Triệu chứng và nguyên nhân gây nên viêm dây thần kinh ngoại biên

Viêm dây thần kinh ngoại biên là một tình trạng ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thống dẫn truyền cảm giác và vận động, gây ra các triệu chứng như đau nhức, tê bì, yếu cơ và mất cảm giác ở tứ chi. Nếu không được phát hiện và can thiệp sớm, bệnh có thể tiến triển nặng, làm suy giảm chất lượng cuộc sống và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy, triệu chứng và nguyên nhân gây nên viêm dây thần kinh ngoại biên là gì? Để giải đáp thắc mắc, mời bạn đọc cùng tham khảo bài viết dưới đây.

Những triệu chứng viêm dây thần kinh ngoại biên

Hệ thống dây thần kinh ngoại biên đóng vai trò trung gian quan trọng, đảm nhiệm việc truyền dẫn thông tin từ não bộ và tủy sống đến các cơ quan, cơ bắp và mô trong toàn cơ thể. Khi các dây thần kinh này bị tổn thương, tình trạng viêm dây thần kinh ngoại biên sẽ xuất hiện. Tùy thuộc vào số lượng và vị trí dây thần kinh bị ảnh hưởng, bệnh được phân thành nhiều dạng, gồm: Viêm đa dây thần kinh, viêm đa rễ dây thần kinh và viêm khu trú ở một hoặc một vài dây thần kinh ngoại biên. Các triệu chứng lâm sàng sẽ thay đổi dựa trên loại dây thần kinh bị viêm.

Một số biểu hiện thường gặp ở người mắc viêm dây thần kinh ngoại biên bao gồm:

• Cảm giác đau, tê và mất cảm giác: Người bệnh có thể trải qua tình trạng ngứa ran, tê cứng tại các đầu ngón tay hoặc ngón chân. Theo thời gian, các triệu chứng này có thể lan rộng, kèm theo mất cảm giác hoặc phản xạ kém ở tứ chi.
• Rối loạn vận động, ảnh hưởng xương khớp: Những cơn đau bất thường ở khớp vai, cánh tay hoặc chân có thể xảy ra, kèm cảm giác tê như bị điện giật. Tình trạng này khiến việc di chuyển, cầm nắm hay sinh hoạt hằng ngày trở nên khó khăn. Nếu không được điều trị, người bệnh có thể bị yếu cơ hoặc thậm chí là liệt.
• Tác động đến hệ tim mạch và tiêu hóa: Viêm dây thần kinh tự động có thể gây rối loạn huyết áp, nhịp tim không ổn định, cảm giác hồi hộp, đau ngực hoặc chóng mặt khi thay đổi tư thế đột ngột. Về mặt tiêu hóa, người bệnh có thể bị đầy bụng, ợ nóng, nôn ói hoặc cảm giác no dù ăn ít.

Ngoài các triệu chứng chính kể trên, bệnh nhân còn có thể gặp tình trạng đau nhức toàn thân, ngứa râm ran dai dẳng, ảnh hưởng đến chức năng bài tiết, sinh lý và các cơ quan nội tạng khác như bàng quang hay cơ quan sinh dục.

Nguyên nhân gây nên viêm dây thần kinh ngoại biên

Có rất nhiều yếu tố và nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng viêm dây thần kinh ngoại biên, bao gồm:

Chấn thương

Các chấn thương trực tiếp lên vùng dây thần kinh hoặc tác động từ bên ngoài như tai nạn giao thông, ngã khi tham gia thể thao, vác đồ nặng,… Là những nguyên nhân phổ biến gây tổn thương thần kinh. Bên cạnh đó, những tổn thương nhỏ do thói quen lặp đi lặp lại cũng có thể dẫn đến viêm, chẳng hạn như việc sử dụng điện thoại, gõ bàn phím lâu hoặc tư thế ngồi không đúng trong thời gian dài.

Bệnh tự miễn

Một số bệnh tự miễn như viêm đa rễ dây thần kinh mất myelin mạn tính, hội chứng Guillain-Barré, viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ có thể gây viêm dây thần kinh ngoại biên.

Thai nhi chèn ép

Phụ nữ mang thai có thể gặp phải viêm dây thần kinh ngoại biên khi thai nhi gây áp lực lên các dây thần kinh.

Bệnh di truyền

Một số bệnh di truyền, chẳng hạn như bệnh Charcot-Marie-Tooth, cũng có thể gây tổn thương và viêm ở dây thần kinh ngoại biên.

Các bệnh lý, nhiễm độc và thiếu dinh dưỡng

Một số bệnh nhiễm trùng như thủy đậu, giang mai, HIV/AIDS có thể gây ra viêm dây thần kinh ngoại biên do nhiễm trùng. Ngoài ra, thiếu hụt các vitamin nhóm B (B1, B6, B12), vitamin E, PP và niacin hay nhiễm độc chì, arsenic cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh. Các bệnh lý khác như suy giáp, ung thư, bệnh thận, gan, tủy xương và các rối loạn nội tiết cũng có thể dẫn đến tình trạng viêm dây thần kinh ngoại biên.

Nghiện rượu và tác dụng phụ của thuốc

Người có thói quen nghiện rượu kéo dài (trên 10 năm) hoặc sử dụng một số loại thuốc như isoniazid và hóa trị cũng dễ mắc viêm dây thần kinh ngoại biên.

Không rõ nguyên nhân

Trong một số trường hợp, người bệnh không xác định được nguyên nhân cụ thể gây viêm dây thần kinh ngoại biên.

Biến chứng của đái tháo đường

Viêm dây thần kinh ngoại biên có thể là một biến chứng của bệnh đái tháo đường. Đây là một bệnh lý nội tiết diễn biến âm thầm, dễ gây ra các tổn thương lâu dài cho hệ thần kinh.

Cách phòng ngừa bệnh viêm dây thần kinh ngoại biên

Để phòng ngừa viêm dây thần kinh ngoại biên một cách hiệu quả, mỗi cá nhân cần thực hiện các biện pháp sau đây:

• Kiểm soát bệnh lý nền: Hầu hết các trường hợp viêm thần kinh ngoại biên xuất phát từ việc không điều trị kịp thời các bệnh lý nền như tiểu đường, viêm khớp,… Vì vậy, việc quản lý và điều trị đúng cách các bệnh này là rất quan trọng để ngăn ngừa tình trạng viêm ở hệ thần kinh ngoại biên.
• Thăm khám khi bị chấn thương: Mọi chấn thương hoặc va đập vào cơ thể đều cần được thăm khám và điều trị kịp thời. Đặc biệt, những người đã có dấu hiệu như tê bì, yếu cơ hay yếu tay chân cần phải chủ động đi khám và không được xem nhẹ triệu chứng.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin B12 như sữa, trứng, cá, và ngũ cốc vào chế độ ăn. Bên cạnh đó, ăn đủ rau xanh và protein để cơ thể khỏe mạnh, hỗ trợ các chức năng thần kinh.
• Hạn chế tác nhân gây hại: Mọi người cần hạn chế tiêu thụ rượu bia, tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại và không hút thuốc lá. Đồng thời, nên tránh các hoạt động có thể gây tổn thương dây thần kinh do lặp đi lặp lại hoặc gây áp lực lên cùng một khu vực trên cơ thể.
• Khám sức khỏe sớm: Khi gặp phải các triệu chứng của viêm dây thần kinh ngoại biên, việc thăm khám tại cơ sở y tế sớm là vô cùng cần thiết để nhận được sự can thiệp kịp thời.

Việc chủ động chăm sóc sức khỏe và phòng ngừa các yếu tố nguy cơ sẽ giúp mỗi người bảo vệ hệ thần kinh ngoại biên, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và phòng tránh được những biến chứng nghiêm trọng.

Tóm lại, triệu chứng và nguyên nhân gây nên viêm dây thần kinh ngoại biên rất đa dạng và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu và hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp việc điều trị trở nên hiệu quả hơn. Hãy chủ động phòng ngừa và điều trị bệnh kịp thời để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe lâu dài.