Triệu chứng xuất huyết não nhẹ: Dấu hiệu cảnh báo sớm không nên bỏ qua

Nhiều người chủ quan trước các triệu chứng nhẹ, cho rằng đó chỉ là biểu hiện mệt mỏi thông thường. Tuy nhiên, đây có thể là giai đoạn đầu của một cơn đột quỵ xuất huyết, nếu không được phát hiện và xử trí sớm sẽ gây tổn thương não nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.

Triệu chứng xuất huyết não nhẹ là gì? Cách nhận biết sớm để kịp thời xử trí

Xuất huyết não nhẹ là tình trạng vỡ một hoặc vài mạch máu nhỏ trong não, khiến lượng máu ít rò rỉ ra mô xung quanh. Dù được gọi là “nhẹ”, tình trạng này vẫn có thể gây tổn thương tế bào thần kinh, rối loạn dẫn truyền và để lại di chứng lâu dài nếu không điều trị sớm.

Một số báo cáo cho thấy xuất huyết não chiếm khoảng 10 ‑ 20% các ca đột quỵ, và trong đó thể nhẹ với chức năng tương đối bảo tồn vẫn có thể tiến triển xấu nếu không được xử trí sớm.

Các biểu hiện ban đầu thường gặp bao gồm

• Đau đầu đột ngột và dữ dội, không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường.
• Chóng mặt, buồn nôn, mất thăng bằng khi thay đổi tư thế.
• Tê hoặc yếu nhẹ một bên mặt hoặc chi, đôi khi chỉ thoáng qua vài phút.
• Khó nói, nói ngọng hoặc mất từ, biểu hiện nhẹ hơn đột quỵ nặng.
• Thay đổi thị lực thoáng qua, nhìn đôi, nhìn mờ.
• Rối loạn trí nhớ ngắn hạn, lú lẫn nhẹ, nhưng vẫn tỉnh táo.

Các triệu chứng này thường xuất hiện thoáng qua, dễ bị nhầm lẫn với mệt mỏi, tụt huyết áp hoặc stress. Tuy nhiên, nếu có đau đầu dữ dội hoặc yếu liệt nhẹ một bên, cần đi cấp cứu ngay để tầm soát xuất huyết não bằng CT Scan hoặc MRI.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây xuất huyết não nhẹ

Xuất huyết não nhẹ xảy ra khi các mạch máu nhỏ trong não bị tổn thương, khiến máu rò rỉ ra ngoài và gây áp lực lên mô não xung quanh. Dù lượng máu chảy ra ít, nhưng nếu lặp lại nhiều lần hoặc không được xử lý kịp thời, có thể dẫn đến tổn thương thần kinh vĩnh viễn.

Theo Hiệp hội Đột quỵ Mỹ (American Stroke Association - ASA, 2024), nguyên nhân phổ biến nhất của xuất huyết não nhẹ là tăng huyết áp kéo dài, chiếm đến 50 - 60% tổng số trường hợp. Khi huyết áp thường xuyên ở mức cao, thành mạch máu phải chịu áp lực liên tục, lâu dần trở nên yếu, giãn và dễ vỡ.

• Tăng huyết áp kéo dài: Gây áp lực lên thành mạch, làm mạch máu dễ vỡ.
• Dị dạng mạch máu bẩm sinh (AVM): Dễ gây rò rỉ hoặc vỡ khi áp lực tăng.
• Chấn thương đầu: Dù nhẹ nhưng ở người cao tuổi hoặc người dùng thuốc chống đông có thể dẫn đến xuất huyết nhỏ.
• Rối loạn đông máu: Do bệnh lý gan, giảm tiểu cầu, hoặc tác dụng phụ thuốc.
• Phình mạch não: Làm thành mạch yếu và dễ vỡ đột ngột.
• Lối sống thiếu lành mạnh: Uống rượu, hút thuốc, ít vận động làm tăng nguy cơ.

Việc xác định nguyên nhân giúp bác sĩ lựa chọn hướng điều trị phù hợp. Đặc biệt, người bị tăng huyết áp hoặc dùng thuốc chống đông cần kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ chảy máu não tiềm ẩn.

Điều trị và phục hồi sau xuất huyết não nhẹ

Điều trị xuất huyết não nhẹ phụ thuộc vào mức độ tổn thương và nguyên nhân gây bệnh, nguyên tắc điều trị gồm ba giai đoạn chính:

• Ổn định huyết áp và kiểm soát chảy máu: Dùng thuốc hạ áp, thuốc cầm máu, và theo dõi tại khoa thần kinh.
• Theo dõi hình ảnh học định kỳ: Chụp CT hoặc MRI để đánh giá tiến triển khối máu tụ.
• Phẫu thuật (khi cần): Loại bỏ máu tụ lớn hoặc giảm áp lực nội sọ.
• Phục hồi chức năng sớm: Bao gồm vật lý trị liệu, phục hồi ngôn ngữ, dinh dưỡng và trị liệu tâm lý.

Xuất huyết não vẫn cần điều trị bài bản và phục hồi có kế hoạch. Việc tuân thủ điều trị, dinh dưỡng và theo dõi định kỳ là chìa khóa giúp bệnh nhân trở lại sinh hoạt bình thường.

Phòng ngừa xuất huyết não nhẹ tái phát

Phòng bệnh luôn hiệu quả hơn chữa bệnh, các biện pháp giúp giảm đáng kể nguy cơ xuất huyết não tái phát bao gồm:

• Kiểm soát huyết áp: Duy trì dưới 130/80 mmHg, kiểm tra định kỳ mỗi tháng.
• Ăn uống lành mạnh: Hạn chế muối, mỡ bão hòa, tăng cường rau xanh và trái cây.
• Tập thể dục thường xuyên: 30 phút/ngày, ít nhất 5 ngày/tuần.
• Hạn chế rượu bia, bỏ thuốc lá: Giúp mạch máu khỏe mạnh hơn.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đặc biệt ở người có tiền sử đột quỵ hoặc bệnh tim mạch.
• Quản lý stress: Thiền, yoga hoặc hít thở sâu giúp giảm huyết áp tự nhiên.

Phòng ngừa xuất huyết não không chỉ giảm nguy cơ đột quỵ tái phát mà còn cải thiện toàn diện sức khỏe tim mạch, thần kinh và chất lượng sống.

Tóm lại, triệu chứng xuất huyết não nhẹ là dấu hiệu cảnh báo quan trọng mà bất kỳ ai cũng không nên chủ quan. Phát hiện sớm, cấp cứu kịp thời và tuân thủ điều trị giúp hạn chế tổn thương não, giảm di chứng và ngăn ngừa tái phát.