Tiêu chảy là một trong những triệu chứng thường gặp nhất ở mọi độ tuổi, từ trẻ nhỏ đến người lớn. Khi chỉ kéo dài 1 – 2 lần trong ngày và tự hết, nó có thể không đáng lo ngại. Nhưng nếu tình trạng bị tiêu chảy liên tục kéo dài hơn một hoặc hai ngày, cơ thể sẽ dần mất nước, điện giải, mất năng lượng, làm tăng nguy cơ suy nhược, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được điều trị đúng cách. Điều quan trọng là bạn cần biết cách phân biệt tình trạng tiêu chảy thông thường với các dấu hiệu nguy hiểm để xử lý kịp thời. Vậy bị tiêu chảy liên tục nên làm gì? Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu và có thể áp dụng ngay tại nhà.
Bị tiêu chảy liên tục nên làm gì? Cách xử trí ngay tại nhà
Khi bị tiêu chảy kéo dài, việc đầu tiên và quan trọng nhất là duy trì lượng nước, điện giải cho cơ thể. Dưới đây là các bước cụ thể bạn nên thực hiện:
Uống đủ nước và bù điện giải
Mỗi lần đi ngoài sẽ làm cơ thể mất đi một lượng lớn nước và khoáng chất như natri, kali. Việc chỉ uống nước lọc thôi là chưa đủ, bạn cần bổ sung Oresol hoặc dung dịch điện giải phù hợp. Có thể thay thế tạm bằng nước cháo loãng có pha muối, nước dừa hoặc nước hoa quả loãng nếu không có sẵn Oresol. Tuyệt đối không uống nước có ga, nước tăng lực, nước đá, rượu bia hoặc cà phê vì các loại đồ uống này có thể làm tình trạng tiêu chảy nặng thêm.
Nghỉ ngơi đầy đủ
Tiêu chảy khiến cơ thể mệt mỏi, kiệt sức. Do đó, người bệnh cần nghỉ ngơi tuyệt đối, tránh vận động mạnh hay làm việc quá sức trong thời gian này để cơ thể tập trung phục hồi.
Ăn uống hợp lý
Ưu tiên các món ăn nhẹ, dễ tiêu như cháo gạo trắng, cơm nhão, súp rau củ, chuối chín,... Tránh hoàn toàn các thực phẩm cay nóng, chiên rán, đồ sống, đồ ngọt công nghiệp, sữa và các sản phẩm từ sữa nếu nghi ngờ không dung nạp lactose. Ngoài ra, hãy chia thành nhiều bữa nhỏ để hệ tiêu hóa không bị quá tải.
Không tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy
Việc dùng thuốc cầm tiêu chảy khi chưa biết rõ nguyên nhân có thể gây nguy hiểm. Ví dụ, nếu tiêu chảy do nhiễm khuẩn, việc dùng thuốc có thể giữ vi khuẩn lại trong cơ thể lâu hơn, làm tình trạng nhiễm trùng nặng thêm. Người bệnh chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định rõ ràng từ bác sĩ.
Theo dõi dấu hiệu mất nước
Một số dấu hiệu cảnh báo mất nước bao gồm:
- Khô môi, khát nước, da khô;
- Đi tiểu ít, nước tiểu sẫm màu;
- Mắt trũng, mệt mỏi, tay chân lạnh.
Nếu tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày ở người lớn hoặc trên 1 ngày ở trẻ nhỏ, kèm theo các dấu hiệu như sốt, nôn, máu trong phân hoặc mệt mỏi nghiêm trọng,... cần đến bác sĩ ngay để được điều trị kịp thời.

Nguyên nhân nào gây tiêu chảy kéo dài?
Để biết chính xác bị tiêu chảy liên tục nên làm gì, bạn cần hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng này. Có nhiều lý do khiến cho tình trạng tiêu chảy kéo dài, dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:
Nhiễm vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng
Các tác nhân như:
- E.coli, Salmonella (thường có trong thức ăn ôi thiu, nước bẩn).
- Rotavirus (rất phổ biến ở trẻ nhỏ).
- Giardia lamblia (ký sinh trùng trong nước uống không sạch).
Đây là những nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy nhiễm trùng.
Không dung nạp thực phẩm
Một số người không tiêu hóa được lactose (trong sữa) hoặc gluten (trong lúa mì), gây tiêu chảy sau khi ăn. Đây là tình trạng không dung nạp, không phải dị ứng và rất dễ bị nhầm lẫn.
Tác dụng phụ của thuốc
Nhiều loại kháng sinh, đặc biệt là nhóm phổ rộng có thể gây rối loạn hệ vi sinh vật đường ruột, dẫn đến tiêu chảy kéo dài.
Các bệnh lý đường ruột mãn tính
Một số bệnh lý:
- Viêm đại tràng mãn tính;
- Hội chứng ruột kích thích (IBS);
- Bệnh Crohn.
Đều có thể khiến người bệnh tiêu chảy kéo dài nhiều tuần hoặc tái phát theo đợt.

Khi nào tiêu chảy liên tục là dấu hiệu nguy hiểm cần đi khám?
Không phải trường hợp tiêu chảy nào cũng có thể xử lý tại nhà. Dưới đây là các dấu hiệu cần đi khám ngay:
- Sốt cao liên tục trên 38.5°C, không hạ sốt sau 1 – 2 ngày.
- Phân có máu, nhầy, có mùi tanh bất thường hoặc chuyển màu đen.
- Tiêu chảy từ 3 – 5 lần/ngày và không có dấu hiệu giảm sau 48 giờ.
- Dấu hiệu mất nước nặng: Không đi tiểu, mắt trũng sâu, da nhăn nheo, mê sảng,...
- Người bệnh có bệnh nền nguy hiểm như tim mạch, tiểu đường hoặc đang điều trị ung thư.
Tiêu chảy là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi nếu không được điều trị kịp thời.

Cách phòng tránh tiêu chảy kéo dài hiệu quả tại nhà
Để tránh rơi vào tình trạng bị tiêu chảy liên tục, bạn có thể chủ động phòng ngừa qua những biện pháp sau:
Ăn chín, uống sôi
Đảm bảo thức ăn được nấu kỹ, tránh ăn thực phẩm tái, sống hoặc chưa được tiệt trùng. Nước uống cũng phải được đun sôi hoặc lọc sạch.
Giữ vệ sinh cá nhân
Giữ vệ sinh cá nhân bằng cách rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Ngoài ra, cần giữ tay sạch khi chế biến thức ăn hoặc chăm sóc người bệnh.
Bảo quản thực phẩm đúng cách
Không để thức ăn thừa ngoài trời quá lâu. Có thể dùng hộp kín bảo quản thức ăn trong tủ lạnh và hâm nóng trước khi ăn lại.
Tiêm ngừa vắc xin (đặc biệt là trẻ nhỏ)
Vắc xin phòng tiêu chảy do Rota virus được khuyến cáo tiêm cho trẻ sơ sinh từ 6 tuần tuổi để phòng ngừa bệnh tiêu chảy do Rota virus. Phụ huynh đừng quên việc cho con đi thực hiện tiêm đầy đủ để bảo vệ sức khỏe trẻ.
Tăng cường hệ tiêu hóa
Dùng thêm men vi sinh, probiotic từ sữa chua hoặc viên uống để hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt. Ngoài ra, hãy bổ sung thêm chất xơ hòa tan từ rau củ, trái cây để hỗ trợ nhu động ruột.

Một số thắc mắc thường gặp khi bị tiêu chảy kéo dài
Dưới đây là lời giải đáp chi tiết cho một số thắc mắc thường gặp khác khi bị tiêu chảy kéo dài.
Có nên kiêng ăn hoàn toàn khi bị tiêu chảy?
Không nên. Dù cơ thể mệt mỏi, người bệnh vẫn cần ăn nhẹ để cung cấp năng lượng. Kiêng ăn quá mức sẽ khiến cơ thể kiệt sức và lâu hồi phục.
Trẻ nhỏ bị tiêu chảy liên tục có cần nhập viện không?
Nếu trẻ bị tiêu chảy > 24 giờ, kèm sốt, nôn hoặc có dấu hiệu mất nước thì phải đưa trẻ đến bệnh viện ngay để tránh nguy cơ mất nước cấp.
Có nên dùng thuốc cầm tiêu chảy ngay lập tức?
Chỉ nên dùng khi đã loại trừ nguyên nhân nhiễm trùng và có chỉ định từ bác sĩ. Việc tự dùng thuốc có thể gây hại hơn lợi.

Tình trạng bị tiêu chảy liên tục cần được quan tâm nghiêm túc. Không nên xem nhẹ vì nó có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Hiểu rõ nguyên nhân, biết cách chăm sóc đúng và chủ động phòng ngừa sẽ giúp bạn và gia đình bảo vệ sức khỏe một cách an toàn, hiệu quả. Trong mọi trường hợp, nếu tình trạng kéo dài hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.