Triệu chứng sau khi nội soi dạ dày: Khi nào bình thường và khi nào bất thường?

Nội soi dạ dày là kỹ thuật chẩn đoán có giá trị cao, thường áp dụng để phát hiện các bệnh lý đường tiêu hóa trên như viêm loét, xuất huyết, trào ngược hoặc thậm chí ung thư dạ dày. Dù đây là thủ thuật tương đối an toàn, người bệnh vẫn nên trang bị kiến thức để nhận biết sớm những triệu chứng sau nội soi dạ dày để xử lý kịp thời nếu có bất thường. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ từng biểu hiện và cách xử lý tương ứng.

Triệu chứng sau khi nội soi dạ dày thường gặp

Sau khi thực hiện nội soi dạ dày, người bệnh có thể cảm thấy không thoải mái với một số biểu hiện như đau họng, đầy hơi hay buồn nôn nhẹ. Đây là những triệu chứng khá phổ biến và không nguy hiểm nếu diễn ra trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, việc phân biệt rõ đâu là phản ứng bình thường sẽ giúp người bệnh yên tâm hơn trong quá trình theo dõi sức khỏe sau thủ thuật. Cụ thể:

Các triệu chứng phổ biến và bình thường

Một số biểu hiện sau đây được xem là hoàn toàn bình thường sau nội soi dạ dày và thường sẽ tự biến mất trong vòng vài giờ đến 1 ngày:

• Cảm giác đau rát hoặc khô họng nhẹ: Do ống nội soi đi qua vùng hầu họng, làm niêm mạc bị kích ứng nhẹ.
• Buồn nôn hoặc nôn khan: Thường gặp trong vài giờ đầu tiên, đặc biệt nếu người bệnh có phản xạ họng nhạy cảm.
• Đầy hơi, chướng bụng nhẹ: Do quá trình bơm khí vào dạ dày để bác sĩ quan sát rõ hơn trong quá trình nội soi.
• Khó chịu vùng thượng vị hoặc căng tức bụng: Do áp lực hơi hoặc dạ dày vẫn còn nhạy cảm sau khi được làm sạch.

Những triệu chứng trên được xem là phản ứng sinh lý và thường không cần can thiệp y tế. Người bệnh chỉ cần nghỉ ngơi, ăn uống nhẹ nhàng và theo dõi trong vòng 24 giờ sau nội soi.

Triệu chứng sau khi có sinh thiết hoặc thủ thuật can thiệp

Nếu trong quá trình nội soi, bác sĩ thực hiện sinh thiết mô hoặc can thiệp nội soi (gắp polyp, cầm máu...), người bệnh có thể gặp thêm một vài biểu hiện:

• Đau bụng âm ỉ vùng dạ dày: Do tác động cơ học vào lớp niêm mạc trong quá trình lấy mẫu mô.
• Đi ngoài phân sẫm màu: Có thể là dấu hiệu máu cũ lẫn trong phân, xảy ra khi có vết thương nhỏ ở điểm sinh thiết.

Tuy nhiên, nếu các triệu chứng kéo dài quá 24 giờ, tăng dần về mức độ hoặc kèm theo dấu hiệu bất thường như phân đen như bã cà phê, người bệnh nên liên hệ ngay với cơ sở y tế để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Triệu chứng sau khi nội soi dạ dày cảnh báo bất thường

Mặc dù phần lớn các biểu hiện sau khi nội soi đều là phản ứng nhẹ và tạm thời, nhưng người bệnh không nên chủ quan. Trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể là dấu hiệu cảnh báo biến chứng nghiêm trọng, cần được theo dõi y tế ngay. Việc nhận biết sớm những dấu hiệu bất thường sẽ giúp can thiệp kịp thời và tránh được các rủi ro không mong muốn.

Dưới đây là các triệu chứng bất thường sau nội soi dạ dày mà người bệnh cần đặc biệt lưu ý:

• Đau bụng dữ dội, cơn đau lan rộng hoặc không giảm sau 24 - 48 giờ.
• Nôn ra máu hoặc nôn dịch lẫn máu tươi.
• Đi ngoài phân đen (như bã cà phê) hoặc phân có máu rõ rệt.
• Sốt cao trên 38,5°C, kéo dài không đáp ứng với thuốc hạ sốt.
• Chóng mặt, ngất xỉu, tim đập nhanh hoặc tụt huyết áp.
• Khó thở, đau ngực hoặc cảm giác choáng váng bất thường.

Những dấu hiệu trên có thể liên quan đến các biến chứng nghiêm trọng như thủng dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, phản ứng dị ứng thuốc hoặc biến chứng do sinh thiết. Nếu người bệnh có tiền sử rối loạn đông máu, bệnh lý tim mạch hoặc vừa thực hiện nội soi có can thiệp, nguy cơ càng cao thì cần được đưa đến cơ sở y tế ngay lập tức để xử trí.

Nguyên nhân gây ra các triệu chứng sau nội soi dạ dày

Sau nội soi dạ dày, một số triệu chứng nhẹ có thể xuất hiện và gây khó chịu tạm thời cho người bệnh. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây ra các triệu chứng này giúp giảm bớt lo lắng và xử lý phù hợp khi cần thiết. Dưới đây là ba nhóm nguyên nhân chính:

Phản ứng sinh lý bình thường

Trong quá trình nội soi, bác sĩ sẽ bơm hơi vào dạ dày để làm căng niêm mạc, giúp quan sát rõ hơn các tổn thương nếu có. Hành động này thường gây đầy hơi, chướng bụng nhẹ sau thủ thuật. Ngoài ra, việc đưa ống nội soi qua vùng hầu họng có thể làm kích ứng tạm thời, dẫn đến cảm giác đau rát họng, buồn nôn hoặc nôn khan trong vài giờ đầu.

Tác dụng phụ của thuốc an thần hoặc gây mê

Với các trường hợp có sử dụng thuốc an thần hoặc gây mê nhẹ trong quá trình nội soi, người bệnh có thể gặp các phản ứng như mệt mỏi, buồn ngủ, chóng mặt hoặc lơ mơ sau thủ thuật. Đây là những tác dụng phụ thường gặp và thường tự hết sau vài giờ mà không cần can thiệp. Tuy nhiên, người bệnh nên nghỉ ngơi và tránh vận hành máy móc trong vòng 12 - 24 giờ đầu.

Biến chứng nội soi (hiếm gặp)

Dù hiếm, nhưng một số trường hợp có thể xuất hiện biến chứng như chảy máu nhẹ tại vị trí sinh thiết hoặc thậm chí thủng niêm mạc dạ dày. Nguy cơ này thường gặp ở người có bệnh nền phức tạp hoặc khi bác sĩ cần can thiệp sâu. Ngoài ra, dị ứng thuốc gây mê cũng có thể gây ra phản ứng toàn thân như nổi mẩn, khó thở hoặc tụt huyết áp. Việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín và bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm giúp hạn chế tối đa rủi ro này.

Hướng dẫn chăm sóc sau khi nội soi dạ dày để giảm triệu chứng

Việc chăm sóc đúng cách sau nội soi không chỉ giúp cơ thể hồi phục nhanh chóng mà còn giảm thiểu các biểu hiện khó chịu, đồng thời ngăn ngừa biến chứng. Dưới đây là các lưu ý quan trọng người bệnh nên thực hiện sau thủ thuật để đảm bảo sức khỏe ổn định và phòng ngừa rủi ro, bao gồm:

Nghỉ ngơi và điều chỉnh ăn uống trong 6 giờ đầu

Trong vài giờ đầu sau nội soi, người bệnh nên nằm nghỉ ngơi tuyệt đối và không ăn uống ngay lập tức. Chỉ nên bắt đầu ăn sau ít nhất 1 giờ, và nên chọn các món ăn mềm, dễ tiêu như cháo, súp ấm. Tránh thực phẩm cay nóng, đồ chiên rán hay nước uống có gas trong vòng 24 giờ để dạ dày không bị kích thích.

Theo dõi các dấu hiệu bất thường để can thiệp kịp thời

Sau nội soi, cần chú ý quan sát tình trạng cơ thể. Nếu xuất hiện sốt, đau bụng kéo dài, nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen thì cần đến cơ sở y tế ngay. Người bệnh cần tuân thủ lịch tái khám và mang theo kết quả nội soi để bác sĩ đánh giá chính xác, nhất là khi có sinh thiết hoặc nghi ngờ tổn thương sâu.

Lưu ý đặc biệt với người nội soi có gây mê

Với người thực hiện nội soi có gây mê hoặc tiền mê, cần tuyệt đối không lái xe, leo cầu thang cao hoặc vận hành máy móc trong vòng 12 - 24 giờ sau khi thực hiện thủ thuật. Tốt nhất nên có người thân đi cùng và hỗ trợ về nhà. Điều này giúp đảm bảo an toàn trong trường hợp còn buồn ngủ hoặc choáng sau thuốc.

Những lưu ý trên sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt triệu chứng sau khi nội soi dạ dày, từ đó phục hồi nhanh hơn và an tâm hơn trong những ngày đầu sau thủ thuật.

Hầu hết triệu chứng sau khi nội soi dạ dày đều là phản ứng bình thường của cơ thể và sẽ tự cải thiện trong thời gian ngắn nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, việc nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường như đau bụng dữ dội, sốt cao, nôn ra máu hay đi ngoài phân đen là rất quan trọng để xử lý kịp thời và tránh biến chứng nguy hiểm. Người bệnh nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, theo dõi sát tình trạng sức khỏe và không nên chủ quan với bất kỳ thay đổi nào sau thủ thuật. Sự hiểu biết chính là chìa khóa để quá trình nội soi an toàn và hiệu quả hơn.