Tổn thương dây thần kinh là gì? Những thông tin cần biết

Dây thần kinh giữ vai trò quan trọng trong việc truyền tín hiệu giữa não, tủy sống và các bộ phận cơ thể. Khi bị tổn thương dây thần kinh, chức năng truyền tín hiệu này sẽ bị gián đoạn, gây ra nhiều rối loạn về vận động, cảm giác hoặc các biến chứng nguy hiểm. Vậy tổn thương dây thần kinh là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị như thế nào? Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.

Tổn thương dây thần kinh là gì?

Tổn thương dây thần kinh là tình trạng các sợi thần kinh trong cơ thể bị ảnh hưởng, gây gián đoạn hoặc suy giảm khả năng truyền tín hiệu thần kinh. Tùy vào mức độ và vị trí tổn thương, người bệnh có thể gặp phải các biểu hiện như mệt mỏi, tê bì, yếu cơ, mất cảm giác, đau nhức toàn thân hoặc rối loạn vận động. Nếu không được chẩn đoán và can thiệp kịp thời, tổn thương dây thần kinh có thể tiến triển nặng nề, gây ảnh hưởng lớn đến khả năng sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. 

Nguyên nhân gây tổn thương dây thần kinh

Tổn thương dây thần kinh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó bao gồm:

• Chấn thương cơ học: Các tai nạn giao thông, chấn thương thể thao hoặc phẫu thuật gây đứt, ép hoặc kéo căng dây thần kinh.
• Bệnh lý mạn tính: Các bệnh như đái tháo đường, bệnh đa xơ cứng, viêm dây thần kinh do nhiễm trùng mạn tính có thể dẫn đến thoái hóa và mất chức năng thần kinh.
• Tiếp xúc với độc tố: Phơi nhiễm kim loại nặng (chì, thủy ngân), hóa chất công nghiệp hoặc tác dụng phụ của một số loại thuốc (hóa trị liệu, kháng sinh) có thể gây độc tính thần kinh.
• Thiếu hụt dinh dưỡng: Thiếu vitamin nhóm B, đặc biệt là vitamin B12, có thể dẫn đến tổn thương thần kinh ngoại biên.
• Yếu tố di truyền: Một số rối loạn thần kinh di truyền như bệnh Charcot-Marie-Tooth ảnh hưởng trực tiếp đến cấu trúc và chức năng của dây thần kinh.
• Một số bệnh lý nhiễm trùng do virus như zona thần kinh cũng có thể gây tổn thương dây thần kinh ngoại biên, dẫn đến tình trạng đau thần kinh kéo dài sau khi phát ban đã lành.

Triệu chứng nhận biết tổn thương dây thần kinh

Triệu chứng tổn thương dây thần kinh có thể rất đa dạng, tùy thuộc vào loại dây thần kinh bị ảnh hưởng (vận động, cảm giác hoặc tự chủ) cũng như mức độ tổn thương. Một số dấu hiệu nhận biết thường gặp bao gồm:

• Đau thần kinh: Người bệnh thường mô tả cơn đau dưới dạng đau nhức âm ỉ, đau bỏng rát, hoặc đau nhói như kim châm dọc theo đường đi của dây thần kinh bị tổn thương.
• Rối loạn cảm giác: Tê bì, giảm cảm nhận về đau, nhiệt độ hoặc xúc giác. Bệnh nhân dễ gặp nguy cơ bỏng hoặc chấn thương mà không hay biết do mất cảm giác bảo vệ.
• Yếu cơ và teo cơ: Tổn thương dây thần kinh vận động có thể gây yếu cơ, mất cơ hoặc teo cơ khu trú, ảnh hưởng đến khả năng vận động và sinh hoạt hàng ngày.
• Rối loạn vận động: Mất thăng bằng, vụng về trong thao tác vận động, đi đứng khó khăn, dễ té ngã.
• Cảm giác dị cảm: Xuất hiện cảm giác bất thường như châm chích, kiến bò, nóng rát mà không có kích thích tương ứng từ bên ngoài.
• Suy giảm khả năng phân biệt nhiệt độ: Bệnh nhân có thể mất khả năng cảm nhận nóng lạnh, dẫn đến nguy cơ tổn thương do nhiệt hoặc lạnh.
• Rối loạn chức năng thần kinh tự chủ: Trong các trường hợp tổn thương thần kinh nặng, có thể ghi nhận các biểu hiện như rối loạn tiểu tiện, táo bón, rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp.

Phương pháp điều trị

Điều trị tổn thương dây thần kinh phụ thuộc vào nguyên nhân, vị trí tổn thương và mức độ ảnh hưởng chức năng. Mục tiêu giúp kiểm soát triệu chứng, cải thiện chức năng vận động và cảm giác, đồng thời phòng ngừa biến chứng lâu dài. Các phương pháp điều trị hiện nay bao gồm:

• Điều trị nội khoa: Thuốc giảm đau nhóm chống viêm không steroid (NSAIDs) thường được sử dụng để kiểm soát đau cấp tính. Đối với đau thần kinh, các thuốc chống co giật như gabapentin, pregabalin hoặc thuốc chống trầm cảm được chứng minh có hiệu quả giảm triệu chứng. Trong một số trường hợp viêm dây thần kinh cấp tính, corticosteroid đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch có thể được chỉ định.
• Vật lý trị liệu: Các chương trình vật lý trị liệu giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, duy trì sự linh hoạt khớp và cải thiện khả năng vận động. Bệnh nhân được hướng dẫn các bài tập cá nhân hóa để phục hồi chức năng thần kinh và hạn chế teo cơ do bất động lâu ngày.
• Kích thích điện thần kinh qua da (TENS): Phương pháp này sử dụng dòng điện cường độ thấp truyền qua da để ức chế tín hiệu đau thần kinh tại tủy sống, hỗ trợ giảm đau không xâm lấn và an toàn.
• Can thiệp phẫu thuật: Chỉ định trong trường hợp dây thần kinh bị chèn ép cơ học (như hội chứng ống cổ tay, u thần kinh) hoặc bị đứt do chấn thương. Phẫu thuật nhằm giải phóng, khâu nối hoặc ghép dây thần kinh, giúp khôi phục khả năng truyền dẫn tín hiệu thần kinh.
• Hỗ trợ tâm lý: Đau thần kinh mạn tính có thể dẫn đến rối loạn tâm thần kinh như trầm cảm, lo âu. Các liệu pháp tâm lý trị liệu giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Tổn thương dây thần kinh là một tình trạng phức tạp, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng vận động, cảm giác và sức khỏe. Khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như đau nhức, tê bì, yếu cơ hoặc rối loạn vận động, người bệnh nên chủ động thăm khám với bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp.