Túi thừa đại tràng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Tại Việt Nam, túi thừa đại tràng đang trở thành mối quan tâm ngày càng tăng khi số ca mắc có xu hướng tăng theo tuổi tác và thay đổi thói quen ăn uống. Nhiều người không biết mình mắc bệnh vì triệu chứng âm thầm, chỉ phát hiện khi đi khám vì đau bụng hoặc rối loạn tiêu hóa. Do đó, việc hiểu rõ về túi thừa đại tràng là yếu tố quan trọng trong phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Túi thừa đại tràng là gì? 

Túi thừa đại tràng là gì? Túi thừa đại tràng là một tình trạng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, đặc biệt ở người lớn tuổi. Túi thừa đại tràng là các túi nhỏ hình thành ở thành ruột già (đại tràng), thường xuất hiện ở đoạn đại tràng sigma - phần cuối của ruột già. Những túi này được hình thành khi lớp niêm mạc ruột bị đẩy qua các điểm yếu trên thành cơ của đại tràng, tạo thành các túi lồi nhỏ.

Bạn cần phân biệt giữa “túi thừa” và “bệnh túi thừa”. Túi thừa là tình trạng chỉ có sự hiện diện của các túi nhỏ mà không kèm viêm hoặc nhiễm trùng. Trong khi đó, bệnh túi thừa đại tràng (diverticulosis) được dùng để chỉ tình trạng có nhiều túi thừa nhưng chưa gây biến chứng nghiêm trọng. Khi các túi thừa bị viêm hoặc nhiễm trùng, tình trạng này được gọi là viêm túi thừa - một biến chứng phổ biến và có thể nguy hiểm.

Thực tế cho thấy, hầu hết các trường hợp túi thừa đại tràng không có triệu chứng rõ ràng, đặc biệt ở giai đoạn sớm. Tuy nhiên, khi triệu chứng xuất hiện, chúng có thể bao gồm:

• Triệu chứng nhẹ: Đau âm ỉ ở vùng bụng trái (thường ở hố chậu trái), đầy hơi, táo bón xen kẽ tiêu chảy hoặc khó tiêu.
• Triệu chứng nặng (viêm túi thừa): Đau bụng dữ dội, sốt, buồn nôn, nôn mửa, rối loạn đại tiện (tiêu chảy hoặc táo bón nghiêm trọng).

Túi thừa đại tràng thường gặp ở người trên 40 tuổi, đặc biệt là những người có chế độ ăn uống thiếu chất xơ, ít vận động hoặc thừa cân. Theo thống kê, nguy cơ mắc bệnh tăng dần theo độ tuổi, đặc biệt ở các nước phương Tây nơi chế độ ăn ít chất xơ phổ biến.

Nguyên nhân dẫn đến túi thừa đại tràng

Nguyên nhân chính dẫn đến túi thừa đại tràng là áp lực tăng cao trong lòng ruột, thường do chế độ ăn thiếu chất xơ.

Như các bạn đã biết, chất xơ giúp phân mềm và dễ di chuyển qua đại tràng, giảm áp lực lên thành ruột. Khi chế độ ăn thiếu chất xơ, phân trở nên cứng, buộc đại tràng phải co bóp mạnh hơn, làm tăng nguy cơ hình thành túi thừa.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc túi thừa đại tràng bao gồm:

• Chế độ ăn uống thiếu chất xơ: Đây là nguyên nhân hàng đầu, khiến phân cứng và tăng áp lực trong lòng ruột.
• Tuổi tác: Người trên 60 tuổi có nguy cơ cao hơn với khoảng 60% người trên 80 tuổi ở Mỹ bị túi thừa đại tràng.
• Lối sống: Lười vận động, béo phì, hút thuốc lá và uống ít nước làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Di truyền: Nếu trong gia đình có người thân mắc túi thừa đại tràng, nguy cơ của bạn cũng sẽ cao hơn.
• Bệnh lý liên quan: Các bệnh lý như táo bón mãn tính hoặc hội chứng ruột kích thích có thể góp phần làm tăng áp lực trong đại tràng.

Túi thừa đại tràng có nguy hiểm không? 

Túi thừa đại tràng không phải lúc nào cũng gây nguy hiểm nhưng nếu không được kiểm soát, chúng có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

• Viêm túi thừa cấp tính: Xảy ra khi túi thừa bị nhiễm trùng hoặc viêm, gây đau dữ dội và sốt.
• Áp xe hoặc thủng ruột: Túi thừa bị vỡ có thể dẫn đến áp xe (tích tụ mủ) hoặc viêm phúc mạc - một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng.
• Hẹp đại tràng hoặc tắc nghẽn: Các túi thừa bị viêm lâu ngày có thể gây hẹp hoặc tắc ruột.
• Xuất huyết tiêu hóa: Túi thừa có thể bị vỡ mạch máu dẫn đến chảy máu trong phân.

Theo thống kê, khoảng 10 - 25% những người có túi thừa đại tràng sẽ gặp các biến chứng này nếu không được điều trị kịp thời.

Điều trị và phòng ngừa túi thừa đại tràng

Để kiểm soát và ngăn ngừa túi thừa đại tràng, việc kết hợp điều trị đúng cách và thay đổi lối sống là yếu tố then chốt để cải thiện sức khỏe đường ruột.

Điều trị túi thừa đại tràng

Dựa trên tình trạng bệnh và sức khỏe tổng quát của người bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp.

Trong trường hợp điều trị túi thừa đại tràng không viêm, hướng điều trị bao gồm:

• Chế độ ăn giàu chất xơ: Tăng cường tiêu thụ rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt. Điều này giúp làm mềm phân, giảm áp lực lên đại tràng từ đó hạn chế sự hình thành và phát triển của túi thừa.
• Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ 1.5 - 2 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.
• Vận động thường xuyên: Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện nhu động ruột, góp phần giảm nguy cơ táo bón - một yếu tố liên quan đến túi thừa đại tràng.

Với trường hợp viêm túi thừa, hướng điều trị bao gồm:

• Sử dụng kháng sinh: Kháng sinh được chỉ định để điều trị nhiễm trùng do viêm túi thừa. Việc dùng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Nghỉ ngơi đường ruột: Bệnh nhân có thể được yêu cầu ăn chế độ lỏng hoặc nhịn ăn trong thời gian ngắn nhằm giảm áp lực lên đại tràng, giúp ruột được nghỉ ngơi và hồi phục.
• Nhập viện và can thiệp y tế: Đối với các trường hợp viêm túi thừa nặng hoặc có biến chứng, bệnh nhân cần nhập viện để được theo dõi sát sao, điều trị bằng thuốc tiêm tĩnh mạch hoặc cân nhắc phẫu thuật nếu cần.

Phòng ngừa túi thừa đại tràng

Để phòng ngừa túi thừa đại tràng, bạn có thể áp dụng một số biện pháp như:

• Duy trì chế độ ăn lành mạnh: Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ đồng thời hạn chế các loại thực phẩm chế biến sẵn và thịt đỏ.
• Thường xuyên tập thể dục và kiểm soát cân nặng: Hoạt động thể chất đều đặn không chỉ cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn giúp duy trì cân nặng hợp lý, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về đường tiêu hóa, bao gồm túi thừa đại tràng. Tránh hút thuốc lá cũng là một yếu tố quan trọng.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt đối với những người trên 40 tuổi, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm túi thừa đại tràng và các vấn đề tiêu hóa khác từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.

Túi thừa đại tràng là một bệnh lý phổ biến ở người trưởng thành, đặc biệt ở những người lớn tuổi. Mặc dù không phải lúc nào cũng gây triệu chứng nghiêm trọng nhưng nếu không được theo dõi và điều trị đúng cách, túi thừa đại tràng có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm túi thừa, thủng ruột hoặc xuất huyết tiêu hóa. Mong rằng, những chia sẻ của Tiêm chủng Long Châu sẽ giúp bạn đọc có thêm nhiều kiến thức hữu ích để chăm sóc sức khỏe tốt hơn.