Viêm dây thần kinh liên sườn là do đâu? Cách điều trị ra sao?

Viêm dây thần kinh liên sườn là tình trạng xảy ra khi các dây thần kinh nằm dọc theo khoang liên sườn bị kích thích, tổn thương hoặc viêm nhiễm. Người bệnh thường cảm nhận được những cơn đau lan tỏa từ vùng ngực ra hai bên sườn hoặc xuống vùng bụng, đôi khi đau tăng lên khi ho, hắt hơi hoặc thay đổi tư thế. Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra hiện tượng này như chấn thương, nhiễm virus, thoái hóa cột sống,… Tuy nhiên, dù nguyên nhân xuất phát từ đâu, phác đồ điều trị thường vẫn tương tự nhằm mục tiêu kiểm soát cơn đau và cải thiện chức năng vận động.

Một số thông tin về viêm dây thần kinh liên sườn

Viêm dây thần kinh liên sườn hay đau dây thần kinh liên sườn là một hội chứng thần kinh ngoại biên khá phổ biến trong thực hành lâm sàng hiện nay, bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, cả cơ học lẫn bệnh lý. Hệ thống thần kinh liên sườn gồm các dây thần kinh phát sinh từ các rễ tủy ngực, cụ thể từ đoạn D1 đến D12. Sau khi thoát ra qua lỗ ghép, mỗi rễ thần kinh sẽ chia thành hai nhánh chính:

• Nhánh trước hay còn gọi là nhánh bụng, đảm nhận chức năng chi phối vận động và cảm giác cho da cũng như các cơ vùng ngực và bụng trước.
• Nhánh sau, còn gọi là nhánh lưng, chi phối cảm giác và vận động cho vùng lưng.

Các dây thần kinh này cùng với mạch máu tạo thành bó mạch - thần kinh gian sườn, nằm dọc theo bờ dưới của từng xương sườn. Do vị trí giải phẫu nông, dây thần kinh liên sườn rất dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân bên ngoài như chấn thương, lạnh, viêm hoặc bị chèn ép do các tổn thương của cột sống, tủy sống, thành ngực hay xương sườn.

Về mặt lâm sàng, người bệnh thường gặp các cơn đau nhức lan dọc theo cung sườn, thường khu trú ở một bên cơ thể. Cơn đau có thể âm ỉ kéo dài hoặc bộc phát thành từng đợt, thường lan từ vùng ngực ra phía sau lưng theo dọc dây thần kinh. Tình trạng này có thể là hậu quả của một số bệnh lý nhiễm trùng hoặc viêm như cúm, lao, viêm phổi, viêm màng phổi, bệnh gan hoặc các bệnh lý tim mạch, thậm chí có liên quan đến bệnh tự miễn như thấp khớp.

Viêm dây thần kinh liên sườn là do đâu?

Có nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng viêm dây thần kinh liên sườn, trong đó phổ biến nhất bao gồm:

Tổn thương tủy sống

Những bệnh lý như u rễ thần kinh hoặc u ngoài màng cứng thường gây viêm dây thần kinh liên sườn ở giai đoạn đầu. Bệnh nhân thường cảm nhận rõ cơn đau khu trú ở một bên cơ thể, đau kiểu thắt ngang như vòng đai ở một bên sườn.

Thoái hóa cột sống

Đây là nguyên nhân thường gặp ở người lớn tuổi. Cơn đau có tính chất âm ỉ, không dữ dội, thường xuất hiện ở vùng cột sống ngực và tăng lên khi vận động, nhưng đôi khi vẫn cảm thấy đau ngay cả khi nghỉ ngơi. Khi ấn vào điểm cạnh sống hai bên, người bệnh có cảm giác tức nhẹ, đôi lúc dễ chịu hơn sau khi day ấn.

Nhiễm khuẩn

Một trong những nguyên nhân điển hình là nhiễm virus zona thần kinh. Bệnh tiến triển qua hai giai đoạn. Giai đoạn đầu, người bệnh có cảm giác bỏng rát vùng da một bên sườn, sau đó vài ngày sẽ xuất hiện các mụn nước nhỏ li ti lan rộng theo đường đi của dây thần kinh. Người bệnh thường có cảm giác ngứa, đau rát, đặc biệt khó chịu khi da tiếp xúc với quần áo hoặc chăn màn.

Đau thần kinh liên sườn nguyên phát (không rõ nguyên nhân)

Ở một số bệnh nhân, không thể xác định nguyên nhân cụ thể gây đau. Trường hợp này được gọi là đau thần kinh liên sườn tiên phát. Người bệnh có thể đau một hoặc cả hai bên, dọc theo vùng cạnh sống hoặc vùng giữa xương bả vai và cột sống. Cơn đau thường âm ỉ, tăng khi thay đổi tư thế, hít sâu, ho hoặc hắt hơi. Vì vị trí đau gần phổi, triệu chứng này đôi khi dễ bị chẩn đoán nhầm với bệnh phổi hoặc màng phổi.

Nguyên nhân khác

Một số yếu tố khác cũng có thể gây viêm dây thần kinh liên sườn như chấn thương vùng cột sống, ngộ độc kim loại nặng, bệnh tiểu đường, lao cột sống, ung thư di căn cột sống hoặc viêm đa dây thần kinh. Tuy nhiên, các trường hợp này ít phổ biến hơn.

Cách điều trị viêm dây thần kinh liên sườn

Ban đầu, mục tiêu điều trị chính của bác sĩ là giúp người bệnh kiểm soát cơn đau, sau đó mới tiến hành xử lý các nguyên nhân gây bệnh cụ thể. Một số nhóm thuốc thường được chỉ định trong điều trị viêm dây thần kinh liên sườn bao gồm:

• Thuốc giảm đau thông thường: Các loại như paracetamol, diclofenac thường được sử dụng để giảm triệu chứng đau. Tuy nhiên, người có tiền sử bệnh gan hoặc thận cần cẩn trọng khi dùng paracetamol, trong khi bệnh nhân có tiền sử viêm loét dạ dày - tá tràng nên tránh dùng diclofenac do nguy cơ kích ứng niêm mạc tiêu hóa. Các thuốc này nên uống sau bữa ăn và chia thành 2-3 lần trong ngày để đạt hiệu quả tối ưu.
• Nhóm thuốc giảm đau thần kinh: Gabapentin là một ví dụ điển hình. Dù thuộc nhóm thuốc chống động kinh, gabapentin đã được chứng minh có tác dụng giảm đau rõ rệt trong các trường hợp tổn thương rễ hoặc dây thần kinh. Do ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, một số người dùng có thể cảm thấy chóng mặt hoặc hơi choáng. Thuốc thường được bắt đầu với liều thấp, sau đó tăng dần tùy theo đáp ứng của cơ thể. Thời điểm uống lý tưởng là vào buổi tối hoặc trước khi nghỉ ngơi trưa và thuốc có thể được dùng kéo dài trong vài tuần đến vài tháng.
• Thuốc giãn cơ vân: Những loại như Myonal, Mydocalm được dùng trong các trường hợp bệnh nhân có cảm giác co rút cơ hoặc đau nhiều ở vùng sườn. Tuy nhiên, thuốc chỉ được sử dụng với liều thấp và không áp dụng cho người mắc bệnh nhược cơ. Cần thận trọng khi dùng cho người cao tuổi, trẻ nhỏ hoặc người có vấn đề về dạ dày. Thuốc nên uống sau bữa ăn để hạn chế tác dụng phụ.
• Vitamin nhóm B: Bao gồm B1, B6 và B12, đây là các vitamin đóng vai trò quan trọng trong hoạt động trao đổi chất của tế bào, đặc biệt là các tế bào thần kinh và bao myelin. Việc bổ sung nhóm vitamin này giúp hỗ trợ phục hồi tổn thương thần kinh và cải thiện chức năng dẫn truyền tín hiệu thần kinh.

Song song với điều trị bằng thuốc, bác sĩ còn đưa ra các hướng dẫn nhằm cải thiện nguyên nhân gây bệnh. Người bệnh được khuyên nên tránh vận động mạnh, không duy trì các tư thế sai lệch trong thời gian dài và thực hiện các biện pháp phòng ngừa tai nạn trong lao động, sinh hoạt hằng ngày hoặc khi tham gia giao thông.

Tóm lại, viêm dây thần kinh liên sườn là một bệnh lý gây đau đớn với nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc điều trị kịp thời và đúng cách sẽ giúp kiểm soát cơn đau và giảm thiểu biến chứng. Ngoài thuốc, phòng ngừa bằng cách tránh vận động sai tư thế và bảo vệ cơ thể khỏi chấn thương là rất quan trọng. Nếu triệu chứng đau kéo dài, người bệnh nên tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Viêm dây thần kinh liên sườn có thể là một biến chứng nguy hiểm của bệnh zona thần kinh, khiến người bệnh phải chịu đựng cơn đau dai dẳng và khó chịu. Để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh zona và các biến chứng liên quan, tiêm chủng vắc xin zona thần kinh là một biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ sức khỏe. Trung tâm tiêm chủng Long Châu tự hào là đơn vị có các loại vắc xin thế hệ mới nhất từ các nhà sản xuất hàng đầu thế giới, toàn bộ vắc xin đều được nhập khẩu chính hãng, giá cả cạnh tranh và hệ thống lưu trữ đạt chuẩn GSP. Bạn có thể liên hệ hotline 1800 6928 để được đội ngũ y tế tận tâm sẵn sàng hỗ trợ tư vấn nhé!