Nỗi lo về đau đớn khi làm sinh thiết là điều dễ hiểu, đặc biệt với những người lần đầu trải qua. Với sự tiến bộ của y học hiện đại, các kỹ thuật gây tê và gây mê đã giúp giảm thiểu đáng kể cảm giác khó chịu. Hiểu rõ quy trình, cảm giác thực tế và cách chăm sóc sau thủ thuật sẽ giúp bạn chuẩn bị tốt hơn.
Làm sinh thiết có đau không?
Làm sinh thiết có đau không? Đây là câu hỏi thường gặp của nhiều người khi được chỉ định làm sinh thiết. Thực tế, làm sinh thiết thường không gây đau đớn dữ dội mà chỉ tạo cảm giác khó chịu hoặc nhói nhẹ, bởi đa số các thủ thuật đều được thực hiện dưới tác dụng của thuốc gây tê cục bộ. Cảm giác đau khi làm sinh thiết sẽ khác nhau tùy thuộc vào kỹ thuật được sử dụng:
- Sinh thiết kim nhỏ hoặc sinh thiết lõi: Phương pháp này dùng một cây kim nhỏ để lấy mẫu. Bạn có thể cảm thấy một chút áp lực hoặc nhói nhẹ khi kim đi vào, nhưng thuốc tê sẽ giúp giảm thiểu cảm giác đau. Sau thủ thuật, vùng da có thể hơi bầm tím hoặc đau nhức nhẹ.
- Sinh thiết nội soi: Thủ thuật này được thực hiện trong quá trình nội soi đại tràng, dạ dày… Bệnh nhân thường được dùng thuốc an thần hoặc gây mê nhẹ để thư giãn. Bạn sẽ không cảm thấy đau trong suốt quá trình.
- Sinh thiết mở: Đây là một tiểu phẫu, đòi hỏi gây tê hoặc gây mê toàn thân. Bạn sẽ không đau trong quá trình làm, nhưng có thể cảm thấy đau ở vết mổ sau khi phẫu thuật.

Các loại sinh thiết và cảm giác thường gặp
Mỗi loại sinh thiết có đặc điểm riêng, từ cách thực hiện đến cảm giác mà bệnh nhân trải qua. Dưới đây là phân tích chi tiết về các loại sinh thiết phổ biến và cảm giác liên quan:
Sinh thiết da
Sinh thiết da thường được thực hiện để kiểm tra các tổn thương như nốt ruồi hoặc phát ban. Bác sĩ sẽ tiêm thuốc gây tê cục bộ vào vùng da cần lấy mẫu, vì vậy bệnh nhân hầu như không cảm thấy đau khi kim hoặc dao cắt nhỏ được sử dụng. Sau thủ thuật, vùng da có thể hơi đỏ hoặc nhạy cảm trong vài ngày, nhưng cảm giác này thường nhẹ và tự hết.
Sinh thiết vú
Các thủ thuật sinh thiết vú, chẳng hạn như chọc hút bằng kim hoặc sinh thiết hỗ trợ chân không, cũng được thực hiện dưới gây tê cục bộ. Bệnh nhân có thể cảm thấy áp lực nhẹ hoặc châm chích khi kim được đưa vào, nhưng không đau đáng kể. Sau thủ thuật, cảm giác đau âm ỉ có thể xuất hiện nhưng thường giảm sau giờ.
Sinh thiết tuyến giáp
Sinh thiết tuyến giáp, thường là chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA), là một thủ thuật nhanh, kéo dài khoảng 5 đến 10 phút. Nhờ sử dụng kim rất nhỏ và thuốc gây tê, bệnh nhân thường chỉ cảm thấy châm chích nhẹ hoặc không đau. Cảm giác khó chịu sau sinh thiết tuyến giáp thường rất nhẹ, và hầu hết bệnh nhân có thể trở lại hoạt động bình thường ngay sau đó.

Sinh thiết phổi
Tùy thuộc vào phương pháp mà sinh thiết phổi có thể được thực hiện dưới gây mê toàn thân hoặc gây tê cục bộ. Trong trường hợp gây mê, bệnh nhân không cảm thấy đau trong suốt quá trình. Nếu dùng gây tê, cảm giác áp lực hoặc khó chịu nhẹ có thể xảy ra. Sau thủ thuật, đau nhẹ tại vùng ngực có thể kéo dài vài ngày, nhưng thuốc giảm đau thường đủ để kiểm soát.
Sinh thiết cổ tử cung
Sinh thiết cổ tử cung thường được thực hiện để kiểm tra các bất thường và có thể gây cảm giác chuột rút giống đau bụng kinh. Thủ thuật này thường không cần gây mê, nhưng bác sĩ có thể sử dụng gây tê cục bộ để giảm khó chịu. Cảm giác đau sau sinh thiết cổ tử cung thường kéo dài từ vài ngày đến một tuần và không nghiêm trọng.
Chăm sóc sau sinh thiết và lưu ý quan trọng
Việc chăm sóc sau sinh thiết rất quan trọng để đảm bảo an toàn, giúp vết thương mau lành và chuẩn bị tốt cho quá trình điều trị tiếp theo. Tùy thuộc vào loại sinh thiết, cách chăm sóc sẽ có những điểm khác biệt
Chăm sóc chung sau sinh thiết kim (FNA) hoặc sinh thiết lõi
Đây là các phương pháp sinh thiết ít xâm lấn, thường được dùng để lấy mẫu mô từ tuyến giáp, vú, hoặc hạch bạch huyết.
- Giữ vết thương khô và sạch: Tránh tắm hoặc để nước dính vào băng gạc trong 24 giờ đầu. Sau đó, có thể tháo băng và rửa nhẹ nhàng bằng nước sạch.
- Chườm lạnh: Sử dụng túi chườm lạnh hoặc đá bọc trong khăn mỏng để chườm lên vùng sinh thiết trong 15 đến 20 phút, vài lần một ngày. Điều này giúp giảm sưng và đau.
- Hạn chế vận động: Tránh các hoạt động gắng sức, mang vác vật nặng hoặc tập thể dục mạnh trong 1 đến 2 ngày đầu để tránh gây áp lực lên vết thương.
- Theo dõi các dấu hiệu bất thường: Mặc dù hiếm gặp, bạn cần liên hệ ngay với bác sĩ nếu thấy các triệu chứng như: Chảy máu không ngừng hoặc tụ máu lớn, vết thương sưng to, nóng, đỏ, đau dữ dội, sốt cao hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng.

Chăm sóc sau sinh thiết nội soi
Sinh thiết nội soi thường được thực hiện ở đại tràng, dạ dày hoặc đường hô hấp.
- Chế độ ăn uống: Sau khi nội soi, bạn nên ăn các thức ăn mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp. Tránh đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ và các chất kích thích như rượu, bia trong vài ngày đầu.
- Nghỉ ngơi: Dành thời gian nghỉ ngơi để cơ thể phục hồi hoàn toàn sau khi nội soi và dùng thuốc an thần.
- Theo dõi triệu chứng: Thông báo ngay cho bác sĩ nếu bạn thấy đau bụng dữ dội, đi ngoài ra máu đối với nội soi đại tràng hoặc có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
Nếu bác sĩ chỉ định sinh thiết lần thứ hai, bạn cần lưu ý:
- Thời gian giữa các lần sinh thiết: Luôn tuân thủ lịch hẹn của bác sĩ. Không nên tự ý chọc sinh thiết quá sớm, vì điều này có thể gây sai lệch kết quả do vùng mô chưa phục hồi hoàn toàn.
- Thông báo về thuốc: Cung cấp đầy đủ thông tin về các loại thuốc, đặc biệt là thuốc chống đông máu hoặc các loại vitamin, thực phẩm chức năng bạn đang dùng. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn tạm ngừng sử dụng trước thủ thuật.
- Tái khám đúng hẹn: Đến tái khám để nhận kết quả và lắng nghe tư vấn của bác sĩ. Đây là bước then chốt để có chẩn đoán chính xác và lên kế hoạch điều trị hiệu quả.

Việc tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc sau sinh thiết không chỉ giúp bạn phục hồi nhanh chóng mà còn đảm bảo quá trình chẩn đoán được diễn ra một cách chính xác và hiệu quả nhất.
Trên đây là lời giải đáp cho thắc mắc làm sinh thiết có đau không mà bạn có thể tham khảo. Để đảm bảo quá trình diễn ra suôn sẻ, hãy chọn cơ sở y tế uy tín, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường.