Viêm xoang mãn tính: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế Việt Nam, tỷ lệ người mắc viêm xoang mãn tính đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt tại các thành phố lớn và khu vực có khí hậu ẩm ướt. Bệnh không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và hiệu suất làm việc. Vậy làm sao để nhận biết, phòng ngừa và điều trị hiệu quả viêm xoang mãn tính? Hãy cùng tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây nhé!

Viêm xoang mãn tính là gì?

Viêm xoang mãn tính là tình trạng viêm kéo dài của các xoang cạnh mũi, thường kéo dài trên 12 tuần, gây ra các triệu chứng như nghẹt mũi, chảy mũi, đau hoặc tức mặt và giảm ngửi. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, phổ biến nhất ở người lớn, đặc biệt là những người có cơ địa dị ứng hoặc thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.

Nguyên nhân và triệu chứng của viêm xoang mãn tính 

Viêm xoang mãn tính là một bệnh lý hô hấp phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 10 - 15% dân số trưởng thành, gây ra nhiều phiền toái và làm giảm chất lượng cuộc sống. Nắm vững nguyên nhân và triệu chứng không chỉ giúp người bệnh phát hiện sớm và điều trị kịp thời mà còn hỗ trợ bác sĩ trong việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Vậy viêm xoang mãn tính do đâu mà ra và có biểu hiện như thế nào? Dưới đây là nguyên nhân và triệu chứng thường gặp của bệnh viêm xoang mãn tính:

Nguyên nhân

Viêm xoang mãn tính có nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó các yếu tố phổ biến bao gồm:

• Dị ứng: Thường gặp nhất là viêm mũi dị ứng, kích thích niêm mạc mũi xoang.
• Nhiễm trùng tái phát: Nhiễm khuẩn hoặc siêu vi dẫn đến viêm xoang cấp tính nhiều lần, nếu không được điều trị triệt để dễ chuyển thành mãn tính.
• Cấu trúc bất thường: Lệch vách ngăn mũi, polyp mũi hoặc bất thường giải phẫu gây cản trở dẫn lưu dịch xoang.
• Môi trường: Tiếp xúc khói bụi, ô nhiễm không khí, thay đổi thời tiết thường xuyên.
• Rối loạn miễn dịch: Những người có hệ miễn dịch suy yếu dễ bị viêm xoang kéo dài.
• Hội chứng trào ngược dạ dày - thực quản: Acid từ dạ dày có thể gây kích thích niêm mạc mũi xoang.

Triệu chứng nhận biết 

Các triệu chứng của viêm xoang mãn tính thường dai dẳng và có thể dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Người bệnh cần lưu ý các dấu hiệu sau:

• Nghẹt mũi kéo dài, thường xuyên: Cảm giác tắc nghẽn mũi, khó thở qua mũi.
• Chảy mũi: Dịch có thể màu vàng hoặc xanh, đôi khi có mùi hôi.
• Đau hoặc tức nặng vùng mặt: Đặc biệt khi cúi xuống, cảm giác đau nhức ở trán, gò má hoặc giữa hai mắt.
• Giảm hoặc mất khứu giác: Khó khăn trong việc nhận biết mùi.
• Ho dai dẳng: Thường tăng vào ban đêm do dịch mũi chảy xuống họng.
• Mệt mỏi, đau đầu: Do thiếu oxy và giấc ngủ không chất lượng.

Cách điều trị viêm xoang mãn tính hiệu quả

Việc điều trị viêm xoang mãn tính cần được cá thể hóa và có sự phối hợp giữa bác sĩ và người bệnh. Các phương pháp điều trị thường dựa trên mức độ nặng nhẹ của triệu chứng, nguyên nhân nền và tình trạng sức khỏe tổng quát của bệnh nhân. Thông thường, điều trị được chia thành hai nhóm chính là điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa. Cụ thể:

Điều trị nội khoa

Trong hầu hết các trường hợp, điều trị nội khoa là phương pháp đầu tiên được lựa chọn để kiểm soát viêm xoang mãn tính. Các loại thuốc và biện pháp hỗ trợ giúp làm giảm triệu chứng, cải thiện chức năng của xoang, đồng thời giảm nguy cơ biến chứng. Tùy vào từng nguyên nhân cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định kết hợp nhiều thuốc để đạt hiệu quả tối ưu.

• Thuốc kháng sinh: Khi có bội nhiễm vi khuẩn.
• Thuốc xịt mũi chứa corticoid: Giúp giảm viêm.
• Thuốc kháng histamin: Nếu có yếu tố dị ứng.
• Rửa mũi xoang bằng nước muối sinh lý: Để làm sạch dịch nhầy.
• Thuốc giảm đau, hạ sốt: Khi có triệu chứng đau đầu và sốt.

Điều trị ngoại khoa

Khi điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả hoặc khi người bệnh có các biến chứng như polyp mũi, tắc nghẽn dẫn lưu xoang hoặc cấu trúc giải phẫu bất thường, bác sĩ có thể chỉ định điều trị ngoại khoa. Phẫu thuật giúp làm sạch xoang, mở rộng đường dẫn lưu và phục hồi chức năng dẫn lưu tự nhiên của xoang, từ đó cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân.

• Phẫu thuật nội soi mũi xoang: Giúp làm sạch và mở rộng đường dẫn lưu xoang, được chỉ định khi điều trị nội khoa không hiệu quả hoặc có biến chứng.
• Phẫu thuật chỉnh hình mũi: Khi có lệch vách ngăn mũi hoặc polyp mũi gây cản trở dẫn lưu dịch xoang.

Phòng ngừa viêm xoang mãn tính như thế nào?

Phòng ngừa viêm xoang mãn tính đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ tái phát. Một số biện pháp hiệu quả mà bạn nên biết:

• Vệ sinh mũi họng thường xuyên: Đặc biệt sau khi tiếp xúc với môi trường bụi bẩn.
• Tránh khói thuốc lá và các chất kích thích: Hạn chế tiếp xúc với các yếu tố gây kích ứng niêm mạc mũi.
• Điều trị dứt điểm viêm mũi dị ứng hoặc cảm cúm: Để tránh biến chứng.
• Uống đủ nước, tăng cường dinh dưỡng: Để nâng cao sức đề kháng.
• Sử dụng máy tạo độ ẩm: Giữ cho không khí trong nhà ẩm, giúp niêm mạc mũi không bị khô.
• Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng: Như phấn hoa, lông động vật, nấm mốc.
• Tiêm vắc xin phế cầu: Vắc xin phế cầu giúp phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn phế cầu, một trong những nguyên nhân có thể gây viêm xoang hoặc làm nặng thêm các đợt viêm xoang mãn tính. Đặc biệt, vắc xin này hữu ích cho trẻ em, người cao tuổi và những người có bệnh lý nền như tiểu đường hoặc hen suyễn. Do đó, bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn tiêm phòng phù hợp.

Viêm xoang mãn tính là bệnh lý đường hô hấp phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Việc nhận biết sớm nguyên nhân, triệu chứng và tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Bên cạnh đó, áp dụng các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp giảm nguy cơ tái phát, bảo vệ sức khỏe hô hấp lâu dài. Nếu có dấu hiệu bất thường, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và tư vấn kịp thời.