Tiêu chảy uống nước chanh được không? Người bệnh tiêu chảy nên uống gì?

Tiêu chảy là tình trạng phổ biến có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt dễ gây mất nước, suy kiệt nếu không được chăm sóc đúng cách. Ngoài việc điều trị, chế độ ăn uống và lựa chọn thức uống phù hợp đóng vai trò quan trọng giúp cơ thể nhanh hồi phục. Vậy tiêu chảy uống nước chanh được không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Tiêu chảy uống nước chanh được không?

Khi gặp tình trạng tiêu chảy, nhiều người băn khoăn liệu “tiêu chảy uống nước chanh được không?”. Theo ý kiến của các chuyên gia y tế và dinh dưỡng, việc sử dụng nước chanh trong giai đoạn tiêu chảy phải dựa trên nguyên nhân gây bệnh. Nếu tiêu chảy xảy ra do cơ địa nhạy cảm, dị ứng thực phẩm hoặc không dung nạp lactose, việc uống nước chanh có thể làm tăng kích ứng đường ruột, khiến triệu chứng kéo dài. Trong những trường hợp này, tốt nhất nên tránh sử dụng nước chanh ít nhất 5 - 7 ngày sau khi bắt đầu tiêu chảy.

Trong một số trường hợp tiêu chảy nhẹ và không kèm bệnh lý dạ dày, bác sĩ có thể cho phép sử dụng lượng rất nhỏ nước chanh pha loãng để bổ sung vitamin C, tuy nhiên không dùng như phương pháp điều trị chính và phải đảm bảo không kích ứng niêm mạc. Tuy nhiên, người bệnh tuyệt đối không lạm dụng hoặc tự ý uống nước chanh đậm đặc, vì tính axit mạnh của chanh có thể gây hại cho niêm mạc dạ dày, ruột, làm tiêu chảy nặng thêm. Bên cạnh đó, những người đang áp dụng các phương pháp ăn kiêng thải độc bằng chanh cũng nên hạn chế tối đa để tránh nguy cơ rối loạn tiêu hóa.

Người bệnh tiêu chảy nên uống gì?

Sau thắc mắc “tiêu chảy uống nước chanh được không?”, nhiều người không biết lựa chọn loại đồ uống nào để bù nước và hỗ trợ hồi phục. Dưới đây là những loại nước nên uống khi bị tiêu chảy.

Nước oresol

Oresol (dung dịch bù nước - điện giải) là lựa chọn hàng đầu được WHO khuyến cáo sử dụng khi tiêu chảy. Thành phần của oresol gồm muối, glucose, khoáng chất giúp bổ sung chính xác tỉ lệ điện giải mà cơ thể mất qua phân lỏng, ngăn ngừa tình trạng mất nước, tụt huyết áp, rối loạn điện giải - nguyên nhân gây mệt mỏi và nguy hiểm tính mạng. Bạn nên pha oresol đúng theo hướng dẫn trên bao bì, uống từ từ từng ngụm nhỏ, tuyệt đối không pha đặc hoặc loãng hơn chỉ định vì có thể gây ngộ độc muối hoặc không hiệu quả.

Nước cháo loãng

Nước cháo nấu từ gạo tẻ hoặc gạo nếp ninh kỹ, lọc lấy phần nước trong để uống hoặc ăn kèm cháo loãng là lựa chọn hỗ trợ hiệu quả trong giai đoạn tiêu chảy, đặc biệt phù hợp với trẻ nhỏ và người cao tuổi. Loại nước này cung cấp tinh bột dễ hấp thu, ít chất xơ, giúp làm dịu niêm mạc ruột và hỗ trợ giảm số lần đi tiêu. Người bệnh có thể thêm một lượng nhỏ muối để bổ sung điện giải, tuy nhiên cần tuyệt đối tránh cho thêm dầu mỡ hoặc gia vị cay nhằm hạn chế kích ứng tiêu hóa.

Nước hầm rau củ

Nước luộc từ các loại rau củ như cà rốt, khoai tây, bí đỏ vừa dễ tiêu, vừa giàu vitamin A, C, khoáng chất - giúp giảm tình trạng mệt mỏi do tiêu chảy. Nước rau củ còn hỗ trợ bù điện giải, cung cấp năng lượng nhẹ. Bạn nên nấu rau củ chín mềm, lọc lấy nước uống, có thể ăn kèm phần rau nghiền nhuyễn để bổ sung dinh dưỡng, tránh rau xơ cứng dễ gây đầy bụng.

Nước ép trái cây pha loãng

Một số loại nước ép ít axit như táo, lê pha loãng có thể bổ sung vitamin, năng lượng cho người tiêu chảy mức độ nhẹ. Tuy nhiên, cần pha loãng gấp 2 - 3 lần với nước lọc, không thêm đường, tránh các loại nước ép quá ngọt hoặc chứa axit mạnh (cam, chanh, bưởi) vì dễ làm ruột tăng nhu động, tiêu chảy nặng hơn. 

Nước dừa tươi (lượng vừa phải)

Nước dừa giàu kali, magie, có thể bù điện giải tự nhiên. Tuy nhiên chỉ nên uống lượng nhỏ, không nên dùng nhiều một lúc hoặc uống lạnh vì có thể gây đầy bụng, tiêu chảy nặng thêm ở người cơ địa nhạy cảm.

Trà gừng

Gừng có đặc tính chống viêm, làm dịu nhu động ruột, giảm buồn nôn, hỗ trợ cầm tiêu chảy ở mức độ nhẹ do rối loạn tiêu hóa. Bạn có thể dùng 1 - 2 lát gừng tươi pha với nước ấm, uống từng ngụm nhỏ. Tuy nhiên, nếu tiêu chảy do nhiễm khuẩn (kèm sốt, phân nhầy, máu) hoặc tiêu chảy kéo dài, không nên tự ý dùng trà gừng thay cho điều trị y tế.

Trà hoa cúc

Trà hoa cúc chứa hoạt chất giúp kháng viêm nhẹ, thư giãn cơ trơn ruột, giảm đau bụng, tốt cho tiêu hóa. Trà hoa cúc ấm, pha loãng, uống từ từ có thể hỗ trợ giảm khó chịu trong tiêu chảy mức độ nhẹ. Tuy nhiên, tránh uống trà quá đặc, quá nóng hoặc uống kèm nhiều đường vì dễ gây kích ứng ruột.

Bị tiêu chảy không nên uống gì?

Nước ngọt có gas, nước tăng lực

Nước ngọt, soda, nước có gas chứa nhiều đường tinh luyện, chất tạo màu, tạo mùi, cùng khí CO2. Khi uống, chúng không chỉ làm đầy hơi, chướng bụng mà còn kích thích niêm mạc ruột, khiến tiêu chảy kéo dài, số lần đi ngoài tăng lên. Ngoài ra, các loại nước tăng lực còn chứa cafein và các chất kích thích khiến nhu động ruột hoạt động mạnh hơn, làm mất nước, điện giải nhanh hơn.

Sữa tươi, sữa đặc, các chế phẩm sữa (khi bất dung nạp lactose)

Trong quá trình tiêu chảy, niêm mạc ruột bị tổn thương, hoạt động của men lactase suy giảm, gây hiện tượng bất dung nạp lactose tạm thời. Nếu uống sữa hoặc ăn các chế phẩm sữa (phô mai, kem, sữa đặc…) khi cơ thể không dung nạp lactose, dễ dẫn đến đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy nặng hơn. Đặc biệt ở trẻ nhỏ, tình trạng này rất dễ làm mất nước nghiêm trọng, nguy hiểm tính mạng. 

Nước ép trái cây nguyên chất, đậm đặc

Nước ép các loại trái cây, đặc biệt trái cây có vị chua như cam, bưởi, dứa, chứa hàm lượng axit hữu cơ và đường fructose cao. Những chất này làm ruột tăng tiết dịch, tăng nhu động ruột, khiến phân càng lỏng, tiêu chảy kéo dài. Nếu bắt buộc cần bổ sung vitamin, nên tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng và chỉ uống rất ít, pha loãng nhiều lần với nước sôi để nguội. Nhưng tốt nhất vẫn nên tránh trong giai đoạn tiêu chảy cấp.

Rượu, bia

Rượu bia tác động tiêu cực đến toàn bộ hệ tiêu hóa, làm tổn thương niêm mạc ruột, gây viêm, rối loạn hấp thu, rối loạn nhu động ruột, dẫn đến tiêu chảy nặng hơn. Ngoài ra, rượu bia còn làm giãn mạch, lợi tiểu, khiến cơ thể mất nước, điện giải trầm trọng hơn. Dùng rượu bia khi tiêu chảy không chỉ khiến bệnh lâu hồi phục mà còn tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm như tụt huyết áp, suy thận cấp do mất nước.

Cà phê, trà đặc

Cafein trong cà phê và trà đặc là chất kích thích hệ thần kinh và hệ tiêu hóa, làm ruột co bóp mạnh hơn, khiến tình trạng tiêu chảy trở nên nghiêm trọng. Đồng thời, cafein còn có tính lợi tiểu, gây mất thêm nước, điện giải, dễ dẫn đến kiệt sức, tụt huyết áp. Ngoài ra, cà phê và trà đặc còn làm tăng axit dạ dày, có thể gây đau bụng, nôn mửa ở người đang tiêu chảy. 

Phòng bệnh tiêu chảy

Giữ vệ sinh cá nhân và vệ sinh an toàn thực phẩm là yếu tố then chốt trong phòng ngừa tiêu chảy. Hãy luôn rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng trước khi ăn, trước khi chế biến thức ăn và sau khi đi vệ sinh; đồng thời đảm bảo bếp ăn, dụng cụ nấu nướng, chén bát được vệ sinh kỹ lưỡng, tránh để vi khuẩn, ký sinh trùng có cơ hội xâm nhập. Thực phẩm cần được nấu chín kỹ, bảo quản hợp vệ sinh, không ăn đồ sống, tái hoặc thức ăn để lâu không rõ chất lượng. 

Bên cạnh đó, cho trẻ uống vắc xin phòng Rotavirus đúng lịch để phòng ngừa tiêu chảy cấp do virus, theo khuyến cáo của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Nếu bạn đang tìm địa chỉ tiêm chủng uy tín, đảm bảo nguồn vắc xin chính hãng, đội ngũ y bác sĩ tận tâm, hãy đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và tiêm ngừa an toàn, hiệu quả, giúp bạn và gia đình an tâm bảo vệ sức khỏe lâu dài. Kết hợp giữ vệ sinh đúng cách và tiêm phòng đầy đủ chính là chìa khóa quan trọng để ngăn ngừa tiêu chảy, bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.

Hy vọng qua bài viết này bạn đã giải đáp được thắc mắc “tiêu chảy uống nước chanh được không”. Tiêu chảy nếu không được chăm sóc đúng cách có thể gây mất nước, rối loạn điện giải nghiêm trọng, đe dọa sức khỏe, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người già. Việc lựa chọn đồ uống phù hợp như oresol, nước lọc, nước cháo loãng sẽ giúp bù nước, hỗ trợ hồi phục nhanh chóng.