Viêm tuyến giáp có phải mổ không? Phương pháp điều trị viêm tuyến giáp

Viêm tuyến giáp có nhiều dạng khác nhau như viêm tuyến giáp Hashimoto, viêm tuyến giáp sau sinh hay viêm tuyến giáp bán cấp. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp. Không phải tất cả trường hợp viêm tuyến giáp đều phải mổ, nhưng cũng có những tình huống phẫu thuật là lựa chọn tối ưu để bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Viêm tuyến giáp có phải mổ không?

Viêm tuyến giáp là tình trạng viêm nhiễm hoặc rối loạn tự miễn ảnh hưởng đến tuyến giáp, đây là một tuyến nội tiết nằm ở cổ, có vai trò sản xuất hormone điều hòa trao đổi chất, nhịp tim và thân nhiệt. Bệnh có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, tăng hoặc giảm cân bất thường, sưng cổ, hoặc cảm giác khó chịu ở vùng cổ.

Không phải mọi trường hợp viêm tuyến giáp đều cần mổ. Phần lớn người bệnh có thể điều trị hiệu quả bằng thuốc hoặc theo dõi định kỳ, cụ thể:

Các trường hợp thường không cần mổ

• Viêm tuyến giáp Hashimoto: Đây là dạng viêm tuyến giáp tự miễn phổ biến, thường được điều trị bằng thuốc hormone thay thế như levothyroxine để bổ sung hormone tuyến giáp bị thiếu.
• Viêm tuyến giáp sau sinh: Thường xảy ra ở phụ nữ sau sinh, đa số tự hồi phục sau vài tháng mà không cần can thiệp phẫu thuật.
• Viêm tuyến giáp bán cấp: Thường do virus, được điều trị bằng thuốc kháng viêm (NSAIDs) hoặc corticoid để giảm đau và viêm.

Các trường hợp có thể phải mổ

• Tuyến giáp sưng to: Khi tuyến giáp phình to gây chèn ép khí quản, khó nuốt hoặc khó thở.
• Nghi ngờ ung thư tuyến giáp: Nếu sinh thiết phát hiện tế bào bất thường hoặc khối u nghi ngờ ác tính.
• Nhân giáp to, phát triển nhanh: Các khối u trong tuyến giáp phát triển nhanh, gây đau hoặc ảnh hưởng chức năng tuyến giáp.
• Điều trị thuốc không hiệu quả: Bệnh tái phát nhiều lần hoặc không đáp ứng với thuốc.

Khi nào bác sĩ chỉ định phẫu thuật tuyến giáp?

Phẫu thuật tuyến giáp thường là cắt một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp, được chỉ định dựa trên các tiêu chí sau:

• Chèn ép cơ quan lân cận: Tuyến giáp sưng to gây khó thở, khó nuốt hoặc ảnh hưởng thẩm mỹ.
• Nghi ngờ ung thư: Sinh thiết tuyến giáp cho thấy nguy cơ ác tính cao.
• Không đáp ứng điều trị nội khoa: Triệu chứng nghiêm trọng, tái phát dù đã dùng thuốc đúng cách.
• Bướu giáp độc: Tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone, gây rối loạn nghiêm trọng như cường giáp nặng.

Quy trình phẫu thuật tuyến giáp

Trước hết, người bệnh được gây mê toàn thân để không cảm thấy đau trong quá trình mổ. Bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ ở vùng cổ, tiếp cận tuyến giáp và tiến hành loại bỏ một phần hoặc toàn bộ tùy theo tình trạng. Sau khi hoàn tất, vết mổ được khâu bằng chỉ thẩm mỹ nhằm hạn chế sẹo.

Lợi ích của phẫu thuật

Phẫu thuật giúp giải quyết tình trạng chèn ép, từ đó người bệnh có thể thở và nuốt dễ dàng hơn. Đồng thời, việc cắt bỏ tuyến giáp hoặc khối u nghi ngờ ác tính giúp loại bỏ nguy cơ ung thư và nâng cao chất lượng cuộc sống trong những trường hợp mà điều trị bằng thuốc không mang lại hiệu quả.

Rủi ro và biến chứng có thể gặp

Mặc dù tỷ lệ biến chứng thấp, phẫu thuật tuyến giáp vẫn có thể gây ra một số vấn đề. Hiếm gặp nhất là tình trạng khàn tiếng do tổn thương dây thần kinh thanh quản. Một số bệnh nhân có thể bị suy giáp sau mổ, nhất là khi phải cắt toàn bộ tuyến giáp và sẽ cần uống hormone thay thế suốt đời. Ngoài ra, phẫu thuật cũng có thể ảnh hưởng đến tuyến cận giáp, gây hạ canxi máu với biểu hiện tê bì hoặc chuột rút.

Quyết định có phẫu thuật hay không luôn được bác sĩ chuyên khoa nội tiết và ngoại khoa tuyến giáp đưa ra sau khi đã thăm khám kỹ lưỡng, thực hiện siêu âm, xét nghiệm máu và sinh thiết nếu cần thiết.

Các phương pháp điều trị viêm tuyến giáp không cần phẫu thuật

Đối với các trường hợp không cần phẫu thuật, bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp sau:

Điều trị nội khoa

• Thuốc hormone thay thế: Levothyroxine được sử dụng để điều chỉnh nồng độ hormone ở bệnh nhân suy giáp như trong viêm tuyến giáp Hashimoto.
• Thuốc kháng viêm: NSAIDs hoặc corticoid như prednisone giúp giảm viêm và đau trong viêm tuyến giáp bán cấp.
• Thuốc điều trị triệu chứng: Thuốc chẹn beta có thể được dùng để kiểm soát nhịp tim nhanh ở bệnh nhân cường giáp.

Theo dõi định kỳ

• Siêu âm tuyến giáp để kiểm tra kích thước và cấu trúc tuyến giáp.
• Xét nghiệm máu đo hormone TSH, T3, T4 để đánh giá chức năng tuyến giáp.

Chế độ dinh dưỡng và lối sống

• Đảm bảo đủ i-ốt: Ăn đủ i-ốt theo nhu cầu, không lạm dụng thực phẩm quá giàu i-ốt.
• Bổ sung selen, kẽm, vitamin D: Các chất này hỗ trợ chức năng tuyến giáp và hệ miễn dịch.
• Hạn chế thực phẩm gây hại: Tránh rượu, bia, thuốc lá, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn.
• Tập luyện và giảm căng thẳng: Yoga, thiền hoặc đi bộ nhẹ nhàng giúp giảm stress, hỗ trợ hệ miễn dịch.

Những điều người bệnh viêm tuyến giáp cần lưu ý trước và sau mổ

Trước mổ

• Chuẩn bị tâm lý thoải mái, tin tưởng vào bác sĩ.
• Thực hiện đầy đủ xét nghiệm như xét nghiệm máu, siêu âm, sinh thiết…, theo chỉ định.
• Ngừng một số thuốc như thuốc làm loãng máu nếu bác sĩ yêu cầu.
• Nhịn ăn, uống trước mổ theo hướng dẫn.

Sau mổ

• Theo dõi biến chứng: Báo ngay cho bác sĩ nếu có dấu hiệu khàn tiếng, chảy máu, khó thở hoặc tê bì tay chân.
• Uống thuốc hormone: Nếu cắt toàn bộ tuyến giáp, bệnh nhân cần dùng levothyroxine suốt đời để thay thế hormone.
• Tái khám định kỳ: Kiểm tra hormone tuyến giáp và canxi máu theo lịch bác sĩ.
• Điều chỉnh lối sống: Ăn uống cân bằng, bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D; tránh căng thẳng và vận động quá sức.

Viêm tuyến giáp có phải mổ không phụ thuộc vào loại viêm, mức độ tổn thương và tình trạng sức khỏe người bệnh. Phần lớn các trường hợp chỉ cần điều trị bằng thuốc và theo dõi định kỳ. Tuy nhiên, nếu tuyến giáp sưng quá to, chèn ép, hoặc nghi ngờ ác tính, phẫu thuật sẽ là lựa chọn an toàn. Người bệnh nên thăm khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn chính xác và kịp thời. Việc phối hợp chặt chẽ với bác sĩ và duy trì lối sống khoa học sẽ giúp bạn kiểm soát bệnh hiệu quả và cải thiện chất lượng cuộc sống.