Bệnh zona thần kinh có để lại sẹo không?

Nhiều người sau khi mắc zona thần kinh thường lo lắng không chỉ vì các triệu chứng đau rát, khó chịu mà còn vì nguy cơ để lại sẹo xấu sau điều trị. Đặc biệt, nếu không được chăm sóc đúng cách, vùng da bị tổn thương do zona thần kinh có thể thâm sạm, lồi lõm hoặc để lại dấu vết vĩnh viễn trên cơ thể. Câu hỏi “Bệnh zona thần kinh có để lại sẹo không?” được rất nhiều người quan tâm, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến ngoại hình và sự tự tin trong giao tiếp hằng ngày.

Bị zona thần kinh có để lại sẹo không?

Trong phần lớn trường hợp, bệnh nhân sau khi điều trị khỏi zona thần kinh vẫn có khả năng để lại sẹo, đặc biệt là khi tổn thương da lan rộng, sâu hoặc quá trình chăm sóc không đúng cách. Zona thần kinh là một bệnh truyền nhiễm do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra. Khi bệnh nhân từng mắc bệnh thủy đậu, virus VZV không hoàn toàn bị loại bỏ mà vẫn âm thầm tồn tại trong các hạch thần kinh cảm giác dưới dạng tiềm ẩn. Nhiều năm sau, khi cơ thể suy giảm miễn dịch, căng thẳng kéo dài, suy nhược hay mắc các bệnh lý nền, virus có thể được "đánh thức", tái hoạt động và tấn công trở lại. Lúc này, VZV sẽ theo dây thần kinh di chuyển ra ngoài da, gây nên các biểu hiện đặc trưng của bệnh zona thần kinh.

Triệu chứng đặc trưng của zona thần kinh là các mụn nước đau rát, nổi theo dải dọc theo đường đi của dây thần kinh, kèm theo cảm giác bỏng rát, ngứa ngáy, khó chịu. Những tổn thương này không chỉ ảnh hưởng đến lớp biểu bì mà còn có thể ăn sâu vào các lớp da dưới, làm phá vỡ cấu trúc da và hệ thần kinh tại chỗ. Quá trình viêm nhiễm da nếu không được kiểm soát kịp thời có thể để lại vết thâm, sẹo lõm, sẹo lồi hoặc vết sạm màu kéo dài sau khi bệnh đã khỏi.

Nguy cơ để lại sẹo sau zona thần kinh sẽ tăng cao nếu người bệnh tự ý gãi, làm vỡ mụn nước, không giữ vệ sinh vùng da tổn thương hoặc không tuân thủ điều trị đúng chỉ định từ bác sĩ. Đặc biệt, nếu zona thần kinh xảy ra ở vùng mặt nơi có hệ thần kinh tam thoa chi phối tổn thương có thể ảnh hưởng đến mắt, mũi, tai, miệng… không chỉ gây biến chứng về thị lực, thính lực mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ. Các sẹo tại vùng này thường rất dễ thấy, khó điều trị và có thể gây tâm lý tự ti cho người bệnh sau khi khỏi bệnh.

Do đó, việc phát hiện và điều trị zona thần kinh kịp thời, đúng cách, kết hợp với chăm sóc da hợp lý sau giai đoạn tổn thương là vô cùng quan trọng để hạn chế tối đa nguy cơ để lại sẹo và những biến chứng nặng nề khác.

Đặc điểm của sẹo để lại sau khi bị zona thần kinh

Sau khi khỏi bệnh zona thần kinh, nhiều người bệnh có thể gặp phải tình trạng để lại sẹo trên da. Những vết sẹo này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn có thể ảnh hưởng đến tâm lý, đặc biệt nếu xuất hiện ở các vùng da hở như mặt, cổ hoặc tay. Dưới đây là một số đặc điểm điển hình của sẹo do zona thần kinh gây ra:

Màu sắc: Sẹo do zona thần kinh để lại có thể mang nhiều sắc thái khác nhau, tùy vào mức độ tổn thương và cơ địa của từng người. Phổ biến nhất là các màu như trắng lấm tấm, đỏ tía, tím đậm hoặc thâm đen. Những vết sẹo sẫm màu thường gặp ở các trường hợp da bị viêm nhiễm nặng, hoặc không được chăm sóc đúng cách trong quá trình bệnh tiến triển.

Vị trí: Sẹo thường xuất hiện khu trú ở một bên cơ thể, đúng theo vị trí của dây thần kinh bị virus Varicella Zoster tấn công. Những vùng da bị phát ban, nổi mụn nước, phỏng rộp và nhiễm trùng nặng nếu không được điều trị kịp thời có nguy cơ cao để lại sẹo rõ rệt.

Hình thái sẹo: Sẹo zona thần kinh có thể tồn tại dưới nhiều dạng. Có trường hợp chỉ là sẹo sắc tố, tức da đổi màu nhưng vẫn bằng phẳng, không nổi cộm. Tuy nhiên, nếu tổn thương sâu, sẹo có thể lồi lên, tạo thành các vết sẹo lồi hoặc lõm xuống, hình thành sẹo rỗ (sẹo lõm). Những dạng sẹo này thường khó cải thiện nếu không có sự can thiệp điều trị thẩm mỹ chuyên sâu.

Thời gian tồn tại: Trong nhiều trường hợp, sẹo do zona thần kinh sẽ mờ dần theo thời gian, đặc biệt nếu người bệnh có chế độ chăm sóc da tốt và cơ thể phục hồi nhanh. Tuy nhiên, nếu zona thần kinh diễn tiến phức tạp như viêm nhiễm nặng, lở loét, bội nhiễm hoặc người bệnh có hệ miễn dịch suy yếu, sẹo có thể tồn tại lâu dài, thậm chí vĩnh viễn, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

Việc nhận biết sớm và điều trị đúng cách zona thần kinh là yếu tố quan trọng giúp hạn chế nguy cơ hình thành sẹo nặng nề và các biến chứng không mong muốn sau bệnh.

Cách làm mờ sẹo do zona thần kinh hiệu quả

Sau khi điều trị khỏi zona thần kinh, nhiều người vẫn còn lo lắng vì những vết sẹo thâm mất thẩm mỹ trên da. Tuy không nguy hiểm đến sức khỏe, nhưng sẹo để lại có thể ảnh hưởng lớn đến sự tự tin và vẻ ngoài, đặc biệt là nếu nằm ở vùng da hở như mặt, cổ hay tay. Dưới đây là những cách làm mờ sẹo zona thần kinh đơn giản, dễ áp dụng và đã được nhiều người tin tưởng:

Sử dụng các sản phẩm trị sẹo theo chỉ định của bác sĩ

Sử dụng các sản phẩm trị sẹo cho hiệu quả nhanh nếu sử dụng đúng chỉ định và đúng thời điểm. Các loại kem hoặc gel trị sẹo hiện nay thường chứa các hoạt chất như allantoin, silicone, vitamin E, onion extract,… giúp phá vỡ cấu trúc xơ cứng của sẹo, đồng thời thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da mới.

Bạn nên bắt đầu bôi kem trị sẹo ngay từ khi vùng da bắt đầu lên da non, đây là giai đoạn “vàng” để hấp thụ dưỡng chất và phục hồi tốt nhất. Việc can thiệp quá muộn khi sẹo đã ổn định lâu ngày sẽ khiến hiệu quả điều trị giảm đi đáng kể.

Nghệ tươi

Sử dụng nghệ tươi làm mờ sẹo là một giải pháp an toàn, tiết kiệm và dễ thực hiện tại nhà. Tuy nhiên, cách này phù hợp hơn với sẹo mới hình thành, và đòi hỏi sự kiên trì thực hiện đều đặn trong thời gian dài.

Nghệ tươi hoặc tinh bột nghệ giàu hoạt chất curcumin giúp kháng viêm, làm mờ vết thâm và kích thích tái tạo da hiệu quả.

Ngoài ra, bạn cũng nên kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý, bổ sung đủ nước và tránh để da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời để vết sẹo không bị thâm sạm thêm. Nếu tình trạng sẹo nặng, bạn nên đến các cơ sở da liễu để được tư vấn giải pháp phù hợp hơn như laser hoặc vi kim tái tạo da.

Cách phòng ngừa sẹo do zona thần kinh hiệu quả

Sẹo do zona thần kinh (hay còn gọi là sẹo giời leo) là nỗi ám ảnh của nhiều người, nhất là khi chúng xuất hiện ở vùng mặt, cổ hoặc tay chân những vị trí dễ thấy và ảnh hưởng đến ngoại hình. Dù không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng những vết sẹo sẫm màu, lồi lõm có thể khiến người bệnh mất tự tin. Vậy làm thế nào để phòng ngừa sẹo ngay từ khi bệnh zona thần kinh mới khởi phát?

Tuân thủ điều trị của bác sĩ: Ngay khi xuất hiện triệu chứng zona thần kinh như nổi mụn nước, rát bỏng, người bệnh nên đi khám sớm và dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Việc điều trị đúng cách, kịp thời sẽ giúp giảm mức độ tổn thương da, từ đó hạn chế nguy cơ hình thành sẹo. Tuyệt đối không tự ý bôi thuốc không rõ nguồn gốc vì có thể gây kích ứng hoặc khiến tổn thương lan rộng.

Giữ vệ sinh vùng da bị zona thần kinh: Một sai lầm phổ biến là kiêng tắm khi bị zona thần kinh. Thực tế, bạn vẫn nên vệ sinh sạch sẽ vùng da bị tổn thương mỗi ngày để hạn chế vi khuẩn tấn công. Tuy nhiên, cần tránh dùng xà phòng, sữa tắm có chất tẩy mạnh hoặc chà xát mạnh vào vùng da bị tổn thương.

Tránh tác động cơ học và ánh nắng mặt trời: Bạn nên tránh gãi hoặc làm trầy xước vùng da đang lành để không làm tổn thương lan rộng hay để lại sẹo lồi. Đồng thời, che chắn kỹ khi ra nắng vì tia UV có thể làm vùng da bị tổn thương tăng sắc tố, thâm sạm và khó phục hồi.

Ăn uống khoa học: Chế độ ăn uống cũng góp phần không nhỏ vào việc ngăn ngừa sẹo. Hạn chế thực phẩm dễ gây dị ứng hoặc làm sẹo xấu như: nếp, rau muống, thịt gà, đồ cay nóng, chiên xào nhiều dầu mỡ. Thay vào đó, nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin A, C, E để hỗ trợ phục hồi da.

Dùng nguyên liệu tự nhiên hỗ trợ ngừa sẹo: Khi vùng da bắt đầu khô và lên da non, bạn có thể dùng nghệ tươi, nha đam, hành tây hoặc các loại gel trị sẹo để giúp làm sáng da, mờ vết thâm sớm hơn.

Ngoài ra, để ngăn ngừa zona thần kinh tái phát và phòng bệnh hiệu quả ngay từ đầu, bạn có thể tiêm phòng vắc xin Shingrix. Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đã triển khai tiêm chủng vắc xin phòng bệnh zona thần kinh cho người lớn từ 50 tuổi trở lên, cũng như người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc bệnh, nhằm tạo miễn dịch chủ động và bảo vệ lâu dài. Chủ động tiêm ngừa là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe và làn da của bạn khỏi nguy cơ bị sẹo xấu về sau.