Cúm A và cúm B khác nhau như thế nào?

Cúm là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất, ảnh hưởng đến hàng triệu người mỗi năm. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp cúm đều giống nhau. Trong số đó, cúm A và cúm B là hai dạng bệnh phổ biến nhất, nhưng chúng lại có nhiều điểm khác biệt về mức độ nguy hiểm, khả năng lây lan và ảnh hưởng đến sức khỏe. Vậy cúm A và cúm B khác nhau như thế nào?

Cúm A và cúm B là gì?

Cúm là một bệnh truyền nhiễm phổ biến do virus Influenza gây ra. Loại virus này có khả năng xâm nhập vào cơ thể thông qua mắt, mũi, miệng và tấn công hệ hô hấp, gây ra các triệu chứng như sốt, ho, đau họng và mệt mỏi. Hiện nay, virus cúm được chia thành ba chủng chính: Cúm A, cúm B và cúm C. Trong đó, cúm A và cúm B là hai loại thường gặp nhất, có khả năng lây lan rộng rãi và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Virus cúm A (Influenza A) thuộc họ Orthomyxoviridae, là một loại virus RNA sợi đơn âm có vỏ bọc, lây lan chủ yếu qua đường hô hấp thông qua các giọt bắn từ người nhiễm bệnh. Đây là chủng virus có khả năng biến đổi liên tục và từng gây ra nhiều đại dịch nghiêm trọng trong lịch sử nhân loại.

Với khả năng biến đổi nhanh chóng và lây lan mạnh mẽ, virus cúm A có thể gây ra những đợt bùng phát lớn trên toàn cầu. Vì vậy, việc tiêm phòng vaccine và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng để hạn chế sự lây lan của loại virus nguy hiểm này.

Virus cúm B (Influenza B) cũng thuộc họ Orthomyxoviridae, có RNA mạch đơn hướng âm nhưng khác với cúm A ở một số đặc điểm quan trọng. Cúm B chủ yếu lây nhiễm ở người, ít gặp hơn cúm A và có tốc độ đột biến chậm hơn từ 2 - 3 lần. Vì con người là vật chủ tự nhiên của virus này nên cúm B ít khi gây ra đại dịch lớn như cúm A. Tuy nhiên, virus cúm B vẫn có thể gây ra những đợt dịch theo mùa, đặc biệt là vào mùa đông – xuân, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ em, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu.

Cúm A và cúm B khác nhau như thế nào?

Cúm A và cúm B là hai loại virus cúm phổ biến nhất, gây ra các đợt dịch theo mùa và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người. Mặc dù có nhiều điểm tương đồng, nhưng hai loại virus này vẫn tồn tại những khác biệt đáng kể về đặc điểm chủng loại, khả năng lây nhiễm và mức độ nguy hiểm.

Phân biệt cúm A và cúm B dựa trên chủng virus

Virus cúm A có cấu trúc phức tạp với hai loại kháng nguyên bề mặt chính:

• Hemagglutinin (H): Kháng nguyên này giúp virus bám vào và xâm nhập vào các tế bào hô hấp của cơ thể, tạo điều kiện cho quá trình lây nhiễm diễn ra.

• Neuraminidase (N): Đóng vai trò như một enzyme, hỗ trợ virus nhân lên và thoát ra khỏi tế bào nhiễm bệnh, từ đó tiếp tục tấn công các tế bào khác.

Virus cúm A có 16 loại kháng nguyên H và 9 loại kháng nguyên N, có thể kết hợp với nhau để tạo ra nhiều chủng virus cúm A khác nhau. Sự đa dạng và khả năng biến đổi nhanh chóng của virus cúm A khiến nó trở thành mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng, có thể gây ra các đại dịch trên diện rộng.

Không giống như cúm A, virus cúm B chỉ có một chủng duy nhất, được chia thành hai chủng chính:

• Cúm B/Victoria;

• Cúm B/Yamagata.

Cúm B có tốc độ đột biến chậm hơn cúm A và không thay đổi kháng nguyên đáng kể theo thời gian. Trước những năm 1990, cúm B/Victoria là dòng duy nhất tồn tại, nhưng từ sau thập niên 1990, cúm B/Yamagata cũng bắt đầu xuất hiện. Hai dòng cúm này thay phiên nhau bùng phát theo mùa ở các khu vực khác nhau trên thế giới.

Phân biệt cúm A và cúm B dựa trên khả năng lây lan

Cúm A có thể lây lan từ gia cầm sang người và từ người sang người. Virus này xâm nhập vào cơ thể thông qua giọt bắn đường hô hấp khi tiếp xúc với người bệnh hoặc bề mặt nhiễm virus. Chỉ cần chạm tay vào mắt, mũi, miệng sau khi tiếp xúc với virus cũng có thể bị nhiễm bệnh.

Khác với cúm A, cúm B chỉ lây nhiễm giữa con người với nhau, không có vật chủ trung gian như gia cầm. Cơ chế lây truyền của cúm B tương tự như cúm A, nhưng mức độ lan rộng và biến chứng thường nhẹ hơn.

Phân biệt cúm A và cúm B theo triệu chứng

Cúm A và cúm B đều là những bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do virus gây ra, có triệu chứng tương tự nhau. Cả hai loại cúm đều khởi phát đột ngột với những cơn sốt cao, sau đó tiến triển thành các triệu chứng phổ biến như:

• Sốt cao đột ngột;

• Ho khan, sổ mũi, đau họng;

• Đau nhức cơ thể, đau đầu;

• Mệt mỏi, uể oải.

Tuy nhiên, dù có những điểm tương đồng, cúm A và cúm B vẫn có sự khác biệt về mức độ nghiêm trọng và diễn tiến bệnh.

Cúm A: Triệu chứng nặng và dễ gây biến chứng

Cúm A có xu hướng gây bệnh nặng hơn cúm B. Người mắc cúm A thường trải qua các triệu chứng nghiêm trọng và kéo dài hơn, đặc biệt nếu bị nhiễm các chủng virus có độc lực cao. Các triệu chứng có thể trở nên trầm trọng và dẫn đến biến chứng nguy hiểm, nhất là ở nhóm nguy cơ cao như trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai và người có bệnh lý nền.

Những người nhiễm cúm A có thể gặp các biểu hiện nặng hơn như:

• Sốt cao kéo dài, có thể trên 39°C.

• Đau cơ dữ dội, cơ thể suy nhược rõ rệt.

• Ho dai dẳng, có thể tiến triển thành viêm phế quản hoặc viêm phổi.

• Khó thở, tức ngực.

Do virus cúm A có khả năng biến đổi và tạo ra nhiều chủng mới, nguy cơ lây lan và gây đại dịch toàn cầu cao hơn so với cúm B.

Cúm B: Triệu chứng nhẹ hơn

So với cúm A, triệu chứng của cúm B thường nhẹ hơn và ít biến chứng hơn. Người mắc cúm B có thể hồi phục nhanh hơn, trung bình từ 5 - 7 ngày. Tuy nhiên, cúm B vẫn có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng ở một số đối tượng, đặc biệt là trẻ nhỏ và người cao tuổi.

Ngoài các triệu chứng giống cúm A, cúm B có thể gây thêm:

• Buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy (thường gặp ở trẻ em);

• Đau cơ nhẹ hơn so với cúm A;

• Mệt mỏi nhưng ít gây suy nhược nghiêm trọng.

Mặc dù cúm B thường được xem là ít nguy hiểm hơn cúm A, nhưng trong một số trường hợp, cúm B có thể ảnh hưởng nghiêm trọng hơn ở trẻ em so với cúm A, do hệ miễn dịch của trẻ còn yếu và dễ bị tổn thương.

Cách phòng ngừa bệnh cúm A và cúm B

Cúm A và cúm B đều là bệnh do virus cúm gây ra, có khả năng lây lan nhanh chóng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Mặc dù có một số điểm khác biệt giữa hai loại virus này, nhưng các biện pháp phòng ngừa về cơ bản là tương tự nhau. Vậy làm thế nào để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi nguy cơ mắc cúm A và cúm B?

Tiêm vắc xin cúm hàng năm

Theo khuyến cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên nên tiêm vắc xin cúm hàng năm để giảm nguy cơ mắc bệnh. Vắc xin cúm được phát triển để phòng ngừa cả hai chủng cúm A và cúm B, giúp cơ thể tạo ra miễn dịch chống lại virus và giảm nguy cơ mắc bệnh nặng, biến chứng nguy hiểm.

Tuy nhiên, do virus cúm có khả năng đột biến nhanh chóng, các nhà khoa học vẫn chưa thể tạo ra loại vắc xin có hiệu quả suốt đời. Chính vì vậy, việc tiêm phòng hàng năm là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt đối với những nhóm nguy cơ cao như trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và những người có bệnh lý nền.

Hiện nay, tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu có 3 loại vắc xin cúm phổ biến giúp phòng ngừa cúm A và cúm B hiệu quả, bao gồm:

• Vắc xin Influvac Tetra (Hà Lan): Được chỉ định để phòng ngừa bệnh cúm mùa do virus cúm thuộc hai chủng cúm A (H1N1, H3N2) và hai chủng cúm B (Yamagata, Victoria).

• Vắc xin Ivacflu-S (Việt Nam): Vắc xin Ivacflu-S 0.5ml (Việt Nam) phòng 3 chủng cúm A (H3N2), cúm (H1N1) và cúm B (Victoria/Yamagata).

• Vắc xin Vaxigrip Tetra (Pháp): Vắc xin cúm Vaxigrip Tetra (Pháp) phòng được 4 chủng tuýp virus cúm gồm: 2 chủng cúm A (H1N1, H3N2) và 2 chủng cúm B (Yamagata, Victoria) cho trẻ từ 6 tháng trở lên và cho người lớn, đặc biệt trên những người có nguy cơ biến chứng cao.

Việc tiêm vắc xin phòng cúm định kỳ giúp trẻ có sức đề kháng tốt hơn trước virus cúm và giảm nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng. Để đảm bảo an toàn và sức khỏe, hãy đến Trung tâm tiêm chủng Long Châu để được tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch!

Thói quen sinh hoạt hàng ngày

Ngoài tiêm vắc xin, bạn có thể giảm nguy cơ nhiễm cúm bằng các biện pháp sau:

Giữ vệ sinh cá nhân:

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi, chạm vào bề mặt công cộng. Nếu không có nước, hãy sử dụng dung dịch sát khuẩn tay có ít nhất 60% cồn.

• Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay, sau đó rửa tay ngay để tránh lây lan virus.

Hạn chế tiếp xúc với người bệnh:

• Tránh tiếp xúc gần với người có triệu chứng cúm, đặc biệt trong môi trường đông người như trường học, văn phòng, phương tiện công cộng.

• Nếu bạn mắc cúm, hãy ở nhà và tránh tiếp xúc với người khác cho đến khi hết sốt ít nhất 24 giờ mà không cần dùng thuốc hạ sốt.

Vệ sinh môi trường sống:

• Thường xuyên lau dọn và khử trùng các bề mặt tiếp xúc nhiều như bàn, tay nắm cửa, bàn phím máy tính, điện thoại.

• Đảm bảo không gian thông thoáng, hạn chế sử dụng điều hòa liên tục, có thể mở cửa sổ để tăng lưu thông không khí.

Tăng cường hệ miễn dịch:

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung đầy đủ vitamin C, D và kẽm để tăng cường sức đề kháng.

• Tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc và giữ tinh thần thoải mái để hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn.

Cúm A và cúm B đều là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phòng ngừa đúng cách. Việc tiêm vắc xin hàng năm kết hợp với các biện pháp vệ sinh cá nhân, bảo vệ môi trường sống và nâng cao sức đề kháng là chìa khóa giúp bạn và gia đình giảm nguy cơ mắc bệnh.