Bệnh mèo cào là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Mèo là loài vật nuôi quen thuộc, thân thiện và được yêu mến bởi nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình có trẻ nhỏ. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng đằng sau vẻ ngoài dễ thương và những chiếc vuốt nhỏ nhắn kia có thể tiềm ẩn một loại vi khuẩn nguy hiểm có tên là Bartonella henselae. Đây là tác nhân gây ra bệnh mèo cào, một dạng nhiễm trùng thường nhẹ nhưng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời thì có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng. Hiểu đúng về bệnh mèo cào chính là bước đầu tiên giúp bạn bảo vệ sức khỏe bản thân và những người thân yêu.

Bệnh mèo cào là gì? Triệu chứng và nguyên nhân phổ biến nhất

Bệnh mèo cào là một loại bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Bartonella henselae gây ra, thường lây sang người qua vết cào, vết cắn của mèo hoặc khi nước bọt của mèo tiếp xúc với vùng da bị trầy xước hay vết thương hở. Loại vi khuẩn này tồn tại trong máu mèo, đặc biệt phổ biến ở mèo con hoặc mèo nhiễm bọ chét.

Các triệu chứng phổ biến của bệnh mèo cào bao gồm:

• Vết cào hoặc cắn bị sưng đỏ, đau, có thể mưng mủ sau vài ngày.
• Sốt nhẹ đến cao, thường xuất hiện sau 3 – 10 ngày tiếp xúc.
• Sưng hạch bạch huyết gần khu vực vết thương (thường là ở cổ, nách hoặc bẹn).
• Cảm giác mệt mỏi, đau đầu, chán ăn, đôi khi kèm theo buồn nôn nhẹ.

Phần lớn các ca bệnh mèo cào tự khỏi sau vài tuần mà không cần điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, với trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có hệ miễn dịch yếu, bệnh có thể kéo dài và tiến triển nghiêm trọng hơn.

Con đường lây truyền và đối tượng có nguy cơ cao

Vi khuẩn Bartonella henselae sống trong máu mèo và được truyền qua vật trung gian là bọ chét. Khi mèo cào hoặc cắn người, vi khuẩn này có thể xâm nhập qua da. Thậm chí, việc mèo liếm lên vết thương hở cũng đủ để gây ra bệnh mèo cào.

Các con đường lây nhiễm phổ biến:

• Bị mèo cào hoặc cắn, đặc biệt nếu vết thương không được rửa sạch đúng cách.
• Mèo liếm vào vùng da có trầy xước hoặc tổn thương.
• Mèo nhiễm bệnh nhưng không có triệu chứng, khiến người nuôi không nhận biết được rủi ro.

Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh mèo cào:

• Trẻ em – do có xu hướng đùa giỡn, ôm hôn mèo thường xuyên mà không đề phòng.
• Người có hệ miễn dịch suy yếu như người mắc HIV/AIDS, người đang điều trị ung thư, ghép tạng...
• Người chăm sóc, tiếp xúc thường xuyên với nhiều mèo, chẳng hạn nhân viên cứu hộ động vật, bác sĩ thú y, người nuôi mèo số lượng lớn.

Bệnh mèo cào có nguy hiểm không? Những biến chứng cần lưu ý

Trong hầu hết các trường hợp, bệnh mèo cào thường diễn biến nhẹ và có thể tự hồi phục. Tuy nhiên, nếu chủ quan, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến các cơ quan quan trọng trong cơ thể.

Một số biến chứng thường gặp bao gồm:

• Viêm gan, viêm não do vi khuẩn xâm nhập vào máu và di chuyển đến các cơ quan này.
• Viêm nội tâm mạc – đặc biệt nguy hiểm đối với người có tiền sử bệnh tim.
• Nhiễm trùng máu (nhiễm khuẩn huyết), có thể gây sốc nhiễm trùng nếu không điều trị sớm.
• Hội chứng Parinaud, một dạng viêm kết mạc kèm nổi hạch vùng tai, có thể gây mờ mắt tạm thời.

Theo thống kê, mỗi năm có khoảng 12.000 ca bệnh mèo cào được ghi nhận tại Mỹ với khoảng 500 trường hợp phải nhập viện vì biến chứng nguy hiểm không thể chủ quan.

Chẩn đoán và điều trị bệnh mèo cào như thế nào?

Việc chẩn đoán bệnh mèo cào thường dựa vào biểu hiện lâm sàng và tiền sử tiếp xúc với mèo. Tuy nhiên, để chắc chắn, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm cần thiết như:

Các phương pháp chẩn đoán phổ biến:

• Khám lâm sàng kết hợp khai thác tiền sử gần đây có bị mèo cào, cắn hay không.
• Xét nghiệm máu (huyết thanh học, PCR) để phát hiện vi khuẩn Bartonella henselae.
• Siêu âm hoặc chụp X-quang nếu nghi ngờ có tổn thương sâu hoặc biến chứng nội tạng.

Phác đồ điều trị thường bao gồm:

• Trường hợp nhẹ: Chủ yếu là nghỉ ngơi, theo dõi triệu chứng, tăng cường dinh dưỡng, giữ vệ sinh vùng vết thương.
• Trường hợp nặng hoặc có biến chứng: Sử dụng kháng sinh như azithromycin, doxycycline hoặc các loại khác theo chỉ định bác sĩ.
• Điều trị hỗ trợ gồm hạ sốt, giảm đau và chăm sóc vết thương sạch sẽ.

Điều quan trọng người bệnh cần ghi nhớ đó chính là tuyệt đối không tự ý dùng kháng sinh khi chưa có chỉ định từ nhân viên y tế. Việc lạm dụng thuốc có thể gây nhờn thuốc hoặc gặp phải các phản ứng phụ không mong muốn.

Cách phòng ngừa bệnh mèo cào

Bạn hoàn toàn có thể phòng bệnh mèo cào bằng cách chủ động thực hiện các biện pháp chăm sóc cũng như chơi đùa với mèo đúng cách. Dưới đây là một số biện pháp giúp hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm:

Lựa chọn và chăm sóc mèo đúng cách:

• Cắt móng mèo thường xuyên để hạn chế nguy cơ bị cào gây trầy xước.
• Tắm rửa, vệ sinh lông cho mèo để kiểm soát bọ chét, nguồn mang vi khuẩn Bartonella.
• Đưa mèo đi khám thú y định kỳ, đặc biệt nếu có dấu hiệu mệt mỏi, biếng ăn hoặc bị ve, bọ chét ký sinh.

Hướng dẫn chơi đùa an toàn:

• Không nên đùa giỡn quá mạnh tay, đặc biệt với mèo con, đối tượng có thể vô tình gây thương tích cho người.
• Tránh để mèo liếm vào các vết trầy xước, vết thương hở.
• Dạy trẻ em cách tiếp xúc nhẹ nhàng và nhận thức rõ về nguy cơ lây bệnh.

Tiêm phòng đầy đủ cho người và vật nuôi:

• Ngoài vi khuẩn Bartonella, mèo cũng có thể mang theo virus gây bệnh dại – một bệnh lý cực kỳ nguy hiểm. Do đó, tiêm vắc xin phòng dại là biện pháp không thể thiếu khi bạn nuôi thú cưng.

Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đang là một trong những địa chỉ uy tín, chuyên cung cấp vắc xin phòng dại chất lượng cao, được kiểm định và cập nhật liên tục từ các nhà sản xuất hàng đầu thế giới. Bạn có thể đặt lịch tiêm nhanh chóng, tiện lợi và được tư vấn kỹ càng bởi đội ngũ y tế chuyên nghiệp nếu không may bị thú nuôi tấn công.

Bệnh mèo cào là một tình trạng nhiễm trùng thường gặp nhưng không nên xem nhẹ, nhất là ở trẻ nhỏ và người có hệ miễn dịch yếu. Nhận biết sớm dấu hiệu, điều trị đúng cách và đặc biệt là thực hiện các biện pháp phòng ngừa chủ động là cách tốt nhất để bảo vệ bạn và gia đình khỏi các biến chứng đáng tiếc.