Vắc xin HPV hoạt động như thế nào? Vai trò quan trọng của vắc xin HPV đối với sức khỏe

Vắc xin HPV hoạt động như thế nào mà có thể giúp ngăn ngừa các bệnh do virus HPV gây ra? Đây là vấn đề được nhiều người quan tâm, đặc biệt khi HPV là tác nhân chính gây sùi mào gà và ung thư cổ tử cung. Hiểu rõ về cơ chế hoạt động của vắc xin sẽ giúp bạn có cái nhìn đầy đủ hơn về tầm quan trọng của việc tiêm phòng và bảo vệ sức khỏe lâu dài. Bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giải đáp thắc mắc vắc xin HPV hoạt động như thế nào cũng như những thông tin quan trọng về vắc xin HPV.

Tổng quan về vắc xin HPV

Vắc xin HPV là loại vắc xin được cấp phép và sử dụng rộng rãi tại hàng trăm quốc gia, giúp phòng ngừa các chủng HPV có nguy cơ cao gây ung thư và các tổn thương tiền ung thư. Cụ thể, vắc xin này có thể bảo vệ khỏi ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, hậu môn, ung thư hầu họng, cũng như mụn cóc sinh dục ở cả nam và nữ. Theo thống kê của CDC Mỹ, hiện có gần 700 triệu người trên thế giới nhiễm HPV. Trong số đó, ít nhất 4 trên 5 phụ nữ 50 tuổi đã từng nhiễm virus trong đời, 1/3 nam giới trên 15 tuổi nhiễm ít nhất một loại HPV, và 1/8 phụ nữ từng mắc mụn cóc sinh dục trước tuổi 50. Ngoài ra, khoảng 10% dân số sẽ bị mụn cóc sinh dục ít nhất một lần trong vòng 25 năm hoạt động tình dục.

HPV có khoảng 200 chủng, trong đó 40 chủng lây nhiễm qua đường sinh dục, với khoảng 15 chủng nguy cơ cao gây ung thư. Cụ thể, HPV liên quan đến 99,7% ca ung thư cổ tử cung, hơn 90% ung thư hậu môn, khoảng 70% ung thư âm đạo và âm hộ, 60% ung thư dương vật, và khoảng 70% ung thư vòm họng. Ngoài ra, HPV cũng là nguyên nhân gây ra 100% các trường hợp mụn cóc thông thường và sùi mào gà.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ nhiễm HPV ở nam giới trên toàn cầu từ năm 1995 đến 2022 dao động khoảng 31%, trong đó HPV nguy cơ cao chiếm 21%. Chủng phổ biến nhất là HPV-16 (5%), tiếp theo là HPV-6 (4%). Tại Việt Nam, từ tháng 5/2022, vắc xin Gardasil 9 (Mỹ) đã được đưa vào sử dụng, giúp phòng ngừa hơn 90% nguy cơ nhiễm 9 chủng HPV gồm 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58.

Vắc xin HPV hoạt động như thế nào?

Vắc xin HPV hoạt động như thế nào là câu hỏi thắc mắc của nhiều người.

Vắc xin HPV được sản xuất bằng công nghệ DNA tái tổ hợp, hoạt động theo cơ chế mô phỏng quá trình nhiễm virus tự nhiên để kích thích hệ miễn dịch tạo kháng thể chống lại HPV. Nhờ đó, khi cơ thể tiếp xúc với virus trong tương lai, hệ miễn dịch có thể nhận diện và ngăn chặn sự lây nhiễm, giúp phòng ngừa bệnh hiệu quả.

Vắc xin HPV được bào chế từ các vi sinh vật có cấu trúc giống virus (Virus-like particles, VLPs), được tạo thành từ các thành phần bề mặt của HPV. Các VLP này không chứa ADN của virus, nên không có khả năng gây nhiễm trùng. Tuy nhiên, chúng có cấu trúc tương tự virus tự nhiên, giúp hệ miễn dịch nhận diện và tạo ra kháng thể có tác dụng bảo vệ. Nhờ khả năng kích thích sản xuất kháng thể ở mức cao, vắc xin HPV mang lại hiệu quả bảo vệ tối ưu.

Tuy nhiên, vắc xin HPV chỉ có tác dụng phòng ngừa chứ không phải là phương pháp điều trị. Vì vậy, vắc xin không thể chữa khỏi ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, hậu môn hay các tổn thương loạn sản tại những khu vực này. Đồng thời, vắc xin cũng không có hiệu quả với các trường hợp đã nhiễm virus HPV trước khi tiêm, cũng như không giúp loại bỏ mụn cóc sinh dục hoặc các tổn thương do HPV gây ra ở mức độ cao.

Vai trò của vắc xin ngừa HPV

Vắc xin HPV đã được chứng minh có hiệu quả trong việc ngăn ngừa nhiễm virus và các tổn thương tiền ung thư do HPV loại 6, 11, 16 và 18 gây ra. Những chủng này có liên quan đến ung thư biểu mô lát, biểu mô tuyến cổ tử cung, ung thư âm đạo, âm hộ, dương vật, vòm họng và hậu môn. Tuy nhiên, vắc xin HPV không thể thay thế các biện pháp tránh thai và cũng không giúp phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.

Trong số các bệnh do HPV gây ra, ung thư cổ tử cung là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với sức khỏe phụ nữ, đặc biệt tại các nước đang phát triển. Mỗi năm, hàng trăm nghìn phụ nữ trên thế giới mắc bệnh, và mỗi ngày có hàng trăm trường hợp tử vong. Tại Việt Nam, trung bình mỗi ngày ghi nhận 14 ca mắc mới và 7 ca tử vong do ung thư cổ tử cung. Không chỉ dừng lại ở ung thư cổ tử cung, HPV còn là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm khác, ảnh hưởng đến cả nam giới và nữ giới.

Một số loại vắc xin hiện nay

Hiện nay, có hai loại vắc xin HPV phổ biến là Gardasil 4 và Gardasil 9, mỗi loại có đối tượng sử dụng và phác đồ tiêm khác nhau.

Gardasil 4

Gardasil 4 là vắc xin tái tổ hợp tứ giá, giúp ngăn ngừa virus HPV tuýp 6, 11, 16 và 18. Loại vắc xin này có tác dụng phòng ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, các tổn thương tiền ung thư, loạn sản, mụn cóc sinh dục và các bệnh lý do virus HPV gây ra. Gardasil 4 được khuyến cáo sử dụng cho người từ 9 đến dưới 27 tuổi.

Phác đồ tiêm vắc xin HPV cho đối tượng từ 9 đến dưới 14 tuổi:

• Mũi 1: Lần đầu tiên.
• Mũi 2: Cách mũi 1 khoảng 6 tháng.

Phác đồ tiêm vắc xin HPV cho đối tượng từ 14 đến 26 tuổi:

• Mũi 1: Lần đầu tiên.
• Mũi 2: Tiêm sau mũi 1 khoảng 2 tháng.
• Mũi 3: Khoảng 4 tháng sau khi tiêm mũi.

Lịch tiêm nhanh (áp dụng cho nữ từ 14 tuổi trở lên):

• Mũi 1: Lần đầu tiên.
• Mũi 2: Cách mũi 1 khoảng 1 tháng.
• Mũi 3: Cách mũi 2 khoảng 3 tháng.

Lưu ý: Để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tối ưu, cần hoàn thành đủ 3 liều vắc xin trong vòng 1 năm.

Gardasil 9

Gardasil 9 là vắc xin thế hệ mới của Mỹ, được đánh giá cao nhờ khả năng bảo vệ mở rộng cho cả nam và nữ. Loại vắc xin này giúp phòng ngừa 9 tuýp virus HPV phổ biến gồm 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, với hiệu quả bảo vệ lên đến hơn 94%. Gardasil 9 được khuyến cáo sử dụng cho người từ 9 đến dưới 46 tuổi.

Phác đồ tiêm vắc xin HPV cho đối tượng từ 9 đến dưới 15 tuổi:

• Mũi 1: Lần đầu tiên.
• Mũi 2: Cách mũi 1 khoảng 6 tháng.

Phác đồ tiêm vắc xin HPV cho đối tượng từ 15 đến 45 tuổi:

• Mũi 1: Lần đầu tiên.
• Mũi 2: Tiêm cách mũi 1 khoảng 2 tháng.
• Mũi 3: Cách mũi 2 khoảng 4 tháng.

Lịch tiêm nhanh (áp dụng từ 15 tuổi trở lên):

• Mũi 1: Lần đầu tiên.
• Mũi 2: Cách mũi 1 khoảng 1 tháng.

• Mũi 3: Cách mũi 2 khoảng 3 tháng.

Lưu ý: Để đạt hiệu quả tối ưu, cần hoàn thành đủ 3 liều trong vòng 1 năm.

Một số tác dụng phụ có thể gặp khi tiêm vắc xin HPV

Vắc xin HPV có độ an toàn cao. Sau tiêm, người được tiêm có thể gặp một số phản ứng nhẹ, thường kéo dài từ 1-2 ngày, bao gồm:

• Phản ứng tại chỗ tiêm: Ban đỏ, chai cứng, sưng đau, ngứa hoặc tăng nhạy cảm tại vị trí tiêm.
• Phản ứng toàn thân: Sốt nhẹ, đau đầu, buồn ngủ, giảm cảm giác thèm ăn, buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy.

Cách ứng phó với phản ứng sau khi tiêm:

• Sốt trên 38,5°C: Có thể dùng thuốc hạ sốt (paracetamol) theo liều khuyến cáo. Tránh dùng aspirin hoặc các thuốc hạ sốt khác nếu không có chỉ định của bác sĩ.
• Sưng, đau tại vị trí tiêm: Không chạm, xoa dầu, chườm nóng hay bôi bất kỳ chất gì lên vết tiêm để tránh nhiễm trùng. Chườm lạnh sẽ giúp giảm đau và sưng hiệu quả.
• Giữ cơ thể thoáng mát, uống đủ nước và bổ sung dinh dưỡng đầy đủ.

Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác, người tiêm cần liên hệ ngay với cơ sở tiêm chủng hoặc đến bệnh viện gần nhất để bác sĩ tiến hành kiểm tra và xử trí một cách kịp thời.

Hiểu rõ vắc xin HPV hoạt động như thế nào giúp mỗi người chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng. Tiêm vắc xin không chỉ giúp ngăn ngừa các bệnh nguy hiểm do virus HPV gây ra mà còn góp phần giảm thiểu gánh nặng bệnh tật trong xã hội. Để đạt hiệu quả phòng bệnh tối ưu, việc tiêm vắc xin đúng thời điểm và đủ liều là rất quan trọng. Hãy chủ động tiêm ngừa HPV sớm để bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Tiêm vắc xin HPV là biện pháp hiệu quả giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh do virus HPV gây ra, bao gồm ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, mụn cóc sinh dục và nhiều bệnh lý khác. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín cung cấp dịch vụ tiêm chủng an toàn, chất lượng với nguồn vắc xin chính hãng, được bảo quản theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, quy trình tiêm chủng nhanh chóng và tư vấn tận tình giúp khách hàng an tâm khi tiêm ngừa. Đặt lịch hẹn ngay tại Tiêm chủng Long Châu qua hotline miễn phí 18006928 để được hỗ trợ tốt nhất.