Tư thế nằm khi bị nhau tiền đạo và những lưu ý mẹ bầu cần biết

Dù chỉ là một hành động đơn giản trong sinh hoạt hàng ngày, tư thế nằm có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của mẹ và thai nhi, đặc biệt ở những trường hợp nhau tiền đạo. Việc lựa chọn tư thế nằm khi bị nhau tiền đạo phù hợp không chỉ giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm áp lực lên tử cung mà còn góp phần giảm thiểu nguy cơ chảy máu và biến chứng sản khoa.

Tình trạng nhau tiền đạo là gì?

Nhau tiền đạo là tình trạng bất thường trong quá trình làm tổ của bánh nhau, khi nhau thai bám vào đoạn dưới của tử cung và che một phần hoặc toàn bộ lỗ trong cổ tử cung (vị trí vốn là đường thoát của thai nhi trong quá trình sinh). Trong điều kiện sinh lý bình thường, bánh nhau sẽ bám ở vùng đáy hoặc thân tử cung (nơi có nguồn máu dồi dào, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi oxy, dưỡng chất giữa mẹ và thai nhi cũng như loại bỏ chất thải). 

Tuy nhiên, trong trường hợp nhau tiền đạo, vị trí bám bất thường của nhau thai có thể cản trở đường ra của thai nhi, làm tăng nguy cơ chảy máu âm đạo trong thai kỳ và khi chuyển dạ, đồng thời làm hạn chế khả năng sinh ngả âm đạo, thường phải chỉ định mổ lấy thai.

Tùy theo mức độ “che phủ” lỗ trong cổ tử cung, nhau tiền đạo được phân thành 4 nhóm chính:

• Nhau bám thấp: Bánh nhau nằm ở đoạn dưới tử cung nhưng chưa chạm vào cổ tử cung.
• Nhau bám mép: Mép bánh nhau tiếp xúc với lỗ trong cổ tử cung.
• Nhau tiền đạo bán trung tâm: Một phần bánh nhau che phủ lỗ trong cổ tử cung.
• Nhau tiền đạo trung tâm: Bánh nhau che kín hoàn toàn cổ tử cung - trường hợp nguy cơ cao nhất.

Tình trạng này thường được phát hiện nhờ siêu âm, đặc biệt rõ ràng hơn từ tuần thai thứ 20 trở đi.

Với những trường hợp nhau tiền đạo, tư thế nghỉ ngơi đóng vai trò không nhỏ trong việc giảm áp lực lên tử cung và hạn chế nguy cơ chảy máu. Mẹ bầu cần biết tư thế nằm khi bị nhau tiền đạo để vừa cảm thấy thoải mái, vừa đảm bảo an toàn cho thai nhi. 

Gợi ý tư thế nằm khi bị nhau tiền đạo cho mẹ bầu

Khi được chẩn đoán nhau tiền đạo, mẹ bầu thường được khuyến cáo giảm thiểu vận động, tránh quan hệ tình dục và ưu tiên nghỉ ngơi tuyệt đối. Trong bối cảnh đó, tư thế nằm khi bị nhau tiền đạo đóng vai trò quan trọng không chỉ với sự thoải mái của người mẹ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến lưu lượng máu nuôi dưỡng thai nhi. Vì vậy, việc lựa chọn một tư thế nằm khi bị nhau tiền đạo phù hợp là điều được nhiều thai phụ đặc biệt quan tâm.

Trong quá trình mang thai, tử cung sẽ tăng kích thước đáng kể, thậm chí lớn gấp nhiều lần so với trạng thái bình thường. Khi phát triển, tử cung có xu hướng lệch nhẹ về bên phải và nằm trước các mạch máu lớn, đặc biệt là tĩnh mạch chủ dưới - con đường đưa máu từ phần dưới cơ thể trở về tim. Nếu mẹ bầu nằm nghiêng về bên phải, áp lực lên tĩnh mạch này sẽ tăng lên, làm giảm dòng máu trở về tim và ảnh hưởng tới khả năng tuần hoàn máu đến bánh nhau. Nhiều nghiên cứu còn ghi nhận, thói quen này có thể làm tăng nguy cơ sinh non ở thai phụ.

Ngược lại, nằm nghiêng bên trái là lựa chọn an toàn và lý tưởng hơn, đặc biệt với những trường hợp nhau thai bám thấp hoặc che phủ cổ tử cung. Khi nằm ở tư thế này, tử cung được đặt gần vị trí trung tâm của ổ bụng, hạn chế chèn ép mạch máu lớn và cải thiện tuần hoàn nhau thai. Mẹ nên gập nhẹ đầu gối, có thể kê cao chân khoảng 30 độ để giảm phù nề và tạo cảm giác dễ chịu hơn khi nghỉ ngơi hoặc ngủ ban đêm.

Ngoài ra, một số tư thế nằm khi bị nhau tiền đạo nên tránh hoàn toàn trong suốt thai kỳ gồm:

• Nằm ngửa: Tử cung đè lên các cơ quan nội tạng và hệ mạch lớn, gây tụt huyết áp, đau lưng, khó thở, ngáy ngủ và làm giảm lượng máu đến thai nhi.
• Nằm sấp: Là tư thế tuyệt đối chống chỉ định khi mang thai vì có thể gây tổn thương trực tiếp đến thai nhi và làm tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Tóm lại, lựa chọn đúng cách tư thế nằm khi bị nhau tiền đạo không chỉ giúp mẹ bầu thoải mái hơn trong thai kỳ mà còn là một phần quan trọng trong việc bảo vệ an toàn cho thai nhi, đặc biệt với những người đang gặp phải vấn đề về vị trí bám bất thường của bánh nhau.

Những điều mẹ bầu cần đặc biệt lưu ý khi bị nhau tiền đạo

Khi được chẩn đoán nhau tiền đạo, thai kỳ của mẹ sẽ cần một chế độ chăm sóc đặc biệt hơn bình thường. Bên cạnh việc duy trì tư thế nằm khi bị nhau tiền đạo một cách hợp lý, mẹ cần chủ động điều chỉnh thói quen sinh hoạt để giảm thiểu nguy cơ biến chứng và giữ cho thai nhi được an toàn nhất có thể. Dưới đây là các khuyến nghị quan trọng mẹ bầu nên ghi nhớ:

• Tránh mang vác vật nặng: Những chuyển động tạo áp lực lên bụng dưới như nâng đồ nặng, cúi người đột ngột hay gắng sức đều có thể khiến bánh nhau bị tổn thương, làm tăng nguy cơ chảy máu. Với mẹ bầu bị nhau tiền đạo, đây là nhóm hành động cần loại bỏ hoàn toàn khỏi sinh hoạt hàng ngày.
• Hạn chế di chuyển - ưu tiên nghỉ ngơi: Vận động nhiều có thể khiến tử cung co thắt nhẹ, ảnh hưởng đến vùng nhau bám. Vì vậy, bên cạnh việc giữ đúng tư thế nằm khi bị nhau tiền đạo, mẹ cũng cần dành nhiều thời gian nằm nghỉ trong ngày. Nghỉ ngơi đầy đủ không chỉ giúp giảm áp lực lên tử cung mà còn tăng cường lưu thông máu tới thai nhi.
• Tuyệt đối kiêng quan hệ tình dục: Quan hệ tình dục trong giai đoạn nhau thai bám thấp hoặc che cổ tử cung là điều hoàn toàn không nên. Hoạt động này có thể kích thích co bóp tử cung hoặc gây tổn thương vùng nhau, dẫn đến chảy máu và nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
• Theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu bất thường: Chảy máu âm đạo - dù chỉ là lượng ít - cũng có thể là cảnh báo sớm của các biến chứng liên quan đến nhau tiền đạo. Mẹ cần đi khám ngay nếu thấy dấu hiệu này. Ngoài ra, các buổi khám thai định kỳ, đặc biệt là siêu âm đánh giá vị trí bánh nhau và tình trạng phát triển của thai, cần được thực hiện đúng lịch.
• Chuẩn bị tinh thần cho khả năng sinh mổ: Khi nhau thai che kín cổ tử cung hoặc gây chảy máu nhiều, sinh thường sẽ không còn là lựa chọn an toàn. Trong trường hợp đó, sinh mổ chủ động sẽ được chỉ định để bảo vệ cả mẹ và con. Giữ đúng tư thế nằm khi bị nhau tiền đạo, nghỉ ngơi đầy đủ và chuẩn bị tâm lý sẵn sàng sẽ giúp mẹ vượt qua hành trình sinh nở an toàn hơn.

Nhau tiền đạo là một tình trạng cần được theo dõi sát sao trong thai kỳ để tránh những biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Việc lựa chọn đúng tư thế nằm khi bị nhau tiền đạo, kết hợp với chế độ sinh hoạt cẩn trọng và tuân thủ hướng dẫn từ bác sĩ sẽ giúp mẹ bầu yên tâm dưỡng thai, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của thai nhi. 

Tiêm chủng trước và trong thai kỳ là cách hiệu quả giúp phòng ngừa nhiều bệnh lý nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến mẹ và thai nhi, hỗ trợ giảm nguy cơ biến chứng sản khoa như nhau tiền đạo do tình trạng viêm nhiễm hoặc miễn dịch kém. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp đầy đủ các loại vắc xin dành cho phụ nữ chuẩn bị mang thai và đang mang thai, với quy trình tiêm an toàn và đội ngũ y tế tận tâm. Liên hệ tổng đài miễn phí 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch tiêm phù hợp.