, hen suyễn có thể tái phát thường xuyên nhưng không phải là bệnh lây truyền qua tiếp xúc thông thường. Vậy bệnh hen suyễn có lây không? Cần làm gì để phòng ngừa hen suyễn hiệu quả? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Hen suyễn là gì?
Hen suyễn, hay còn gọi là hen phế quản, là một bệnh lý mạn tính của đường hô hấp, đặc trưng bởi tình trạng viêm niêm mạc phế quản và tăng phản ứng của đường dẫn khí với các tác nhân kích thích. Khi tiếp xúc với các yếu tố gây kích ứng, phế quản của người bệnh sẽ co thắt mạnh, làm hẹp đường thở và gây ra các triệu chứng như: ho, khó thở, thở khò khè và cảm giác nặng ngực. Cơn hen có thể khởi phát cấp tính hoặc kéo dài, với mức độ từ nhẹ đến nặng tùy theo cơ địa từng bệnh nhân và mức độ tiếp xúc với yếu tố kích thích.

Hiện nay, hen suyễn không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát hiệu quả bằng thuốc điều trị kết hợp với lối sống phù hợp. Việc tuân thủ chỉ định của bác sĩ đóng vai trò rất quan trọng trong việc phòng ngừa các đợt cấp và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Nguyên nhân gây bệnh hen suyễn
Hen suyễn là bệnh lý có cơ chế bệnh sinh phức tạp, trong đó yếu tố cơ địa kết hợp với yếu tố môi trường là nguyên nhân chính dẫn đến khởi phát cơn hen. Một số nguyên nhân thường gặp bao gồm:
- Các bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp như: Viêm xoang, cảm lạnh, cúm.
- Các chất gây dị ứng: Phấn hoa, lông thú cưng, nấm mốc, mạt bụi nhà.
- Chất kích ứng mạnh: Khói thuốc, hóa chất, mùi nước hoa, chất tẩy rửa.
- Ô nhiễm không khí: Khí thải công nghiệp, khói xe, bụi mịn PM2.5.
- Thay đổi thời tiết đột ngột: Không khí lạnh, độ ẩm cao hoặc thấp.
- Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Kích thích đường hô hấp.
- Căng thẳng tâm lý hoặc cảm xúc mạnh: Lo âu, sợ hãi, cười lớn.
- Dị ứng với thuốc hoặc thực phẩm chứa sulfites như: Tôm, dưa muối, rượu vang, trái cây sấy khô.

Hen suyễn có lây không?
Câu hỏi “Hen suyễn có lây không?” là thắc mắc phổ biến của nhiều người khi tiếp xúc hoặc sống cùng với bệnh nhân hen suyễn. Hen suyễn có lây không? Câu trả lời là: Hen suyễn hoàn toàn không phải là bệnh truyền nhiễm và không có khả năng lây từ người này sang người khác.
Hen suyễn (hay hen phế quản) là một bệnh lý mạn tính của đường hô hấp, không do virus hay vi khuẩn gây ra mà chủ yếu liên quan đến phản ứng viêm và tăng mẫn cảm của phế quản trước các yếu tố kích thích từ môi trường hoặc cơ địa dị ứng. Các yếu tố như phấn hoa, lông động vật, nấm mốc, khói thuốc lá, không khí lạnh, vận động thể lực hoặc thay đổi cảm xúc có thể làm khởi phát cơn hen ở người có cơ địa nhạy cảm.

Mặc dù hen suyễn không lây, nhưng bệnh có yếu tố di truyền. Nếu bố hoặc mẹ bị hen phế quản thì con cái sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường, đặc biệt nếu cả hai bố mẹ đều có cơ địa dị ứng. Ngoài ra, các yếu tố như tiền sử cơ địa dị ứng, béo phì, hút thuốc lá chủ động hoặc thụ động, và môi trường sống ô nhiễm cũng góp phần làm tăng khả năng mắc bệnh.
Vì vậy, người tiếp xúc với bệnh nhân hen suyễn không cần lo ngại về nguy cơ lây nhiễm, thay vào đó nên quan tâm đến việc hỗ trợ bệnh nhân trong việc kiểm soát bệnh và tạo môi trường sống lành mạnh.
Cách phòng ngừa bệnh hen suyễn
Mặc dù không thể điều trị dứt điểm, nhưng bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát tốt nếu được phát hiện sớm và thực hiện đúng các biện pháp phòng ngừa. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hen suyễn hiệu quả:
Tuân thủ phác đồ điều trị bằng thuốc
Người bệnh không được tự ý ngưng thuốc, điều chỉnh liều hoặc thay thế thuốc khác mà chưa được bác sĩ đồng ý. Một số thuốc cần thiết trong điều trị hen suyễn bao gồm thuốc corticoid dạng hít, thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn và dài.
Tránh xa các tác nhân kích thích
Các yếu tố như khói thuốc lá, bụi bẩn, phấn hoa, lông thú cưng, nấm mốc, không khí lạnh, hóa chất tẩy rửa và một số thực phẩm gây dị ứng có thể làm khởi phát cơn hen. Người bệnh nên hạn chế tối đa việc tiếp xúc với các tác nhân này để giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của cơn hen.
Giữ ấm cơ thể khi trời lạnh
Không khí lạnh là một trong những nguyên nhân phổ biến gây co thắt phế quản, dẫn đến các cơn hen cấp. Vào mùa lạnh, người bệnh cần mặc ấm, quàng khăn, đeo khẩu trang khi ra ngoài để bảo vệ hệ hô hấp, đặc biệt vào sáng sớm hoặc đêm khuya.

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh
Người bị hen suyễn nên ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin C, A, D và omega-3 như rau xanh, trái cây họ cam quýt, cá béo, các loại hạt. Đồng thời, nên tránh thực phẩm đóng hộp, thực phẩm chứa chất bảo quản, đồ ăn cay nóng hoặc gây dị ứng.
Tăng cường vận động thể chất phù hợp
Tập thể dục đều đặn với cường độ nhẹ như đi bộ, bơi lội hoặc yoga có thể giúp cải thiện chức năng hô hấp và giảm căng thẳng, từ đó kiểm soát tốt triệu chứng hen suyễn. Tuy nhiên, người bệnh cần tránh các bài tập cường độ cao gây gắng sức quá mức.
Thực hiện tầm soát định kỳ
Tầm soát hen suyễn định kỳ giúp đánh giá chức năng phổi và phát hiện sớm nguy cơ tái phát hoặc tiến triển của bệnh. Qua đó, bác sĩ có thể điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp, phòng tránh biến chứng và nâng cao hiệu quả kiểm soát bệnh.
Hy vọng qua bài viết trên, bạn đọc đã hiểu rõ hơn về thắc mắc “Hen suyễn có lây không?” và nắm được những biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Mặc dù hen suyễn không phải là bệnh truyền nhiễm, nhưng nếu không được kiểm soát tốt, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, hãy chủ động chăm sóc sức khỏe, tránh xa tác nhân gây kích ứng và phòng bệnh hen hiệu quả.