Dấu hiệu ung thư hậu môn giai đoạn đầu: Nhận biết sớm để điều trị kịp thời

Ung thư hậu môn là một căn bệnh hiếm gặp nhưng có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Nếu được phát hiện sớm, bệnh hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả và giúp người bệnh duy trì chất lượng cuộc sống tốt. Chính vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu là vô cùng quan trọng. Bài viết dưới đây của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu sẽ giúp bạn hiểu rõ dấu hiệu ung thư hậu môn giai đoạn sớm, nguyên nhân, yếu tố nguy cơ, cũng như phương pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả.

Dấu hiệu ung thư hậu môn giai đoạn đầu

Các biểu hiện ban đầu của ung thư hậu môn thường không đặc hiệu và dễ nhầm với các bệnh lý lành tính vùng hậu môn - trực tràng. Tuy nhiên, nếu chú ý quan sát, bạn có thể nhận ra một số biểu hiện bất thường dưới đây:

• Ngứa và đau rát quanh hậu môn: Đây là triệu chứng xuất hiện sớm nhất. Người bệnh thường có cảm giác ngứa ngáy, rát nhẹ hoặc khó chịu quanh hậu môn, đặc biệt khi ngồi lâu hoặc sau khi đi đại tiện. Lúc đầu, cơn ngứa chỉ thoáng qua nhưng dần trở nên dai dẳng, gây viêm kích ứng tại chỗ do tế bào ung thư phát triển.
• Chảy máu khi đi đại tiện: Người bệnh có thể phát hiện máu đỏ tươi lẫn trong phân hoặc thấm trên giấy vệ sinh. Nhiều người nhầm lẫn với trĩ, dẫn đến chủ quan. Tuy nhiên, nếu tình trạng chảy máu kéo dài dù đã điều trị trĩ, đây có thể là triệu chứng sớm của ung thư hậu môn, đặc biệt khi đi kèm đau rát và tiết dịch.
• Cảm giác vướng hoặc có khối ở hậu môn: Một số bệnh nhân cảm thấy vướng cộm khi ngồi hoặc có nốt cứng nhỏ quanh hậu môn. Khối này ban đầu nhỏ, không đau nhưng sẽ to dần theo thời gian. Đây là biểu hiện điển hình của khối u hậu môn giai đoạn sớm.
• Thay đổi thói quen đại tiện: Người bệnh có thể cảm thấy buồn đi cầu nhiều lần, dù lượng phân ít hoặc có cảm giác chưa đi hết phân. Hình dạng phân cũng có thể mảnh, dẹt hoặc biến dạng do khối u chèn ép ống hậu môn.
• Tiết dịch hoặc mủ bất thường: Một số trường hợp xuất hiện dịch nhầy, mủ hoặc máu rỉ liên tục, khiến vùng hậu môn luôn ẩm ướt, ngứa rát và có mùi khó chịu. Đây là dấu hiệu cảnh báo tổn thương niêm mạc sâu hoặc rò hậu môn ác tính.

Nếu bạn gặp bất kỳ biểu hiện nào kể trên kéo dài hơn 2 tuần, hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa tiêu hóa hoặc ung bướu để được thăm khám, soi hậu môn và sinh thiết chẩn đoán kịp thời.

Vì sao cần nhận biết sớm ung thư hậu môn?

Ung thư hậu môn là bệnh lý ác tính bắt nguồn từ các tế bào biểu mô vùng hậu môn phát triển bất thường và mất khả năng kiểm soát. Theo báo cáo của Globocan 2020, mỗi năm trên thế giới ghi nhận khoảng 50.000 ca mắc mới và 19.000 ca tử vong do căn bệnh này. Ở Việt Nam, dù bệnh chiếm tỷ lệ thấp nhưng đang có xu hướng tăng dần, đặc biệt trong nhóm người trung niên và cao tuổi.

Về mặt cấu trúc, ống hậu môn dài khoảng 3 - 4 cm, nằm giữa trực tràng và vùng da rìa ngoài. Bên trong chứa nhiều loại mô khác nhau, như biểu mô tuyến, biểu mô gai và biểu mô chuyển tiếp. Khi các tế bào này bị tổn thương mạn tính hoặc nhiễm virus HPV, chúng có thể biến đổi và trở thành tế bào ung thư.

Phần lớn các trường hợp là ung thư biểu mô tế bào gai, chịu ảnh hưởng trực tiếp từ virus HPV. Ở giai đoạn đầu, khối u thường nhỏ hơn 2 cm, chưa lan đến hạch lympho hay di căn xa. Nếu điều trị kịp thời, tỷ lệ sống trên 5 năm có thể đạt đến 80 - 85%.

Nguyên nhân và phương pháp chẩn đoán ung thư hậu môn sớm

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Hiện chưa xác định chính xác nguyên nhân gây ung thư hậu môn, nhưng các nghiên cứu cho thấy một số yếu tố nguy cơ chính gồm:

• Nhiễm virus HPV: Là nguyên nhân phổ biến nhất, chiếm hơn 80% các ca mắc. HPV lây truyền qua đường tình dục, đặc biệt khi quan hệ qua đường hậu môn không an toàn.
• Suy giảm miễn dịch: Gặp ở người nhiễm HIV, người ghép tạng hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài.
• Rò hậu môn mạn tính: Gây viêm kéo dài và kích thích mô, dẫn đến biến đổi ác tính.
• Tuổi cao: Bệnh thường gặp ở người trên 50 tuổi, đặc biệt là nữ giới.
• Tiền sử xạ trị vùng chậu hoặc ung thư cổ tử cung: Làm tăng nguy cơ phát triển ung thư hậu môn thứ phát.

Phương pháp chẩn đoán sớm

Khi nghi ngờ có những biểu hiện ban đầu của ung thư hậu môn, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm và thăm dò hình ảnh như:

• Khám hậu môn trực tràng bằng tay: Giúp phát hiện khối bất thường.
• Nội soi ống hậu môn: Cho phép quan sát trực tiếp và lấy mẫu sinh thiết mô nghi ngờ.
• Siêu âm nội soi hoặc MRI: Đánh giá độ xâm lấn và hạch lympho vùng chậu.
• Xét nghiệm HPV và xét nghiệm máu: Xác định yếu tố nguy cơ và tình trạng nhiễm virus.

Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn T1 - N0 - M0 (khối u nhỏ, chưa di căn) giúp tăng khả năng điều trị thành công và giảm biến chứng sau điều trị.

Các phương pháp điều trị và biện pháp phòng ngừa

Phương pháp điều trị

Tùy thuộc vào giai đoạn bệnh và thể trạng người bệnh, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc kết hợp nhiều phương pháp sau:

• Hóa xạ trị đồng thời: Là tiêu chuẩn điều trị đầu tay, giúp thu nhỏ khối u và bảo tồn cơ thắt hậu môn.
• Phẫu thuật cắt bỏ khối u: Áp dụng khi bệnh không đáp ứng với hóa xạ trị hoặc tái phát cục bộ.
• Hóa trị đơn thuần: Dành cho bệnh nhân giai đoạn di căn xa nhằm kiểm soát triệu chứng.
• Liệu pháp miễn dịch: Là hướng điều trị mới, giúp kích hoạt hệ miễn dịch tiêu diệt tế bào ung thư.

Biện pháp phòng ngừa

Phòng bệnh bao giờ cũng tốt hơn chữa bệnh. Bạn có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc ung thư hậu môn bằng các biện pháp phòng ngừa sau:

• Tiêm vắc xin HPV.
• Quan hệ tình dục an toàn.
• Bỏ thuốc lá.
• Ăn uống lành mạnh, tăng cường rau xanh, chất xơ và uống đủ nước.
• Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt ở người trên 50 tuổi hoặc có tiền sử bệnh lý vùng hậu môn.

Ung thư hậu môn không phải là bản án tử nếu được chẩn đoán và điều trị sớm. Hãy chủ động lắng nghe cơ thể, nhận biết dấu hiệu ung thư hậu môn giai đoạn đầu, duy trì lối sống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe định kỳ để bảo vệ bản thân và những người thân yêu. Hy vọng bài viết này của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về các biểu hiện ban đầu của ung thư hậu môn và cách phòng ngừa hiệu quả.