Viêm tuyến giáp kiêng ăn gì để hỗ trợ điều trị hiệu quả?

Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hormone điều chỉnh trao đổi chất, nhịp tim, nhiệt độ cơ thể và nhiều chức năng khác. Khi tuyến giáp bị viêm, người bệnh thường đối mặt với các triệu chứng như mệt mỏi, thay đổi cân nặng, khó chịu vùng cổ hoặc rối loạn tâm trạng. Dù bác sĩ có thể kê đơn thuốc và theo dõi hormone, một chế độ ăn uống hợp lý cũng đóng vai trò thiết yếu trong việc giảm viêm, ổn định hormone và cải thiện triệu chứng.

Viêm tuyến giáp kiêng ăn gì?

Lựa chọn thực phẩm phù hợp, tránh những thực phẩm gây hại giúp bệnh nhân viêm tuyến giáp hỗ trợ quá trình phục hồi hiệu quả hơn.

Các nguyên tắc chung khi chọn thực phẩm

Để hỗ trợ điều trị viêm tuyến giáp, người bệnh cần tuân thủ một số nguyên tắc trong chế độ ăn uống:

• Hạn chế thực phẩm có tính kích thích viêm cao: Các loại thực phẩm chứa đường tinh luyện, thực phẩm chế biến sẵn, chất bảo quản hoặc màu nhân tạo có thể làm tăng viêm trong cơ thể, khiến triệu chứng viêm tuyến giáp trở nên nghiêm trọng hơn.
• Tránh thực phẩm gây rối loạn nội tiết hoặc ảnh hưởng hấp thu thuốc: Một số thực phẩm có thể can thiệp vào quá trình hấp thu hormone tuyến giáp hoặc thuốc điều trị.
• Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu, giàu dinh dưỡng: Các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất giúp giảm viêm và hỗ trợ chức năng tuyến giáp.

Những nhóm thực phẩm cần tránh hoặc hạn chế đặc biệt

Dưới đây là các nhóm thực phẩm mà người bị viêm tuyến giáp nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn:

• Người bị viêm tuyến giáp nên hạn chế sử dụng các chất kích thích như cà phê đặc, trà đậm, rượu bia và thuốc lá, vì chúng có thể gây stress oxy hóa, ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp và làm tăng cảm giác mệt mỏi.
• Các thực phẩm chứa nhiều gluten, đặc biệt ở những người nhạy cảm hoặc dị ứng gluten, cũng nên giảm bớt vì một số nghiên cứu cho thấy việc loại bỏ gluten có thể cải thiện triệu chứng ở bệnh nhân viêm tuyến giáp hashimoto.
• Đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành chứa isoflavone, nếu tiêu thụ quá nhiều hoặc dùng gần thời điểm uống thuốc, có thể cản trở sự hấp thu hormone tuyến giáp.
• Tỏi, hành sống, mù tạt và ớt cay là những thực phẩm dễ gây kích ứng đường tiêu hóa, làm tăng cảm giác khó chịu ở vùng cổ hoặc dạ dày.
• Các loại rau giàu oxalate hoặc goitrogen như bông cải xanh, cải xoăn, cải thìa và cải bó xôi nếu ăn sống với lượng lớn có thể cản trở khả năng hấp thu iốt, ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến giáp.
• Người bệnh cũng nên hạn chế thực phẩm nhiều đường và tinh bột tinh luyện vì chúng làm tăng insulin, thúc đẩy tình trạng viêm và khiến tình trạng mệt mỏi hoặc tăng cân trầm trọng hơn.
• Thực phẩm chế biến sẵn, đồ đóng hộp nhiều muối và phụ gia công nghiệp có thể gây giữ nước, ảnh hưởng đến huyết áp và khiến tuyến giáp hoạt động dưới áp lực.

Những thực phẩm cần tránh nếu bạn đang dùng thuốc tuyến giáp hoặc trong giai đoạn điều trị

Khi đang dùng thuốc điều trị bệnh tuyến giáp như levothyroxine, người bệnh cần lưu ý rằng thuốc sẽ hấp thu tốt nhất nếu uống đúng cách. Một số loại thực phẩm hoặc đồ uống có thể làm giảm hiệu quả của thuốc nếu sử dụng quá gần thời điểm uống thuốc.

• Thực phẩm chứa sắt, canxi và kẽm: Đây là những khoáng chất quan trọng cho sức khỏe, nhưng nếu ăn hoặc uống cùng lúc với thuốc tuyến giáp thì chúng có thể gắn kết với thuốc và làm cơ thể hấp thu kém đi. Để an toàn, người bệnh nên uống thuốc trước đó ít nhất 4 giờ rồi mới dùng các thực phẩm hay thực phẩm bổ sung chứa những khoáng chất này.
• Đồ uống có chứa caffeine: Cà phê, trà đặc hoặc một số loại nước tăng lực có caffeine nếu uống ngay lúc dùng thuốc có thể cản trở thuốc thấm vào cơ thể. Tốt nhất là nên uống thuốc với nước lọc và chờ ít nhất 1 giờ sau đó mới dùng cà phê hoặc trà.
• Thực phẩm giàu chất xơ thô: Chất xơ có lợi cho tiêu hóa, nhưng nếu ăn quá nhiều rau xanh sống, cám lúa mì hay các loại ngũ cốc thô ngay sau khi uống thuốc thì sẽ làm chậm quá trình thuốc được hấp thu. Điều này không có nghĩa là bạn phải kiêng hoàn toàn chất xơ, mà chỉ cần tránh ăn nhiều chất xơ ngay sát thời điểm uống thuốc.

Vì sao cần chú ý đến thực phẩm khi bị viêm tuyến giáp?

Trong thực tế lâm sàng, nhiều nghiên cứu đã cho thấy chế độ ăn uống có ảnh hưởng nhất định đến bệnh viêm tuyến giáp, đặc biệt là viêm tuyến giáp hashimoto. Theo thống kê quốc tế, có khoảng 5 đến 10% bệnh nhân hashimoto đồng thời mắc bệnh celiac, tức là cơ thể không dung nạp gluten. Ở những người này, khi giảm hoặc loại bỏ gluten trong khẩu phần ăn, các triệu chứng thường cải thiện rõ rệt.

Một số nghiên cứu còn cho thấy rằng khi loại bỏ gluten trong khoảng 3 đến 6 tháng, mức kháng thể tuyến giáp có thể giảm xuống. Điều này gián tiếp giúp tuyến giáp hoạt động tốt hơn và người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Tuy nhiên, không phải tất cả bệnh nhân đều có lợi ích giống nhau, nên việc áp dụng chế độ ăn cần dựa trên sự tư vấn của bác sĩ.

Người mắc bệnh tuyến giáp thường được nhắc nhở nên hạn chế thực phẩm chứa quá nhiều i-ốt, đặc biệt là rong biển khô, tảo biển, hay các loại hải sản chế biến sẵn có nhiều muối i-ốt. Nguyên nhân là vì quá nhiều i-ốt có thể làm tuyến giáp bị kích thích, từ đó khiến tình trạng viêm trở nên nặng hơn. Ngoài ra, các loại rau chứa goitrogen như cải xoăn, bông cải xanh, cải bó xôi…, nếu ăn sống quá nhiều cũng có thể cản trở sự hấp thu i-ốt, vì vậy nên nấu chín trước khi ăn để an toàn hơn.

Một điểm rất quan trọng là chế độ ăn không thể thay thế thuốc điều trị, mà chỉ có vai trò hỗ trợ. Do đó, người bệnh cần tham khảo thêm các nghiên cứu y khoa mới nhất và lắng nghe hướng dẫn của bác sĩ để có chế độ ăn phù hợp với tình trạng riêng của mình.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về viêm tuyến giáp kiêng ăn gì? Người bệnh cần hạn chế các thực phẩm gây kích thích viêm, thực phẩm chứa goitrogen nếu ăn sống, thực phẩm nhiều đường tinh luyện, gluten nếu nhạy cảm, và chú ý đến tương tác giữa thực phẩm với thuốc điều trị. Lựa chọn thực phẩm hợp lý không thể thay thế thuốc chữa bệnh, nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm triệu chứng và hỗ trợ điều trị hiệu quả hơn. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn cá nhân hóa, phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.