Đau họng 1 bên: Nguyên nhân và dấu hiệu cảnh báo

Đau họng thường khiến người ta nghĩ đến cảm lạnh hay cúm. Nhưng nếu cơn đau chỉ tập trung ở một bên cổ họng, thì sao? Đây không đơn thuần là một biểu hiện ngẫu nhiên, mà có thể là "lời nhắn" từ cơ thể đang gặp phải viêm khu trú, tổn thương hoặc thậm chí là dấu hiệu cảnh báo một bệnh lý nghiêm trọng hơn. Bài viết này, Tiêm chủng Long Châu sẽ khám phá những nguyên nhân phổ biến lẫn ít gặp gây ra tình trạng đau họng 1 bên, đồng thời cung cấp các phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả tại nhà và khi nào nên đến bác sĩ.

Những nguyên nhân gây đau họng 1 bên thường gặp

Đau họng là triệu chứng ai cũng từng trải qua, nhưng khi cơn đau chỉ tập trung ở một bên, nhiều người không khỏi băn khoăn điều gì đang diễn ra trong cơ thể mình? Thực tế, có khá nhiều nguyên nhân tiềm ẩn có thể gây ra tình trạng này, từ nhẹ đến nghiêm trọng.

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là sưng hạch bạch huyết. Đây là những "trạm kiểm soát miễn dịch" giúp cơ thể lọc sạch vi khuẩn và virus. Khi có viêm nhiễm như cảm lạnh, viêm họng, viêm tai hay thậm chí một chiếc răng bị áp xe, các hạch gần vùng cổ họng có thể sưng to và gây đau lệch một bên.

Cảm giác ngứa rát kèm theo ho hoặc nghẹt mũi cũng có thể là do dịch mũi chảy xuống họng sau, một tình trạng thường gặp khi bạn bị viêm xoang hay cảm cúm. Dịch nhầy tràn xuống liên tục sẽ kích thích vùng họng phía sau, đôi khi chỉ làm tổn thương một bên cổ họng mà thôi. Viêm amidan cũng không nên bỏ qua, nhất là khi chỉ một bên amidan bị nhiễm khuẩn hoặc viêm. Người bệnh sẽ thấy đau họng lệch, sốt, khó nuốt, thậm chí hơi thở có mùi. Nếu viêm trở nên nặng và hình thành áp xe quanh amidan (có mủ tích tụ trong các mô gần amidan), cơn đau sẽ trở nên dữ dội hơn, lan ra tai, gây khó nuốt và đôi khi khiến người bệnh không thể mở miệng bình thường.

Đôi khi, nguyên nhân lại đến từ những điều rất nhỏ như một miếng khoai tây chiên sắc cạnh hoặc một ngụm nước nóng quá mức có thể làm tổn thương niêm mạc họng một bên. Những vết xước hay bỏng nhỏ này cũng có thể gây đau kéo dài trong vài ngày, đặc biệt nếu không được chăm sóc đúng cách.

Ngoài ra, trào ngược dạ dày thực quản cũng là nguyên nhân thầm lặng gây đau họng một bên, nhất là khi bạn thường xuyên nằm nghiêng lúc ngủ. Axit dạ dày trào lên sẽ làm tổn thương niêm mạc họng, thường nghiêng về một bên tùy theo tư thế nằm.

Một số bệnh lý do virus cũng có thể để lại “dấu ấn một bên”. Ví dụ như loét aphthous hay loét nhiệt cũng có thể xuất hiện ở một bên họng, gây cảm giác đau rát khó chịu khi ăn uống. Đối với những người sử dụng giọng nói nhiều như ca sĩ, giáo viên hoặc MC, việc nói quá mức có thể dẫn đến tổn thương dây thanh quản. Nếu tổn thương chỉ xảy ra ở một bên, bạn sẽ cảm thấy đau họng lệch và khàn tiếng, đôi khi kèm theo cảm giác mệt mỏi ở vùng cổ khi nói nhiều.

Cuối cùng, dù ít gặp hơn, các khối u vùng họng cũng có thể là nguyên nhân. Những khối u này, dù là lành tính hay ác tính (ung thư vòm họng), thường gây đau kéo dài một bên, không thuyên giảm, đôi khi đi kèm dấu hiệu bất thường như sụt cân, khàn tiếng kéo dài hoặc có máu trong nước bọt.

Tình trạng đau họng 1 bên thường kéo dài bao lâu?

Thời gian đau họng 1 bên kéo dài bao lâu còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra triệu chứng này. Trong những trường hợp nhẹ, chẳng hạn như cảm lạnh thông thường hay viêm họng do virus, cơn đau thường giảm dần và biến mất sau khoảng 5 đến 7 ngày.

Tuy nhiên, nếu nguyên nhân là một tình trạng nghiêm trọng hơn như áp xe quanh amidan, hoặc trào ngược dạ dày thực quản thì cơn đau có thể kéo dài vài tuần và cần điều trị y tế cụ thể mới khỏi hẳn. Với các bệnh lý mạn tính hoặc nghiêm trọng, chẳng hạn như ung thư amidan, thời gian đau họng có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, tùy vào việc người bệnh có được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời hay không.

5 dấu hiệu cảnh báo cần đến cơ sở y tế ngay lập tức

Phần lớn trường hợp đau họng một bên là do nhiễm virus nhẹ như cảm lạnh và thường sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, bạn không nên chủ quan nếu xuất hiện những dấu hiệu sau:

• Cơn đau trở nên dữ dội, kéo dài nhiều ngày mà không giảm, đặc biệt nếu lan sang tai hoặc cổ.
• Khó nuốt, khó ăn hoặc uống, cảm giác nghẹn hoặc đau rát nghiêm trọng khi nuốt.
• Sốt cao hoặc có mủ, đốm trắng xuất hiện ở phía sau họng.
• Hạch bạch huyết sưng to hơn thay vì giảm khi cơn đau họng dịu đi.
• Xuất hiện các triệu chứng bất thường khác như ho ra máu, phát ban, nổi cục ở cổ hoặc đau họng tái đi tái lại.

Đặc biệt, nên đi cấp cứu ngay nếu người bệnh gặp khó thở hoặc nếu trẻ dưới 3 tuổi bị sốt từ 38°C trở lên.

Đau họng 1 bên không phải lúc nào cũng là điều đáng lo ngại, nhưng cũng không nên xem nhẹ. Việc theo dõi các triệu chứng đi kèm như sốt, sưng amidan, khó nuốt hay nổi hạch sẽ giúp phân biệt giữa tình trạng thông thường và dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng. Nếu cơn đau kéo dài hoặc trở nên dữ dội, việc thăm khám sớm với bác sĩ là điều cần thiết để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Chăm sóc đúng cách sẽ giúp bạn nhanh chóng thoát khỏi cảm giác đau rát và lấy lại sự dễ chịu cho cổ họng. Hy vọng bài viết này đã đem đến cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích.