Tìm hiểu về cúm B và những điều cần biết

Cúm B là chủng cúm mùa chỉ xảy ra ở người và xuất hiện khá phổ biến hàng năm, đặc biệt khi thời tiết thay đổi và trở lạnh. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, virus cúm B cũng có khả năng diễn tiến nặng và tăng nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về loại cúm mùa này trong bài viết dưới đây nhé!

Tổng quan về đặc điểm của cúm B

Cúm B là một dạng cúm mùa gây ra bởi virus cúm B, thường gặp vào thời điểm giao mùa. Virus này tấn công hệ hô hấp qua đường mũi, họng và phổi. Hầu hết các trường hợp bị nhiễm cúm B đều sẽ tự khỏi sau một thời gian mà không cần phải can thiệp y tế. Tuy nhiên, với các nhóm người như trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người mắc bệnh nền hoặc suy giảm hệ miễn dịch, cúm B có thể diễn tiến nặng và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cúm B chiếm khoảng 22 - 38% tổng số ca cúm mùa toàn cầu mỗi năm. Mặc dù các đợt bùng phát cúm B thường nhẹ hơn so với cúm A và ít có khả năng gây đại dịch, nhưng bệnh vẫn gây ra gánh nặng y tế đáng kể, đặc biệt ở các nhóm nguy cơ cao như trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và những người suy giảm miễn dịch. Điều này cho thấy, dù không phổ biến như cúm A, cúm B vẫn là một mối đe dọa sức khỏe cần được chú trọng, nhất là trong việc phòng ngừa và kiểm soát lây lan.

Virus cúm B có khả năng lây lan từ người sang người nhưng thường chỉ gây ra các đợt cúm thông thường và ít có nguy cơ bùng phát thành đại dịch. Bệnh thường xuất hiện vào mùa lạnh (mùa đông, đông xuân) nhưng cũng có thể xảy ra ở các thời điểm khác trong năm.

Con đường lây truyền chủ yếu của virus cúm B là hô hấp. Virus lây qua các giọt dịch tiết từ nước bọt hoặc dịch mũi họng khi người bệnh ho, hắt hơi trong khoảng cách 2 mét. Người khỏe mạnh cũng có thể bị lây nhiễm khi tiếp xúc với bề mặt có mầm bệnh và sau đó chạm vào mắt, mũi hoặc miệng.

Ở các khu vực đông đúc, khi thời tiết lạnh và ẩm thì virus cúm B càng dễ lây lan, khiến người khỏe mạnh có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Cúm B chỉ do một chủng virus gây ra, với hai dòng chính là:

• Cúm B - Yamagata.

• Cúm B - Victoria.

Triệu chứng của cúm B

Các triệu chứng của cúm A và cúm B thường khá giống nhau nên rất khó phân biệt nếu chỉ dựa vào các dấu hiệu lâm sàng. Cúm B có thể biểu hiện từ nhẹ đến nặng, với các triệu chứng khởi phát nhanh và kéo dài trong khoảng một tuần.

Một số triệu chứng về hô hấp khi bị cúm B thường bao gồm:

• Ho, đau họng.

• Hắt hơi liên tục.

• Nghẹt mũi, chảy nước mũi.

Ngoài ra, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng toàn thân như:

• Sốt từ mức độ trung bình đến cao (có thể trên 39 - 40°C).

• Mệt mỏi, ớn lạnh toàn thân.

• Chóng mặt, đau đầu.

• Đau nhức cơ, yếu cơ.

Một số trường hợp còn xuất hiện các triệu chứng liên quan đến tiêu hóa như:

• Buồn nôn và nôn.

• Chán ăn.

• Đau bụng.

• Tiêu chảy.

Người mắc cúm B thường có thể bị sốt kéo dài trong khoảng 5 ngày và các triệu chứng cúm thường tự thuyên giảm sau 1 tuần. Tuy nhiên, ở những người thuộc nhóm nguy cơ cao như trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh nền, các triệu chứng có thể kéo dài hơn và có nguy cơ xuất hiện biến chứng nghiêm trọng.

Một số dấu hiệu nghiêm trọng cần lưu ý khi bệnh nhân cúm B có diễn biến nặng, cần được nhập viện và theo dõi y tế ngay:

• Trẻ em (đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ dưới 5 tuổi): Thở gấp, khó thở, bỏ bú, ăn kém hoặc bỏ ăn, sốt cao trên 38.5°C, da tái xanh, li bì, nôn nhiều,...

• Người lớn: Đau tức ngực, khó thở, thở gấp, sốt cao kéo dài trên 39°C, chóng mặt, tiêu chảy, nôn kéo dài,...

Đối với những trường hợp mắc bệnh là người cao tuổi, người có bệnh nền hoặc suy giảm miễn dịch cần được theo dõi chặt chẽ và điều trị kịp thời để tránh bệnh trở nặng và gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Các biến chứng của cúm

Mặc dù tỷ lệ biến chứng do cúm B không cao, nhưng vẫn có nguy cơ xảy ra, trong đó các biến chứng về hô hấp là phổ biến nhất. Những biến chứng này bao gồm:

• Viêm phổi tiên phát: Các triệu chứng như sốt liên tục, sốt cao trên 39°C kéo dài liên tục trong khoảng 3 - 5 ngày mà không thuyên giảm. Người bệnh gặp khó khăn khi hô hấp, có thể thở nhanh, thở gấp và trường hợp nặng hơn có thể dẫn đến suy hô hấp, suy tuần hoàn. Kèm theo ho có đờm, da tái xanh và tay chân run rẩy.

• Viêm phổi thứ phát: Biến chứng này thường xảy ra ở những người có bệnh lý nền mạn tính, trẻ em hoặc những người có sức đề kháng yếu. Các triệu chứng gồm sốt cao quay trở lại sau khi đã giảm sốt được 2 - 3 ngày, khó thở, đau ngực, ho có đờm, da xanh xao, cơ thể suy kiệt và mệt mỏi.

Viêm tai giữa là một trong những biến chứng phổ biến của cúm B, đặc biệt ở trẻ em, do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và cấu trúc tai dễ bị tổn thương. Biến chứng xảy ra khi vi khuẩn hoặc virus từ đường hô hấp lan lên tai giữa qua vòi Eustachian, gây đau nhức tai, giảm thính lực, sốt cao, và chảy dịch từ tai nếu màng nhĩ bị thủng. Nếu không điều trị kịp thời, viêm tai giữa có thể tiến triển thành viêm mạn tính, viêm xương chũm, hoặc tổn thương thính lực vĩnh viễn.

Viêm xoang do cúm B xuất hiện khi niêm mạc xoang bị viêm và sưng, với các triệu chứng như nghẹt mũi, chảy dịch mũi màu vàng hoặc xanh, đau vùng trán, má, hoặc mắt, hơi thở hôi, sốt và mệt mỏi. Nếu không xử lý đúng cách, viêm xoang có thể gây biến chứng nặng như viêm màng não, viêm mô tế bào quanh hốc mắt, hoặc nhiễm trùng máu.

Ngoài các biến chứng hô hấp, nhiễm cúm còn có thể làm trầm trọng thêm các bệnh lý mạn tính nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Ngoài ra, virus cúm B còn có thể gây ra nhiều biến chứng khác như:

• Trẻ sơ sinh: Có nguy cơ viêm tai giữa, viêm xương chũm hoặc tổn thương thần kinh do nhiễm độc.

• Phụ nữ mang thai: Cúm B có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả mẹ và thai nhi, tăng nguy cơ dị tật thai nhi hoặc sảy thai.

• Biến chứng tim mạch và thần kinh: Suy tuần hoàn, viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim, viêm não, viêm màng não,...

Điều trị cúm B như thế nào?

Hiện tại, vẫn chưa có thuốc đặc trị dành riêng cho bệnh cúm B. Mục tiêu điều trị chủ yếu tập trung vào việc làm giảm triệu chứng, tăng cường sức đề kháng và thể lực để ngăn ngừa bệnh diễn biến nặng hoặc gây biến chứng. Trong trường hợp bệnh nhân bị nhiễm thêm vi khuẩn, kháng sinh sẽ được sử dụng để điều trị bội nhiễm.

• Thuốc hạ sốt và giảm đau: Các loại như Ibuprofen, Acetaminophen (Tylenol) có thể giúp làm giảm các triệu chứng sốt và đau nhức cơ bắp.

• Thuốc kháng virus: Được chỉ định cho một số trường hợp để rút ngắn thời gian điều trị, thường áp dụng với người có nguy cơ cao như người cao tuổi. Tuy nhiên, thuốc kháng virus không tiêu diệt được virus cúm và chỉ có hiệu quả nếu sử dụng trong vòng 48 giờ sau khi triệu chứng xuất hiện. Một số loại thuốc kháng virus phổ biến bao gồm Rapivab (peramivir), Tamiflu (Oseltamivir photphat), Xofluza (Balonxavir marboxil) và Relenza (Zanamivir).

• Uống nhiều nước: Cung cấp đủ nước cho cơ thể và duy trì dinh dưỡng bằng cách chia nhỏ các bữa ăn trong ngày.

• Bổ sung vitamin: Các loại vitamin như A, B, C, D, E giúp tăng cường hệ miễn dịch và nâng cao sức đề kháng.

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn.

Giữ không gian sống sạch sẽ và thông thoáng: Đảm bảo môi trường sống không có vi khuẩn gây hại, giúp hỗ trợ quá trình hồi phục.

Biện pháp phòng ngừa bệnh cúm B

Có thể thấy, mặc dù không phổ biến như cúm A, nhưng virus cúm B vẫn có khả năng dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng và làm tăng nguy cơ tử vong. Để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình trước những hậu quả khó lường từ cúm B, biện pháp tốt nhất là thực hiện tiêm vắc xin phòng cúm đúng lịch và nhắc lại mỗi năm.

Hiện nay, tại Việt Nam đang lưu hành vắc xin Tứ giá Vaxigrip Tetra dành cho cả trẻ em và người lớn có khả năng phòng ngừa hai chủng cúm A (H1N1, H3N2) và hai chủng cúm B (Yamagata, Victoria), phù hợp cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên và người trưởng thành. Bộ Y tế Việt Nam khuyến nghị mọi người nên tiêm phòng cúm trước các mùa cao điểm, thường diễn ra vào tháng 3 - 4 và tháng 9 - 10 hằng năm, đặc biệt vào các dịp trước dịp Tết và các lễ hội.

Vắc xin cúm đã được chứng minh về tính an toàn và hiệu quả trong suốt hơn 60 năm qua. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện có sẵn các loại vắc xin, bao gồm vắc xin phòng cúm Tứ giá Vaxigrip Tetra cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn. Để được tư vấn chi tiết hơn về vắc xin phòng cúm hoặc đặt lịch tiêm, Quý Khách vui lòng liên hệ qua Hotline 18006928 để được hỗ trợ nhanh nhất nhé!

Mỗi năm trên thế giới có khoảng 1 tỷ ca nhiễm cúm mùa mới được ghi nhận, trong đó có khoảng 650.000 ca tử vong. Mặc dù không phổ biến như cúm A, nhưng cúm B vẫn có thể gây biến chứng nặng nề ở những nhóm có nguy cơ cao. Việc chủ động tiêm vắc xin phòng cúm hàng năm là biện pháp hiệu quả để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.