Vòi nhĩ viêm tắc do nguyên nhân nào, triệu chứng và cách phòng ngừa?

Viêm tắc vòi nhĩ là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng ù tai, nghe kém, cảm giác đầy tai và thậm chí gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Dù không quá nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, viêm tắc vòi nhĩ có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến chức năng thính giác và sinh hoạt hàng ngày. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu chi tiết về viêm tắc vòi nhĩ, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa hiệu quả.

Vòi nhĩ và viêm tắc vòi nhĩ

Vòi nhĩ, hay còn gọi là vòi Eustachio, là ống nối giữa tai giữa và vòm mũi họng. Vòi nhĩ có chức năng duy trì sự truyền âm, bảo vệ tai giữa tránh những âm thanh quá, bài tiết dịch sinh lý từ hòm nhĩ ra mũi. 

Tắc vòi nhĩ là hậu quả của quá trình nhiễm trùng vùng mũi họng. Lúc này, vòi nhĩ sẽ bị viêm, sưng phù gây bít tắc đường thông khí, khiến áp suất trong tai không được điều hòa, gây cảm giác khó chịu và ảnh hưởng đến khả năng nghe.

Nguyên nhân gây viêm tắc vòi nhĩ

Tình trạng viêm và tắc vòi nhĩ thường khởi phát sau khi cơ thể gặp phải một số bệnh lý viêm nhiễm, đặc biệt là ở khu vực tai - mũi - họng. Một số yếu tố phổ biến có thể làm khởi phát tình trạng này bao gồm:

Các bệnh lý viêm nhiễm

• Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên: Là nguyên nhân phổ biến nhất, dễ dẫn đến viêm niêm mạc và tắc nghẽn vòi nhĩ.
• Viêm mũi xoang do dị ứng: Gây phù nề và tăng tiết dịch, ảnh hưởng đến sự thông thoáng của vòi nhĩ.
• Viêm xoang cấp và mạn tính: Tình trạng viêm kéo dài làm tăng nguy cơ tắc vòi nhĩ.
• Viêm VA cấp và viêm vòm mũi họng cấp: Gây sưng nề vùng lân cận, cản trở chức năng vòi nhĩ.
• Khối u vùng vòm họng hoặc hốc mũi kèm theo nhiễm trùng: Có thể chèn ép, xâm lấn trực tiếp vào lỗ vòi nhĩ, gây cản trở luồng khí và dẫn lưu dịch.

Các nguyên nhân không do viêm

• Phì đại VA ở trẻ nhỏ hoặc tồn tại mô lympho ở người trưởng thành: Có thể làm hẹp hoặc bít lỗ vòi nhĩ.
• Khối u vùng vòm hoặc hốc mũi: Phát triển lan rộng đến khu vực quanh loa vòi gây cản trở cơ học.
• Tác động vật lý mạnh: Như xì mũi quá mạnh, lặn sâu, nhảy cầu, bị đánh vào tai, hoặc tiếp xúc với luồng khí nén,... có thể làm thay đổi áp lực đột ngột, dẫn đến tắc vòi nhĩ.
• Thay đổi độ cao: Khi đi máy bay, leo núi, hoặc di chuyển bằng thang máy nhanh cũng ảnh hưởng đến cân bằng áp suất tai giữa.
• Dị dạng vách ngăn mũi: Như lệch vách, gai hoặc mào vách ngăn gây cản trở lưu thông không khí và dẫn lưu dịch.
• Ảnh hưởng của xạ trị vùng đầu - mặt - cổ sau điều trị ung thư: Có thể làm tổn thương vòi nhĩ.
• Rối loạn chức năng vòi nhĩ: Thường do sự bất thường về cấu trúc hoặc hoạt động cơ học, ví dụ như trong hội chứng Down hoặc hở hàm ếch làm ảnh hưởng đến cơ căng màn hầu.
• Khói thuốc lá: Làm hỏng các lông mao bảo vệ trong tai giữa, khiến dịch nhầy dễ bị ứ đọng.
• Tình trạng thừa cân, béo phì: Có thể ảnh hưởng đến áp lực nội sọ, từ đó gây ảnh hưởng gián tiếp đến vòi nhĩ.
• Trào ngược họng - thanh quản ở mức độ nặng: Có thể gây viêm niêm mạc vùng lân cận vòi nhĩ, làm tăng nguy cơ tắc nghẽn.

Triệu chứng của viêm tắc vòi nhĩ

Triệu chứng khi bị viêm tắc vòi nhĩ có thể nhẹ hoặc nặng tùy theo mức độ viêm và tắc nghẽn. Người mắc bệnh có thể gặp các triệu chứng sau:

• Cảm giác đầy tai, nặng tai hoặc ù tai;
• Giảm thính lực một bên hoặc cả hai bên tai;
• Nghe tiếng vang khi nói;
• Đau tai nhẹ, nhất là khi nuốt hoặc xì mũi;
• Cảm giác choáng váng, chóng mặt hoặc khó giữ thăng bằng;
• Có thể kèm theo nghẹt mũi, đau họng nếu do viêm hô hấp.

Biến chứng có thể gặp khi mắc viêm tắc vòi nhĩ

Nếu viêm tắc vòi nhĩ không được điều trị, có thể gây ra một số biến chứng nghiêm trọng như:

• Viêm tai giữa thanh dịch;
• Viêm tai giữa mạn;
• Suy giảm thính lực vĩnh viễn;
• Ảnh hưởng khả năng giao tiếp, học tập và làm việc.

Phòng ngừa viêm tắc vòi nhĩ

Để hạn chế nguy cơ viêm và tắc vòi nhĩ, việc chủ động phòng ngừa thông qua lối sống và thói quen sinh hoạt hàng ngày là rất quan trọng. Dưới đây là một số biện pháp hữu ích giúp bảo vệ sức khỏe tai – mũi – họng của bạn:

• Giữ vệ sinh mũi họng, rửa mũi thường xuyên bằng nước muối sinh lý;
• Điều trị các bệnh viêm mũi, viêm xoang, cảm cúm;
• Tránh xì mũi quá mạnh khi bị nghẹt mũi;
• Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với không khí ô nhiễm, khói bụi;
• Không hút thuốc lá và tránh khói thuốc;
• Tránh thay đổi áp suất đột ngột, nên nhai kẹo cao su hoặc nuốt nước bọt khi đi máy bay.

Viêm tắc vòi nhĩ là bệnh lý tai mũi họng thường gặp, có thể gây nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh có thể khỏi hoàn toàn và tránh được biến chứng nguy hiểm. Đừng chủ quan với những triệu chứng như ù tai, nghe kém, đầy tai,… mà hãy đi khám tai mũi họng để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nếu bạn đang tìm kiếm một nơi tiêm chủng an toàn, uy tín với đội ngũ nhân viên tận tâm và dịch vụ chuyên nghiệp, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu chính là lựa chọn lý tưởng. Tại đây, bạn sẽ được tư vấn đầy đủ các loại vắc xin phù hợp cho từng độ tuổi. Hãy đến Trung tâm tiêm chủng Long Châu để bảo vệ sức khỏe cho bạn và người thân ngay hôm nay!