Chảy dịch mũi sau là gì? Những điều cần biết về hội chứng chảy dịch mũi sau

Hội chứng chảy dịch mũi sau không chỉ đơn giản là triệu chứng mà còn có thể là biểu hiện cảnh báo nhiều bệnh lý đường hô hấp phức tạp nếu không được điều trị kịp thời. Theo thống kê từ các chuyên trang y tế, tỉ lệ người bị chảy dịch mũi sau do viêm xoang lên tới 30 - 40%. Việc hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng của hội chứng này sẽ giúp bạn xử lý đúng cách, tránh biến chứng không mong muốn.

Chảy dịch mũi sau là gì?

Chảy dịch mũi sau là gì? Chảy dịch mũi sau hay còn gọi là hội chứng chảy dịch mũi sau. Đây là tình trạng dịch nhầy từ mũi hoặc xoang chảy xuống phía sau cổ họng thay vì thoát ra ngoài qua mũi. Dịch nhầy này có thể là chất lỏng trong, đặc hoặc có màu tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra. Hiện tượng này thường gây cảm giác vướng víu, khó chịu ở cổ họng và kích thích ho.

Về mặt sinh lý, niêm mạc mũi và xoang sản xuất dịch nhầy hàng ngày để giữ ẩm, bảo vệ đường hô hấp khỏi bụi bẩn, vi khuẩn và các tác nhân gây hại. Thông thường, dịch nhầy được nuốt xuống họng một cách vô thức mà không gây khó chịu. Tuy nhiên, khi lượng dịch nhầy tăng quá mức hoặc trở nên đặc hơn do viêm nhiễm, dị ứng, nó sẽ tích tụ và dẫn đến chảy dịch mũi sau.

Khác với chảy nước mũi thông thường, hội chứng chảy dịch mũi sau không làm dịch chảy ra trước mũi mà chủ yếu gây cảm giác vướng ở cổ họng. Trong khi đó, chảy nước mũi thường thấy ở cảm lạnh hoặc dị ứng với dịch chảy ra ngoài qua lỗ mũi. Hiểu rõ chảy dịch mũi sau là gì sẽ giúp bạn nhận biết và xử lý đúng cách.

Dấu hiệu chảy dịch mũi sau

Chảy dịch mũi sau có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Dưới đây là các dấu hiệu chảy dịch mũi sau phổ biến, bạn đọc có thể tham khảo:

• Cảm giác vướng họng: Người bệnh thường cảm thấy có thứ gì đó mắc kẹt ở cổ họng dẫn đến việc khạc nhổ thường xuyên để làm sạch họng. Cảm giác này đặc biệt rõ ràng vào buổi sáng sau khi thức dậy.
• Ho khan hoặc ho kéo dài: Dịch nhầy chảy xuống họng kích thích niêm mạc, gây ho, đặc biệt là vào ban đêm hoặc khi nằm. Ho thường không có đờm hoặc chỉ có ít đờm trắng.
• Khó nuốt và cảm giác dị vật: Nhiều người cảm thấy khó nuốt như thể có một khối nhỏ trong cổ họng. Điều này khiến việc ăn uống hoặc nói chuyện trở nên khó chịu.
• Hôi miệng: Khi dịch nhầy ứ đọng lâu ngày, vi khuẩn trong miệng và họng có thể phát triển, gây ra mùi hôi khó chịu. Đây là dấu hiệu phổ biến ở những người bị viêm xoang mãn tính.

Ngoài ra, một số người có thể gặp thêm các triệu chứng như đau họng nhẹ, ngứa cổ họng hoặc cảm giác đầy tai nếu chảy dịch mũi sau liên quan đến viêm xoang. 

Nguyên nhân phổ biến gây chảy dịch mũi sau

Chảy dịch mũi sau có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, từ bệnh lý đến yếu tố môi trường. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến gây chảy dịch mũi sau:

• Viêm xoang cấp và mãn tính: Đây là nguyên nhân hàng đầu, chiếm tới 30 - 40% các trường hợp. Viêm xoang làm tăng sản xuất dịch nhầy, gây tắc nghẽn và khiến dịch chảy xuống họng.
• Viêm mũi dị ứng: Dị ứng với phấn hoa, lông động vật, bụi nhà hoặc nấm mốc kích thích niêm mạc mũi dẫn đến sản xuất dịch nhầy quá mức.
• Nhiễm trùng đường hô hấp trên: Các bệnh như cảm cúm, viêm họng hoặc viêm amidan có thể làm dịch nhầy trở nên đặc hơn, gây chảy dịch mũi sau.
• Polyp mũi hoặc khối u lành tính: Mặc dù ít gặp hơn, polyp mũi (khối u lành tính trong niêm mạc mũi) có thể làm cản trở dòng chảy của dịch nhầy dẫn đến ứ đọng.
• Dị ứng thời tiết và môi trường ô nhiễm: Không khí khô, lạnh, khói bụi hoặc hóa chất trong môi trường có thể kích ứng niêm mạc mũi, làm tăng sản xuất dịch nhầy.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc co mạch hoặc kháng sinh có thể làm khô niêm mạc mũi, khiến dịch nhầy trở nên đặc và gây chảy dịch mũi sau.

Biến chứng nguy hiểm khi chảy dịch mũi sau kéo dài

Nếu không được xử lý kịp thời, chảy dịch mũi sau có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như:

• Viêm họng mãn tính hoặc viêm phế quản: Dịch nhầy kích thích cổ họng và đường hô hấp dưới kéo dài có thể gây viêm nhiễm mãn tính dẫn đến ho dai dẳng và khó thở.
• Viêm xoang lan rộng hoặc áp xe xoang: Viêm xoang không được điều trị có thể lan sang các xoang khác hoặc gây áp xe, cần can thiệp phẫu thuật.
• Ảnh hưởng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể: Chảy dịch mũi sau gây mất ngủ, mệt mỏi, giảm sức đề kháng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Chảy dịch mũi sau phải làm sao?

Để xử lý chảy dịch mũi sau, bạn có thể kết hợp các biện pháp tại nhà và điều trị y tế nếu cần thiết. Dưới đây là các cách hiệu quả:

Biện pháp tại nhà

Để cải thiện tình trạng chảy dịch mũi sau tại nhà, bạn có thể áp dụng một số biện pháp dưới đây:

• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý 0,9%: Sử dụng bình xịt hoặc bình rửa mũi để làm sạch dịch nhầy, giảm kích ứng. Rửa mũi 2 - 3 lần mỗi ngày, đặc biệt sau khi tiếp xúc với môi trường bụi bẩn.
• Giữ ẩm mũi: Sử dụng máy tạo ẩm trong phòng để duy trì độ ẩm 40 - 60%, giúp niêm mạc mũi không bị khô. Nếu không có máy, bạn có thể đặt một bát nước sạch gần quạt hoặc điều hòa cũng có tác dụng.
• Uống đủ nước: Uống 2 - 2,5 lít nước mỗi ngày giúp làm loãng dịch nhầy, dễ dàng thoát ra hơn. Nước ấm, trà thảo mộc không đường hoặc nước chanh cũng là lựa chọn tốt giúp cải thiện tình trạng chảy dịch mũi sau.
• Tránh tác nhân gây dị ứng: Hạn chế tiếp xúc với khói bụi, phấn hoa, lông động vật. Đeo khẩu trang khi ra ngoài và vệ sinh nhà cửa thường xuyên để giảm bụi.

Điều trị y tế

Trong trường hợp cần thiết, bạn có thể phải can thiệp điều trị y tế. Bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc dưới đây để cải thiện tình trạng chảy dịch mũi sau:

• Thuốc kháng histamin: Dùng cho trường hợp chảy dịch mũi sau do dị ứng, giúp giảm sản xuất dịch nhầy.
• Thuốc giảm viêm: Corticoid dạng xịt mũi có thể được chỉ định để giảm viêm trong trường hợp viêm xoang hoặc viêm mũi dị ứng.
• Thuốc co mạch: Giúp giảm nghẹt mũi, nhưng chỉ nên dùng ngắn ngày (3 - 5 ngày) để tránh tác dụng phụ.
• Kháng sinh: Nếu chảy dịch mũi sau do nhiễm khuẩn (dịch nhầy màu xanh hoặc vàng, kèm sốt), bác sĩ có thể kê kháng sinh phù hợp.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng nếu:

• Triệu chứng kéo dài hơn 10 ngày không cải thiện.
• Dịch nhầy có màu bất thường (xanh, vàng) hoặc có mùi hôi.
• Kèm theo sốt, đau mặt, đau đầu hoặc giảm thính lực.
• Có tiền sử viêm xoang mãn tính hoặc polyp mũi.

Phòng ngừa tái phát

Để phòng ngừa chảy dịch mũi sau, bạn có thể áp dụng một số phương pháp sau:

• Duy trì vệ sinh đường hô hấp bằng cách rửa mũi thường xuyên.
• Tránh tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng như khói bụi, hóa chất.
• Tăng cường sức đề kháng bằng chế độ ăn giàu vitamin C, tập thể dục nhẹ nhàng.
• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về đường hô hấp.

Chảy dịch mũi sau là một hội chứng phổ biến nhưng không nên chủ quan. Hiểu rõ chảy dịch mũi sau là gì, nhận biết các dấu hiệu và xác định nguyên nhân sẽ giúp bạn áp dụng biện pháp xử lý hiệu quả. Nếu tình trạng kéo dài hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị chính xác. Bảo vệ sức khỏe đường hô hấp là cách tốt nhất để duy trì cuộc sống thoải mái và khỏe mạnh. Cảm ơn bạn đọc đã dành thời gian theo dõi hết bài viết hôm nay của Tiêm chủng Long Châu.