Gan nằm ở vị trí nào? Vai trò của gan với cơ thể con người

Hiểu đúng về cấu trúc cơ thể là điều cần thiết để mỗi người có thể chăm sóc sức khỏe một cách chủ động hơn. Trong đó, gan không chỉ là cơ quan lớn nhất trong cơ thể mà còn giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình trao đổi chất và thải độc. Tuy nhiên, việc không xác định đúng vị trí của gan, không biết gan nằm ở vị trí nào đôi khi dẫn đến hiểu lầm về các dấu hiệu bất thường của cơ thể. Đây là lý do tại sao bài viết này có ý nghĩa thiết thực cho mọi người, đặc biệt trong bối cảnh bệnh gan ngày càng phổ biến tại Việt Nam.

Gan nằm ở vị trí nào trong cơ thể?

Gan nằm bên nào?

Vậy, gan nằm ở vị trí nào trong cơ thể con người? Câu trả lời đó chính là gan nằm ở phía bên phải của ổ bụng, ngay dưới cơ hoành và phía trên dạ dày. Cụ thể, gan chủ yếu chiếm vùng hạ sườn phải nhưng một phần nhỏ của gan cũng lan sang vùng bụng trên bên trái. Điều này khiến nhiều người có thể nhầm lẫn khi cảm thấy đau bụng ở khu vực này mà không rõ nguyên nhân.

• Vị trí giải phẫu cụ thể: Gan kéo dài từ xương sườn số 5 đến xương sườn số 11, nằm ở phần trước của khoang bụng và sát với cơ hoành, lớp cơ phân cách giữa ngực và bụng.
• Kích thước trung bình của gan: Nặng khoảng 1,2 – 1,5 kg ở người trưởng thành, chiếm gần 2,5% trọng lượng cơ thể, là cơ quan nội tạng lớn nhất.

Do được bảo vệ bởi hệ xương sườn nên bạn sẽ không thể nhìn hay sờ được một cách bình thường. Tuy nhiên, khi gan bị viêm, sưng to hoặc có khối u, bác sĩ có thể quan sát được gan qua việc khám lâm sàng.

Vai trò của gan đối với cơ thể con người

Gan chính là một "nhà máy xử lý" đa nhiệm. Không chỉ đảm nhận một mà lên đến hơn 500 chức năng khác nhau, do đó, gan đóng vai trò không thể thay thế trong duy trì sự sống.

Gan làm gì trong cơ thể?

Dưới đây là ba chức năng then chốt:

• Lọc và thải độc tố: Gan là cơ quan xử lý máu từ hệ tiêu hóa, loại bỏ độc tố trước khi máu được đưa đi khắp cơ thể.
• Sản xuất dịch mật: Giúp tiêu hóa chất béo trong thức ăn.
• Dự trữ năng lượng và chất dinh dưỡng: Bao gồm glycogen (dạng dự trữ của glucose), vitamin A, D, E, K, sắt và các khoáng chất khác.

Gan có khả năng tự phục hồi

Một đặc điểm đặc biệt khác của gan đó là khả năng tự tái sinh. Nếu một phần gan bị tổn thương, phần còn lại có thể phát triển lại để đảm bảo mọi hoạt động bình thường. Điều này cho thấy lý do vì sao gan có thể vẫn hoạt động tốt ngay cả khi đã bị tổn thương nhẹ.

Những dấu hiệu cảnh báo gan có thể đang gặp vấn đề

Việc hiểu rõ gan nằm ở vị trí nào sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc nhận biết sớm các bất thường. Khi gan có vấn đề, cơ thể thường phát ra các tín hiệu đặc trưng như:

• Đau tức vùng hạ sườn phải, cảm giác đau thường âm ỉ, đôi khi lan ra lưng hoặc vai phải.
• Mệt mỏi kéo dài, ăn uống không ngon miệng.
• Vàng da, vàng mắt – dấu hiệu rõ rệt của các bệnh lý gan mật.
• Ngứa da, nước tiểu sậm màu, phân bạc màu.

Tại Việt Nam có rất nhiều bệnh lý về gan phổ biến như:

• Viêm gan A, viêm gan B: Việt Nam thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ nhiễm viêm gan B cao nhất thế giới.
• Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD): Gặp nhiều ở người béo phì, tiểu đường type 2.
• Xơ gan, ung thư gan: Là biến chứng nặng nề nếu không điều trị kịp thời các bệnh lý có liên quan tới gan.

Cách bảo vệ lá gan khỏe mạnh

Chăm sóc sức khỏe gan không phải là điều khó khăn nếu bạn thực hiện những thay đổi tích cực trong lối sống và chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ. Cụ thể:

Chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học

• Hạn chế sử dụng rượu, bia, tránh hút thuốc lá.
• Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt và các loại cá béo.
• Tránh thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ, nội tạng động vật, thức ăn chế biến sẵn.
• Vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày, kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý.

Khám sức khỏe định kỳ và xét nghiệm chức năng gan

• Xét nghiệm máu: AST, ALT, GGT – giúp đánh giá tổn thương gan.
• Siêu âm gan: Phát hiện gan nhiễm mỡ, u gan, xơ gan từ giai đoạn sớm.
• Xét nghiệm HBV, HCV: Phát hiện viêm gan virus và can thiệp kịp thời.

Tiêm vắc xin đầy đủ

Viêm gan A, viêm gan B là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xơ gan và ung thư gan, tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng tiêm phòng vắc xin viêm gan A, viêm gan B đầy đủ. Hãy thực hiện bước đơn giản nhưng quan trọng này để bảo vệ bản thân và những người thân yêu khỏi biến chứng nguy hiểm của bệnh gan từ sớm. Bạn có thể đến ngay các địa điểm tiêm chủng uy tín như Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn, kiểm tra miễn phí trước tiêm và thực hiện tiêm chủng với đa dạng các loại vắc xin chính hãng, an toàn, tuân thủ đúng theo phác đồ. 

Quan trọng hơn hết, một khi nhận thấy cơ thể xuất hiện các dấu hiệu bất thường, bạn đọc tuyệt đối không nên chủ quan mà cần đi thăm khám sớm, thực hiện các xét nghiệm cần thiết theo chỉ định của bác sĩ để biết được chính xác tình trạng sức khỏe của mình cũng như có những biện pháp can thiệp điều trị kịp thời khi cần thiết.

Những thắc mắc thường gặp liên quan đến vị trí của gan

Gan có nằm gần dạ dày không?

Có. Gan nằm ngay trên và bên phải của dạ dày. Vì vậy, một số triệu chứng về gan như đầy bụng, khó tiêu đôi khi dễ bị nhầm với các vấn đề tiêu hóa.

Gan nằm phía trước hay phía sau trong ổ bụng?

Gan nằm ở phía trước, dưới xương sườn và sát với cơ hoành. Không nằm sâu trong ổ bụng như một số người vẫn nghĩ. Đây là lý do bác sĩ có thể sờ thấy gan qua thành bụng nếu gan bị sưng to.

Qua bài viết, chắc hẳn bạn đọc đã có câu trả lời chính xác và dễ hiểu về vấn đề gan nằm ở vị trí nào. Đó là bên phải, phía trên ổ bụng và dưới xương sườn. Gan là cơ quan vô cùng quan trọng nhưng cũng rất "nhạy cảm" với lối sống không lành mạnh, chế độ ăn uống thiếu khoa học. Hiểu được vị trí, chức năng và các dấu hiệu cảnh báo giúp bạn kịp thời phát hiện và chăm sóc gan tốt hơn. Đừng chờ đến khi có triệu chứng nghiêm trọng mới quan tâm đến gan – hãy chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ để bảo vệ cơ thể từ bên trong.