Các bệnh lây qua đường hô hấp thường gặp và cách phòng tránh chúng

Các bệnh lây qua đường hô hấp là mối đe dọa sức khỏe phổ biến, đặc biệt trong những thời điểm giao mùa hoặc khi ô nhiễm không khí gia tăng. Những căn bệnh này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mỗi người mà còn có khả năng lây lan nhanh chóng, gây áp lực lớn lên hệ thống y tế. Việc hiểu rõ các bệnh hô hấp thường gặp và áp dụng những biện pháp phòng ngừa hiệu quả là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.

Các bệnh lây qua đường hô hấp thường gặp

Dưới đây là các bệnh lây qua đường hô hấp thường gặp mà bạn nên biết:

Cúm

Cúm là bệnh lý hô hấp cấp tính do virus cúm (Influenza virus) gây ra, phổ biến ở cả trẻ em (20-30%) và người lớn (5-10%), đặc biệt khi thời tiết thay đổi đột ngột. Bệnh gây ra các triệu chứng như sốt, đau đầu, mệt mỏi, khó thở, nghẹt mũi, buồn nôn và tiêu chảy (thường gặp ở trẻ em).

Hầu hết mọi người hồi phục sau vài ngày, nhưng trẻ em dưới 5 tuổi, người cao tuổi, người mắc bệnh nền và phụ nữ mang thai có nguy cơ biến chứng nặng, như viêm phổi, viêm não, hoặc suy hô hấp. Để giảm thiểu nguy cơ, tiêm vắc xin cúm hàng năm là biện pháp phòng ngừa hiệu quả, giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại virus cúm.

Cảm lạnh

Cảm lạnh là bệnh nhiễm trùng hô hấp phổ biến, đặc biệt vào mùa lạnh, dễ mắc ở trẻ nhỏ, với trung bình mỗi trẻ mắc 6-8 lần/năm. Virus Rhinovirus là tác nhân chính, lây qua giọt bắn khi ho, hắt hơi, hoặc giao tiếp, gây ra triệu chứng như sốt nhẹ, sổ mũi, ho, đau đầu và cơ thể mệt mỏi. Hầu hết các trường hợp sẽ tự khỏi sau 7-10 ngày sau khi thuyên giảm triệu chứng và nghỉ ngơi. Tuy nhiên, nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến biến chứng như viêm tai, viêm xoang hay viêm phế quản. Để phòng ngừa cảm lạnh, cần duy trì lối sống lành mạnh, bổ sung dinh dưỡng, tập thể dục đều đặn, vệ sinh môi trường và rửa tay thường xuyên.

Viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng là tình trạng mũi bị kích ứng do các tác nhân bên ngoài như bụi, phấn hoa, lông thú, khói thuốc hay thay đổi thời tiết mà không phải do vi khuẩn hay virus. Khoảng 10-30% dân số toàn cầu mắc bệnh này. Bệnh chia thành các loại theo mùa, quanh năm, không thường xuyên và do nghề nghiệp. Mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng, nếu không điều trị đúng cách, bệnh có thể tái phát và dẫn đến các biến chứng như viêm xoang.

Hiện tại, viêm mũi dị ứng không thể chữa khỏi hoàn toàn, các thuốc chỉ giúp giảm triệu chứng. Để phòng ngừa, hạn chế tiếp xúc với dị nguyên và tăng cường sức đề kháng là biện pháp hiệu quả.

Viêm phổi

Viêm phổi là tình trạng viêm nhiễm ở phổi do virus, vi khuẩn hoặc tác nhân khác, khiến phế nang chứa mủ và chất nhầy, làm giảm khả năng trao đổi khí. Theo WHO, viêm phổi là bệnh lây qua đường hô hấp gây tử vong cho 740.180 trẻ dưới 5 tuổi vào năm 2019, chiếm 22% tổng số ca tử vong ở trẻ em. Bệnh khởi phát đột ngột hoặc từ từ với các triệu chứng như sốt, ho có đờm, khó thở, đau ngực và tiêu chảy. Những người có nguy cơ cao gồm trẻ em, người lớn tuổi và những người có bệnh lý nền hoặc hệ miễn dịch yếu.

Viêm phổi có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp, nhiễm trùng huyết và suy các cơ quan. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây tử vong. Việc điều trị sớm, nghỉ ngơi hợp lý, bổ sung dinh dưỡng và tiêm vắc xin phòng ngừa là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Các bệnh lý thường gặp ở đường hô hấp đặc biệt nguy hiểm đối với ai?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, các bệnh lý về đường hô hấp rất phổ biến và có thể ảnh hưởng đến mọi đối tượng, từ trẻ em đến người lớn. Tuy nhiên, những nhóm người dưới đây có nguy cơ mắc bệnh cao và dễ gặp biến chứng nghiêm trọng, cần đặc biệt chú ý để phòng ngừa:

• Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, dễ mắc bệnh hô hấp do hệ thống miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện, khiến cơ thể dễ bị virus và vi khuẩn tấn công.

• Người lớn tuổi trên 65, khi cơ thể bắt đầu suy giảm các chức năng, đặc biệt là hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho virus và vi khuẩn gây hại. Nếu họ có bệnh lý nền như hen suyễn, COPD, cao huyết áp, suy thận, tim mạch, đái tháo đường thì mức độ nghiêm trọng của bệnh càng cao.

Ngoài ra, phụ nữ mang thai cũng là nhóm dễ bị bệnh hô hấp vì trong thai kỳ, hệ miễn dịch suy yếu, cùng với sự thay đổi nội tiết tố và tác động từ ô nhiễm môi trường hay thay đổi nhiệt độ đột ngột, khiến họ dễ bị nhiễm bệnh.

Một số biện pháp để phòng tránh chúng hiệu quả

Các bệnh hô hấp nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng. Hơn nữa, nếu không chủ động phòng ngừa, bệnh có thể tái phát nhiều lần và làm giảm chức năng phổi gây ảnh hưởng đến quá trình phục hồi sức khỏe. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả:

• Tiêm vắc xin: Tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh hô hấp và giảm nguy cơ lây nhiễm cho cộng đồng.

• Vệ sinh môi trường và cá nhân: Giữ nhà cửa sạch sẽ, lau chùi các bề mặt thường xuyên tiếp xúc như tay nắm cửa, điều khiển, đồ chơi,... Và vệ sinh cá nhân hàng ngày để ngăn ngừa mầm bệnh.

• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Ăn uống khoa học với nhiều rau, quả, vitamin, khoáng chất và uống đủ nước sẽ giúp tăng cường sức đề kháng. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, dầu mỡ và món ăn nhiều muối, đường.

• Luyện tập thể thao: Rèn luyện thể chất đều đặn giúp nâng cao sức khỏe và phòng ngừa các bệnh về đường hô hấp.

• Giữ ấm cơ thể: Giữ ấm đường hô hấp, đặc biệt vào mùa lạnh, bằng cách mặc quần áo ấm và đeo khẩu trang khi ra ngoài.

• Thực hiện phòng ngừa khi đến nơi đông người: Giữ khoảng cách, đeo khẩu trang và rửa tay thường xuyên khi ở nơi công cộng để giảm nguy cơ nhiễm bệnh.

• Tránh khói bụi và không khí độc hại: Hạn chế tiếp xúc với khói bụi và khói thuốc. Những người làm việc trong môi trường độc hại cần mặc đồ bảo hộ và kiểm tra sức định kỳ.

• Bỏ thuốc lá: Khói thuốc lá rất nguy hiểm cho hệ hô hấp và sức khỏe nói chung. Hãy bỏ thuốc để bảo vệ bản thân và người xung quanh.

Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh, giảm thiểu các bệnh hô hấp và những biến chứng nghiêm trọng liên quan.

Tóm lại, bệnh lây qua đường hô hấp có thể xảy ra với mọi đối tượng, đặc biệt là trẻ em, người lớn tuổi, người có hệ miễn dịch yếu và phụ nữ mang thai. Bệnh thường xuất hiện vào mùa chuyển mùa, khi thời tiết thất thường. Vì vậy, phòng ngừa chủ động qua lối sống lành mạnh và tiêm vắc xin đầy đủ là cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe.

Nếu bạn đang nhu cầu tiêm vắc xin, hãy liên hệ đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và hỗ trợ sớm nhất. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín với dịch vụ tiêm chủng chất lượng, được thực hiện bởi đội ngũ y bác sĩ chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm. Vắc xin tại đây đảm bảo nguồn gốc rõ ràng, được bảo quản đúng tiêu chuẩn và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình an toàn tiêm chủng. Bên cạnh đó, khách hàng sẽ được tư vấn chi tiết trước và sau khi tiêm, mang lại sự an tâm tuyệt đối. Hãy gọi ngay hotline 1800 6928 để được hỗ trợ và đặt lịch tiêm tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu!