Uống kháng sinh nhiều có tốt không? Những điều cha mẹ cần biết để bảo vệ sức khỏe trẻ

Kháng sinh là “vũ khí” quan trọng trong điều trị nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, việc lạm dụng hoặc dùng kháng sinh quá thường xuyên lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Vậy uống kháng sinh nhiều có thật sự tốt không và cần lưu ý những gì để bảo vệ hệ miễn dịch cho bé? 

Uống kháng sinh nhiều có tốt không?

Kháng sinh là nhóm thuốc có khả năng tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn, giúp điều trị các bệnh nhiễm trùng hiệu quả. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là càng dùng nhiều thì càng tốt. 

Việc sử dụng kháng sinh không đúng chỉ định có thể khiến cơ thể bị mất cân bằng vi sinh, ảnh hưởng tiêu hóa, miễn dịch và làm tăng nguy cơ kháng thuốc.

Lợi ích khi dùng kháng sinh đúng cách

Khi được sử dụng đúng mục đích và liều lượng, kháng sinh là “vũ khí” hiệu quả trong điều trị nhiễm khuẩn. Những lợi ích nổi bật khi dùng kháng sinh đúng cách gồm:

• Tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh: Kháng sinh hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển hoặc tiêu diệt trực tiếp vi khuẩn, giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn.
• Phòng ngừa biến chứng nặng: Sử dụng thuốc đúng chỉ định giúp ngăn nhiễm khuẩn lan rộng sang các cơ quan khác, đặc biệt ở người có sức đề kháng yếu.
• Tăng hiệu quả điều trị: Khi được kê đúng loại và đúng thời gian, kháng sinh vẫn là phương pháp điều trị nhiễm khuẩn đáng tin cậy và an toàn.

Dùng kháng sinh đúng cách mang lại hiệu quả điều trị tối ưu, đồng thời giúp hạn chế nguy cơ tái phát bệnh và kháng thuốc. Sự tuân thủ hướng dẫn y tế là chìa khóa để thuốc phát huy tác dụng an toàn nhất.

Hậu quả khi lạm dụng kháng sinh

Trái ngược với việc sử dụng đúng chỉ định, lạm dụng kháng sinh có thể gây ra hàng loạt hệ lụy cho sức khỏe. Một số hậu quả phổ biến khi lạm dụng kháng sinh gồm:

• Tăng nguy cơ kháng thuốc, khiến thuốc mất tác dụng trong những lần điều trị sau.
• Làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột, dẫn đến tiêu chảy, đầy hơi, chán ăn.
• Gây ra các tác dụng phụ như dị ứng, buồn nôn, nổi mẩn hoặc tổn thương gan, thận.
• Ở trẻ nhỏ, việc dùng kháng sinh nhiều lần có thể làm suy giảm miễn dịch và ảnh hưởng hấp thu dinh dưỡng.

Lạm dụng thuốc khiến cơ thể mất đi hàng rào bảo vệ tự nhiên, tăng nguy cơ bệnh tái phát và biến chứng nghiêm trọng. Do đó, chỉ nên dùng kháng sinh khi được bác sĩ chỉ định, đúng liều và đủ thời gian.

Khi nào nên sử dụng kháng sinh và khi nào nên tránh?

Không phải mọi trường hợp ốm sốt hay ho đều cần dùng kháng sinh. Việc hiểu đúng khi nào nên, không nên dùng sẽ giúp hạn chế tác hại lâu dài.

Trường hợp nên dùng kháng sinh

Việc xác định đúng thời điểm sử dụng thuốc sẽ giúp điều trị hiệu quả, hạn chế biến chứng và ngăn ngừa tình trạng kháng thuốc về sau. Những trường hợp được khuyến nghị dùng kháng sinh gồm:

• Khi có bằng chứng nhiễm khuẩn rõ ràng (ví dụ: Viêm phổi, viêm tai giữa, nhiễm trùng tiết niệu).
• Khi được bác sĩ chỉ định sau thăm khám và xét nghiệm cần thiết.
• Khi trẻ có dấu hiệu nhiễm khuẩn nặng hoặc tái phát nhiều lần, cần phác đồ điều trị rõ ràng.

Chỉ sử dụng kháng sinh khi thật sự cần thiết giúp bảo vệ hiệu quả điều trị, đồng thời giảm thiểu rủi ro kháng thuốc và các tác dụng phụ không mong muốn. 

Trường hợp không nên dùng kháng sinh

Nhiều người có thói quen dùng kháng sinh ngay khi bị cảm, ho hoặc sốt, nhưng thực tế, hầu hết các tình trạng này do virus gây ra và kháng sinh hoàn toàn không có tác dụng. Các trường hợp không nên dùng kháng sinh gồm:

• Các bệnh do virus như cảm lạnh, cúm, viêm họng nhẹ, kháng sinh hoàn toàn không có tác dụng.
• Khi người bệnh chỉ có triệu chứng nhẹ, có thể tự khỏi bằng nghỉ ngơi và tăng sức đề kháng.
• Khi chưa có chỉ định của bác sĩ, việc tự ý dùng thuốc dễ dẫn đến kháng thuốc hoặc dị ứng.

Kháng sinh không phải “thần dược” cho mọi bệnh. Việc lạm dụng thuốc bừa bãi khiến cơ thể mất cân bằng vi sinh, tăng kháng thuốc và làm giảm hiệu quả điều trị trong tương lai.

Cách bảo vệ sức khỏe sau khi dùng kháng sinh

Sau mỗi đợt điều trị bằng kháng sinh, cơ thể cần được phục hồi để tái cân bằng hệ vi sinh và tăng cường miễn dịch. Những điều cha mẹ nên làm:

• Bổ sung men vi sinh hoặc thực phẩm chứa probiotic (sữa chua, phô mai tươi) giúp khôi phục lợi khuẩn.
• Cho bé ăn rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt để cung cấp vitamin, chất xơ và prebiotic nuôi lợi khuẩn.
• Đảm bảo trẻ uống đủ nước, hạn chế đồ ngọt, đồ chiên nhiều dầu mỡ.
• Duy trì chế độ ngủ nghỉ hợp lý để cơ thể hồi phục nhanh hơn.

Sau khi dùng kháng sinh, việc bổ sung dinh dưỡng đúng cách và chăm sóc tiêu hóa sẽ giúp bé nhanh lấy lại sức, hạn chế tái nhiễm.

Vậy uống kháng sinh nhiều có tốt không? Câu trả lời là không nếu việc sử dụng không có chỉ định hoặc lặp lại quá thường xuyên. Dùng kháng sinh đúng cách là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa kháng thuốc và đảm bảo hiệu quả điều trị lâu dài. 

Tiêm chủng Long Châu luôn đồng hành cùng cha mẹ trong hành trình chăm sóc sức khỏe bé yêu. Đừng quên theo dõi để cập nhật những thông tin hữu ích, giúp bạn chủ động phòng bệnh và sử dụng thuốc an toàn.