Nhiễm trùng đường ruột có lây không? Cảnh báo từ thói quen hàng ngày

Nhiễm trùng đường ruột là bệnh lý phổ biến, có thể xuất phát từ những thói quen tưởng chừng vô hại trong cuộc sống hàng ngày. Nhiều người thắc mắc: "Nhiễm trùng đường ruột có lây không?" và câu trả lời sẽ khiến bạn bất ngờ. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ cơ chế lây lan và cách phòng tránh hiệu quả.

Nhiễm trùng đường ruột có lây không? Điều cần biết để tự bảo vệ bản thân

Nhiễm trùng đường ruột là tình trạng hệ tiêu hóa bị xâm nhập bởi vi khuẩn có hại như Salmonella, E. coli, Campylobacter, Shigella hay Vibrio cholerae. Bệnh thường gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn và có thể kèm theo sốt.

Một câu hỏi được nhiều người quan tâm là "Nhiễm trùng đường ruột có lây không?", câu trả lời là có. Giống như nhiều bệnh truyền nhiễm khác, vi khuẩn gây bệnh đường ruột có thể lây từ người này sang người khác qua các con đường sau:

Qua thực phẩm và nước uống nhiễm bẩn

• Ăn thực phẩm không được nấu chín kỹ, bảo quản kém vệ sinh hoặc rau sống chưa rửa sạch có thể khiến bạn nhiễm vi khuẩn.
• Uống nước chưa được lọc sạch hoặc bị nhiễm phân cũng là nguồn lây nhiễm phổ biến.

Qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh

• Vi khuẩn có thể lây khi bạn tiếp xúc với phân hoặc dịch tiết của người nhiễm bệnh, đặc biệt nếu không rửa tay sau khi đi vệ sinh hoặc chăm sóc người ốm.
• Chia sẻ đồ dùng cá nhân, đồ ăn, ly uống nước hoặc chén bát chưa được khử trùng kỹ cũng làm tăng nguy cơ lây bệnh.

Qua các bề mặt chứa vi khuẩn

Những vật dụng thường xuyên chạm tay như tay nắm cửa, vòi nước, mặt bàn ăn, nhà vệ sinh… có thể mang vi khuẩn nếu không được vệ sinh thường xuyên. Việc chạm vào những bề mặt này và sau đó đưa tay lên miệng, mắt hoặc mũi có thể khiến bạn bị nhiễm trùng.

Lời khuyên: Luôn đảm bảo vệ sinh tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, sử dụng nguồn nước sạch, ăn chín uống sôi và giữ gìn vệ sinh nhà bếp, nhà vệ sinh sạch sẽ là những cách đơn giản nhưng hiệu quả để ngăn ngừa lây nhiễm.

Vì sao bạn có thể bị nhiễm trùng đường ruột?

Tình trạng nhiễm trùng đường ruột thường xảy ra khi các tác nhân gây hại như vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng xâm nhập vào hệ tiêu hóa qua đường ăn uống hoặc tiếp xúc không an toàn. Dưới đây là những nhóm tác nhân điển hình:

Vi khuẩn là thủ phạm phổ biến

Một số chủng vi khuẩn có khả năng gây viêm nhiễm mạnh ở đường tiêu hóa:

• E. coli: Dù phần lớn chủng E. coli sống trong ruột là vô hại, một số loại như ETEC, EPEC hoặc EIEC lại có thể tiết độc tố gây tiêu chảy, đau bụng, nôn mửa và thậm chí là đi ngoài ra máu. Chúng thường đến từ thực phẩm hoặc nước bị nhiễm phân.
• Salmonella: Loại vi khuẩn này thường lây qua thực phẩm chưa chín kỹ như trứng, thịt gà, thịt bò. Người nhiễm Salmonella thường có triệu chứng trong vòng 12–72 giờ với đau bụng, sốt và tiêu chảy kéo dài vài ngày.

Virus lây lan nhanh và khó kiểm soát

• Norovirus: Là nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng tiêu hóa qua thực phẩm, loại virus này có khả năng lây mạnh trong không gian hẹp và dễ bùng phát qua nước uống hoặc thực phẩm nhiễm bẩn.
• Rotavirus: Là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy cấp ở trẻ nhỏ trên toàn cầu. Trẻ có thể nhiễm bệnh khi tiếp xúc với đồ chơi hoặc bề mặt bị nhiễm virus rồi cho tay vào miệng. Nhiều quốc gia đã triển khai tiêm vắc xin phòng ngừa virus này cho trẻ em.

Ký sinh trùng có nguy cơ kéo dài dai dẳng

• Giardia: Đây là loại ký sinh trùng lây qua đường phân, miệng hoặc do uống nước bị ô nhiễm. Đặc biệt, Giardia có thể tồn tại trong hồ bơi dù đã khử trùng bằng clo.
• Cryptosporidium: Có lớp vỏ bền vững, loại ký sinh trùng này có thể kháng clo và sống lâu trong nước, gây tiêu chảy, buồn nôn, đầy bụng và đau quặn từng cơn.

Triệu chứng nhiễm ký sinh trùng thường bùng phát sau 7–10 ngày tiếp xúc và có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, tùy theo thể trạng và mức độ nhiễm.

Những ai dễ mắc nhiễm trùng đường ruột?

Một số nhóm người có nguy cơ cao bị nhiễm trùng đường ruột do khả năng đề kháng yếu hoặc điều kiện sống chưa đảm bảo vệ sinh:

• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: Do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, trẻ rất dễ bị tấn công bởi vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng. Theo thống kê toàn cầu, tiêu chảy do nhiễm trùng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ, chiếm gần 1 trong 9 ca tử vong, tương đương hơn 2.000 trẻ thiệt mạng mỗi ngày – vượt cả AIDS, sốt rét và sởi cộng lại.
• Người lớn tuổi: Ở người cao tuổi, hệ miễn dịch và chức năng tiêu hóa suy giảm theo thời gian, khiến họ dễ bị tổn thương trước các tác nhân gây bệnh.
• Người sống trong môi trường kém vệ sinh: Những nơi thiếu sạch sẽ, ẩm thấp hoặc không đảm bảo an toàn thực phẩm là điều kiện lý tưởng để mầm bệnh phát triển và lây lan, làm tăng nguy cơ mắc bệnh cho người sinh sống trong đó.

Biện pháp phòng tránh nhiễm trùng đường ruột hiệu quả

Những thói quen giúp ngăn ngừa bệnh nhiễm trùng đường ruột

Để hạn chế nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng đường ruột, việc giữ vệ sinh cá nhân và an toàn thực phẩm là vô cùng quan trọng. Dưới đây là các cách đơn giản nhưng hiệu quả bạn nên thực hiện mỗi ngày:

• Luôn rửa tay kỹ bằng xà phòng sau khi sử dụng nhà vệ sinh hoặc tiếp xúc với thú cưng.
• Vệ sinh tay sạch sẽ trước và sau khi chuẩn bị thức ăn.
• Tránh ăn trứng sống, thịt tái hoặc các món chưa được nấu chín kỹ.
• Sử dụng nước đã đun sôi hoặc nước đóng chai để uống.
• Nếu có triệu chứng nghi ngờ nhiễm trùng, không nên tham gia nấu nướng để tránh lây mầm bệnh cho người khác.
• Giặt giũ chăn, ga, quần áo thường xuyên bằng nước nóng và phơi dưới nắng.
• Làm sạch các bề mặt thường xuyên chạm vào như tay nắm cửa, điều khiển TV, bàn ăn, toilet… bằng dung dịch khử khuẩn.
• Tách riêng thịt sống, hải sản, trứng với thực phẩm đã chế biến sẵn khi bảo quản.
• Hạn chế ăn thực phẩm đường phố hoặc đồ ăn tại nơi không đảm bảo vệ sinh.
• Không nên dùng salad sống, trái cây đã gọt vỏ sẵn hoặc các sản phẩm từ sữa chưa được tiệt trùng.

Lưu ý khi đi du lịch đến vùng có nguy cơ cao

Khi di chuyển đến những nơi vệ sinh thực phẩm hoặc nguồn nước chưa được kiểm soát tốt, hãy thực hiện các khuyến cáo sau:

• Chỉ uống nước đóng chai có niêm phong, kể cả khi đánh răng.
• Tránh dùng nước đá vì có thể làm từ nguồn nước không đảm bảo.
• Ưu tiên món ăn được nấu chín kỹ và còn nóng khi phục vụ.
• Không ăn thực phẩm sống như gỏi, hải sản tươi, hoặc trái cây gọt vỏ sẵn.
• Tránh dùng sữa tươi chưa qua tiệt trùng và sản phẩm chế biến từ loại sữa đó.
• Hạn chế ăn uống tại các quầy hàng vỉa hè không rõ nguồn gốc hoặc không đạt vệ sinh.

Hi vọng qua bài viết "Nhiễm trùng đường ruột có lây không? Cảnh báo từ thói quen hàng ngày", bạn đã hiểu rõ hơn về nguy cơ lây nhiễm và cách phòng tránh bệnh hiệu quả trong cuộc sống hàng ngày.