Phù tay chân là một trong những biểu hiện thường gặp ở bệnh nhân sốt xuất huyết, khiến nhiều người lo lắng không biết liệu nó có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hay không. Sốt xuất huyết vốn đã là căn bệnh nguy hiểm với khả năng tiến triển nhanh chóng, vì vậy việc hiểu rõ về dấu hiệu sốt xuất huyết bị phù tay chân sẽ giúp người bệnh và người nhà kịp thời nhận biết và xử lý, hạn chế biến chứng nghiêm trọng xảy ra.
Bệnh nhân sốt xuất huyết bị phù tay chân do đâu?
Phù tay, phù chân là một trong những dấu hiệu có thể xuất hiện khi người bệnh mắc sốt xuất huyết. Hiện tượng này gây ra nhiều khó chịu và đôi khi tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng, do đó việc hiểu rõ nguyên nhân giúp chúng ta có biện pháp chăm sóc và xử lý kịp thời.
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, có biểu hiện đa dạng từ nhẹ đến nặng. Người bệnh thường trải qua ba giai đoạn: Giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục. Đặc biệt, trong giai đoạn nguy hiểm (thường từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 sau khi bị sốt), virus Dengue kích thích phản ứng viêm mạnh mẽ trong cơ thể. Hệ miễn dịch sản xuất các chất trung gian như Cytokine và Chemokine làm thay đổi cấu trúc thành mạch máu, tăng tính thấm của mạch máu. Kết quả là huyết tương, phần dịch trong máu chứa nước, protein và dưỡng chất bị rò rỉ ra khỏi mạch, thấm vào các mô xung quanh, gây hiện tượng phù nề. Vì các phần tay, chân là vùng thấp nhất và chịu trọng lực lớn nhất của cơ thể nên thường bị phù nhiều hơn.

Khi huyết tương thoát ra ngoài mạch máu, áp suất thẩm thấu trong lòng mạch giảm, khiến cơ thể giữ nước trong các mô ngoại vi nhiều hơn. Điều này làm tay, chân sưng phồng, cảm giác nặng nề, thậm chí gây cứng khớp. Tình trạng phù nề này không chỉ làm người bệnh khó chịu mà còn có thể dẫn đến sốc nếu lượng dịch tích tụ quá lớn.
Một nguyên nhân khác là virus Dengue ảnh hưởng đến chức năng thận, làm suy giảm khả năng điều hòa cân bằng nước và muối trong cơ thể. Thận không thể loại bỏ lượng nước và muối dư thừa, gây tích tụ dịch trong các mô, góp phần vào tình trạng phù nề tay chân.
Ngoài ra, sự suy giảm chức năng gan trong sốt xuất huyết cũng ảnh hưởng đến quá trình sản xuất protein huyết tương, nhất là albumin – yếu tố quan trọng duy trì áp lực keo trong mạch máu. Khi lượng albumin giảm, áp lực keo giảm theo, tạo điều kiện cho huyết tương dễ thoát ra ngoài mạch máu hơn, gây phù.
Vì vậy, khi xuất hiện các dấu hiệu phù tay, phù chân hoặc bất kỳ triệu chứng nghi ngờ sốt xuất huyết nào, người bệnh cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đối với bệnh nhân đang điều trị tại bệnh viện, việc theo dõi sát sao dưới sự hướng dẫn của bác sĩ là vô cùng quan trọng để hạn chế biến chứng và giúp bệnh nhân hồi phục an toàn.
Bệnh nhân sốt xuất huyết bị phù tay chân có sao không?
Sốt xuất huyết kèm theo tình trạng phù tay chân là một dấu hiệu không thể xem nhẹ, bởi nó cảnh báo về những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra trong quá trình bệnh diễn tiến. Phù tay chân ở người mắc sốt xuất huyết thường được chia làm hai loại chính: Phù mềm và phù cứng, mỗi loại có đặc điểm và mức độ ảnh hưởng khác nhau.
Loại phù mềm hay còn gọi là phù dịch là tình trạng phổ biến hơn. Người bệnh có thể dễ dàng nhận biết bằng cách dùng ngón tay ấn nhẹ vào vùng da bị phù. Khi thả tay ra, vùng da sẽ để lại vết lõm trong vài giây trước khi trở lại bình thường. Hiện tượng này là do virus Dengue gây tăng tính thấm thành mạch máu, khiến huyết tương rò rỉ ra ngoài mạch, thấm vào các mô xung quanh. Đây là biểu hiện thường gặp trong giai đoạn nguy hiểm của sốt xuất huyết và cần được chú ý điều trị kịp thời. Nếu không được xử lý đúng cách, phù mềm có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như sốc giảm thể tích do mất huyết tương quá nhiều, suy hô hấp, thậm chí có thể gây tử vong. Tình trạng này cũng làm giảm thể tích tuần hoàn, ảnh hưởng đến việc cung cấp oxy và dưỡng chất cho các tế bào trong cơ thể.

Ngược lại, phù cứng là loại ít gặp hơn nhưng lại đáng báo động hơn. Khi kiểm tra bằng cách ấn nhẹ lên vùng da phù, người bệnh sẽ thấy da rất dày và cứng, không để lại vết lõm sau khi rút tay ra. Phù cứng thường đi kèm với các triệu chứng nguy hiểm khác như khó thở, gan to, cổ trướng, giảm lượng nước tiểu. Nguyên nhân phù cứng không phải do huyết tương rò rỉ mà thường là kết quả của các phản ứng viêm mạn tính hoặc tổn thương mô nghiêm trọng. Khi xuất hiện phù cứng, người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế để được khám và làm các xét nghiệm chuyên sâu. Việc chẩn đoán chính xác tình trạng phù và nguyên nhân sẽ giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, hạn chế biến chứng nguy hiểm.
Sốt xuất huyết bị phù tay chân là một triệu chứng cần được theo dõi chặt chẽ. Phù mềm ấn lõm cảnh báo giai đoạn nguy hiểm của bệnh, còn phù cứng không ấn lõm là dấu hiệu bệnh có thể tiến triển nghiêm trọng. Người bệnh và người nhà cần lưu ý để kịp thời xử trí, tránh các hậu quả không mong muốn.
Biện pháp phòng ngừa bệnh nhân sốt xuất huyết bị phù tay chân
Tình hình sốt xuất huyết ở Việt Nam và trên thế giới hiện nay vẫn rất phức tạp, với nguy cơ bùng phát và lây lan cao trong cộng đồng. Bộ Y tế đã cảnh báo về sự cần thiết phải có các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhằm ngăn chặn dịch bệnh phát triển và hạn chế các biến chứng nguy hiểm, trong đó có tình trạng phù tay chân khi mắc sốt xuất huyết. Do bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và diễn biến bệnh có thể rất nhanh, việc chủ động phòng bệnh là cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Để phòng ngừa sốt xuất huyết và các biến chứng như phù tay chân, mỗi người dân nên dành khoảng 10 phút mỗi tuần để thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng, bọ gậy và muỗi trưởng thành. Việc này bao gồm vệ sinh môi trường sống, loại bỏ các ổ nước đọng trong và ngoài nhà, đậy kín các bể chứa nước, thay nước bình hoa thường xuyên và xử lý phế thải đúng cách. Ngoài ra, cần sử dụng màn khi ngủ cả ngày và đêm, mặc quần áo dài tay và thoa kem chống muỗi để tránh bị muỗi đốt.
Khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ sốt xuất huyết, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Tuyệt đối không được tự ý chữa trị tại nhà vì bệnh có thể chuyển biến nhanh và gây biến chứng nặng, thậm chí tử vong. Người bệnh chỉ được xuất viện khi hết sốt trên 2 ngày, tình trạng sức khỏe ổn định, mạch và huyết áp bình thường, cùng với số lượng tiểu cầu trên 50.000/mm³.
Bên cạnh các biện pháp phòng tránh truyền thống, việc tiêm vắc xin ngừa sốt xuất huyết cũng là một bước tiến quan trọng. Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng Long Châu chính thức triển khai tiêm vắc xin Qdenga. Vắc xin này còn có khả năng phòng tái nhiễm cho những người từng mắc sốt xuất huyết, điều này đặc biệt ý nghĩa tại Việt Nam, nơi số người từng mắc bệnh khá cao và các lần mắc sau thường nặng hơn lần trước. Tiêm vắc xin kịp thời chính là giải pháp bảo vệ sức khỏe và tính mạng cho cộng đồng.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin sốt xuất huyết bị phù tay chân. Phù tay chân ở bệnh nhân sốt xuất huyết không chỉ đơn thuần là hiện tượng sưng phù mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo những biến chứng nguy hiểm cần được theo dõi và xử trí kịp thời. Việc chủ động phát hiện, đến cơ sở y tế sớm và tuân thủ hướng dẫn điều trị sẽ giúp hạn chế rủi ro, bảo vệ sức khỏe và tính mạng người bệnh. Chính vì vậy, không nên chủ quan khi xuất hiện phù tay chân trong quá trình mắc sốt xuất huyết.