Viêm khớp có ăn được tôm không? Những lưu ý về chế độ dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các bệnh lý về xương khớp. Mặc dù không thể thay thế hoàn toàn thuốc điều trị, lựa chọn thực phẩm phù hợp có thể hỗ trợ giảm viêm, cải thiện khả năng vận động và hạn chế các cơn đau tái phát. Trong số những món ăn quen thuộc, tôm là thực phẩm bổ dưỡng nhưng lại khiến nhiều người phân vân khi mắc bệnh viêm khớp. Việc sử dụng tôm đúng liều lượng và đúng thời điểm sẽ giúp người bệnh hạn chế nguy cơ làm nặng thêm tình trạng viêm.

Tổng quan về viêm khớp

Viêm khớp là tình trạng viêm xảy ra ở một hoặc nhiều khớp, gây ra các triệu chứng điển hình như đau khớp, cứng khớp, sưng nóng đỏ và hạn chế vận động.

Cơ thể người có từ 250 - 350 khớp và bất cứ khớp nào trong số này cũng đều có thể bị viêm. Viêm khớp có thể xuất hiện ở nhiều độ tuổi, từ trẻ em đến người lớn tuổi. Những người thường xuyên vận động cường độ cao, làm việc nặng hoặc có các bệnh nền về miễn dịch sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Hai loại viêm khớp phổ biến nhất gồm:

Thoái hoá khớp

Tình trạng này xảy ra khi sụn khớp, bao hoạt dịch hoặc các mô liên quan bị mài mòn hoặc tổn thương theo thời gian. Khi sụn khớp không còn khả năng bảo vệ đầu xương, người bệnh sẽ cảm thấy đau tăng dần và khả năng vận động giảm đáng kể. Trong trường hợp nặng, cấu trúc khớp có thể bị biến dạng.

Viêm khớp dạng thấp

Đây là bệnh tự miễn xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công nhầm vào màng hoạt dịch của khớp, gây tổn thương và viêm mãn tính. Viêm khớp dạng thấp tiến triển âm thầm và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm khớp có ăn được tôm không?

Người mắc viêm khớp vẫn có thể ăn tôm nhưng với lượng nhỏ, khoảng 1 - 2 lần mỗi tuần và liều lượng vừa phải, tránh ăn khi đang đau cấp hoặc khi nồng độ axit uric trong máu tăng cao. Khi triệu chứng ổn định, người bệnh có thể bổ sung tôm như một nguồn dưỡng chất hỗ trợ xương nhưng vẫn phải tuân theo lời khuyên của bác sĩ điều trị.

Tôm giàu protein, canxi, selen và các khoáng chất có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, tôm cũng nằm trong nhóm thực phẩm chứa purin cao - chất khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành axit uric. Axit uric tăng cao trong máu có thể gây tích tụ tinh thể tại các khớp, khiến khớp trở nên sưng đau nhiều hơn, đặc biệt ở những người có nền viêm khớp hoặc gout.

Ngoài purin, tôm còn chứa i-ốt - yếu tố có thể làm tăng phản ứng viêm ở một số cơ địa nhạy cảm. Với những người đang có đợt viêm cấp, tiêu thụ tôm có thể khiến triệu chứng đau khớp, cứng khớp và sưng đỏ trở nên nghiêm trọng hơn. Tôm cũng có tính hàn, dễ gây lạnh khớp khi ăn nhiều hoặc ăn liên tục trong thời gian dài.

Viêm khớp kiêng ăn gì là tốt nhất?

Một chế độ ăn uống hợp lý không chỉ giúp giảm triệu chứng đau nhức mà còn hỗ trợ duy trì sức khỏe xương khớp lâu dài.

Thực phẩm nên hạn chế

Người bị viêm khớp nên tránh những nhóm thực phẩm sau để giảm nguy cơ kích thích phản ứng viêm và duy trì tình trạng ổn định cho khớp:

Đồ ăn nhiều muối

Thực phẩm chứa nhiều muối khiến cơ thể giữ nước, từ đó làm tăng sưng viêm ở các khớp. Dùng quá nhiều muối trong thời gian dài còn có thể dẫn đến tăng huyết áp, giảm mật độ xương và làm gia tăng nguy cơ loãng xương. 

Thực phẩm chế biến sẵn

Đồ hộp, xúc xích, thịt nguội hay thức ăn nhanh chứa nhiều chất béo bão hòa và phụ gia, có thể kích hoạt các phản ứng viêm. 

Ngoài ra, các chất bảo quản trong thực phẩm chế biến sẵn còn có thể làm giảm khả năng hấp thụ canxi và khoáng chất thiết yếu, làm suy yếu xương và khớp theo thời gian.

Thịt gà (đặc biệt là da gà)

Do chứa nhiều kẽm, thịt gà có thể làm tình trạng tổn thương sụn khớp nghiêm trọng hơn, khiến cơn đau xuất hiện thường xuyên hơn. Người bệnh nên lựa chọn phần thịt nạc, bỏ da và chế biến hấp hoặc luộc để giảm lượng chất béo bão hòa.

Hải sản

Ngoài tôm, một số loại hải sản khác chứa purin cao như cua, mực, cá biển cũng có thể làm tăng axit uric. Hải sản nên được ăn với tần suất hạn chế, ưu tiên các loại ít purin như cá hồi hoặc cá nước ngọt và kết hợp nhiều rau củ để trung hòa axit uric, giảm nguy cơ sưng đau khớp.

Thịt đỏ và nội tạng động vật

Các loại thịt này giàu photpho và axit béo bão hòa, có thể khiến cơn đau khớp tái phát mạnh hơn. Người bệnh nên thay thế bằng các loại protein từ thực vật như đậu, hạt, hoặc thịt trắng ít béo để giảm viêm và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.

Ngoài những nhóm trên, người bệnh cũng cần hạn chế thực phẩm lên men, đồ uống có cồn, nước ngọt có gas và đồ ăn nhiều đường để ngăn ngừa tình trạng viêm lan rộng. 

Thực phẩm nên ăn

Một chế độ ăn giàu chất chống viêm, vitamin và khoáng chất sẽ giúp cải thiện tình trạng viêm khớp lâu dài.

Rau xanh và trái cây

Rau xanh như cải bó xôi, súp lơ, bông cải xanh, cùng các loại trái cây giàu vitamin C như cam, kiwi, dâu tây giúp chống oxy hóa, giảm phản ứng viêm và hỗ trợ tổng hợp collagen cho sụn khớp. Chúng còn giúp cơ thể chống lại gốc tự do, làm chậm quá trình thoái hóa sụn.

Cá béo và các loại hạt

Cá hồi, cá thu, cá trích và các loại hạt như hạnh nhân, óc chó chứa nhiều omega-3 cải thiện độ linh hoạt của khớp. Các acid béo này cũng hỗ trợ hệ tim mạch và giảm nguy cơ tích tụ mỡ xấu gây căng thẳng lên khớp.

Ngũ cốc nguyên hạt

Gạo lứt, yến mạch, lúa mạch nguyên cám cung cấp chất xơ, vitamin B và khoáng chất, giúp kiểm soát cân nặng và giảm áp lực lên các khớp. Chất xơ còn giúp ổn định đường huyết, tránh tình trạng viêm phát triển mạnh.

Sữa và các sản phẩm từ sữa ít béo

Sữa, sữa chua, phô mai ít béo cung cấp canxi và vitamin D cần thiết cho xương chắc khỏe, đồng thời hỗ trợ tái tạo xương và giảm nguy cơ loãng xương, giúp khớp vận động linh hoạt hơn.

Đậu và các nguồn protein thực vật

Đậu nành, đậu lăng, đậu Hà Lan giàu protein thực vật và isoflavone, hỗ trợ sửa chữa mô khớp, giảm viêm mà không làm tăng axit uric như một số thịt đỏ hay hải sản giàu purin.

Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp là yếu tố quan trọng trong quá trình kiểm soát viêm khớp. Tôm là thực phẩm giàu dinh dưỡng nhưng lại chứa purin và i-ốt nên người bệnh cần tiêu thụ đúng cách, tránh lạm dụng. Việc hiểu rõ viêm khớp có ăn được tôm không giúp người bệnh chủ động hơn trong chế độ ăn, hỗ trợ điều trị hiệu quả và giảm nguy cơ đau nhức tái phát.