Thời gian ủ bệnh thủy đậu thường kéo dài bao lâu? Biện pháp nào phòng ngừa thủy đậu?

Thủy đậu là một trong những bệnh truyền nhiễm thường gặp. Trong nội dung bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cụ thể về thời gian ủ bệnh thủy đậu, các giai đoạn phát triển của virus cũng như những dấu hiệu nhận biết đặc trưng. Việc nắm vững các thông tin này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc nhận diện và ngăn ngừa bệnh, đồng thời góp phần bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng.

Thời gian ủ bệnh thủy đậu kéo dài bao lâu?

Thời gian ủ bệnh thủy đậu

Thủy đậu là một bệnh truyền nhiễm có tốc độ lây lan nhanh chóng. Người mắc bệnh có thể phát tán virus ngay cả khi chưa xuất hiện triệu chứng hoặc dấu hiệu cụ thể nào. Giai đoạn dễ lây nhất thường bắt đầu khoảng 2 ngày trước khi phát ban và kéo dài cho đến khi toàn bộ mụn nước đã khô lại và hình thành vảy.

Thông thường, thời gian ủ bệnh thủy đậu rơi vào khoảng 14 – 16 ngày, nhưng cũng có thể dao động từ 10 đến 21 ngày. Trong giai đoạn này, virus đã có mặt trong cơ thể nhưng vẫn chưa biểu hiện triệu chứng rõ rệt.

Các giai đoạn trong thời kỳ ủ bệnh của bệnh thủy đậu

Thời kỳ ủ bệnh của thủy đậu có thể chia làm ba giai đoạn chính, mỗi giai đoạn đánh dấu một quá trình tiến triển âm thầm của virus trước khi bộc lộ triệu chứng ra ngoài.

• Giai đoạn xâm nhập: Đây là thời điểm virus Varicella Zoster đi vào cơ thể thông qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch từ nốt mụn nước. Sau khi xâm nhập, virus bắt đầu sinh sôi nhưng chưa gây ra biểu hiện bệnh.

• Giai đoạn tiềm tàng: Virus tiếp tục sinh sản và lan rộng bên trong cơ thể. Trong giai đoạn này, người bệnh hoàn toàn không có triệu chứng, khiến việc phát hiện gần như không thể. Tuy nhiên, khả năng lây truyền đã bắt đầu xuất hiện, dù chưa có biểu hiện bệnh rõ ràng.

• Giai đoạn tiền triệu – có khả năng lây: Khoảng 1–2 ngày trước khi xuất hiện các nốt phát ban, người mắc bệnh đã có thể lây virus cho người khác. Giai đoạn lây nhiễm này kéo dài đến khi toàn bộ các nốt mụn nước khô lại và đóng vảy hoàn toàn.

Bệnh thủy đậu lây như thế nào?

Bệnh thủy đậu có khả năng lây không?

Trước hết, cần khẳng định rằng thủy đậu là một trong những căn bệnh truyền nhiễm có tốc độ lây lan cao, đặc biệt ở những người chưa từng mắc bệnh hoặc chưa được tiêm phòng vaccine. Tỷ lệ mắc bệnh sau khi tiếp xúc với virus có thể lên tới hơn 90% nếu không có miễn dịch.

Bệnh lây lan từ người này sang người khác thông qua các hình thức sau:

• Lây qua đường hô hấp (giọt bắn): Virus Varicella Zoster có thể tồn tại trong những giọt nước bọt li ti mà người bệnh phát ra khi nói chuyện, ho hoặc hắt hơi. Khi hít phải những giọt này, người khỏe mạnh có thể bị nhiễm bệnh. Đây là hình thức lây truyền phổ biến nhất, còn được gọi là "nhiễm giọt bắn".

• Lây do tiếp xúc với vùng da tổn thương hoặc đồ dùng cá nhân: Tiếp xúc trực tiếp với các mụn nước của người bệnh cũng là con đường lây nhiễm nhanh chóng. Ngoài ra, chạm vào vật dụng cá nhân như khăn mặt, chăn gối, đồ dùng sinh hoạt có chứa virus cũng có thể dẫn đến nguy cơ nhiễm bệnh cao.

Sau khi xâm nhập, virus thường đi vào cơ thể qua đường niêm mạc ở vùng mũi họng. Virus sau đó nhân lên tại vị trí này rồi lan rộng ra hệ thống miễn dịch bên trong cơ thể, từ đó tấn công các tế bào da và niêm mạc. Virus VZV gây thoái hóa tế bào biểu mô, hình thành các bọng nước đặc trưng. Tương tự như các chủng virus Herpes khác, VZV có thể đi vào trạng thái tiềm ẩn và trú ngụ tại các hạch thần kinh cảm giác. Khi được kích hoạt trở lại, virus có thể gây bệnh zona (Herpes zoster). Ở những trường hợp nặng, virus còn có thể dẫn đến viêm phổi kẽ hoặc tổn thương hệ thần kinh trung ương như hủy myelin trong não.

Bệnh thủy đậu bao giờ ngừng lây?

Ở người bình thường, thủy đậu thường không còn khả năng lây sau khi các mụn nước đã khô và đóng vảy hoàn toàn. Tuy nhiên, ở những người có hệ miễn dịch suy yếu, thời gian có thể kéo dài hơn. Trong một gia đình có người nhiễm bệnh, tỷ lệ lây sang người sống chung có thể dao động từ 70% đến 90%.

Ngoài ra, người mắc bệnh zona cũng có thể truyền virus gây thủy đậu trong khoảng một tuần kể từ khi xuất hiện ban đỏ.

Thời điểm lây lan mạnh nhất của thủy đậu là khi người bệnh bước vào giai đoạn toàn phát, với các nốt mụn nước nổi rải rác khắp cơ thể. Sau giai đoạn này, nguy cơ lây truyền sẽ giảm dần, tuy nhiên vẫn còn tồn tại nếu người bệnh chưa hồi phục hoàn toàn hoặc không được cách ly đúng cách.

Biện pháp phòng tránh bệnh thủy đậu

Tiêm phòng vắc xin thủy đậu

Tiêm phòng thủy đậu không chỉ giúp phòng tránh nguy cơ lây nhiễm mà còn góp phần làm giảm mức độ nghiêm trọng nếu chẳng may mắc bệnh. Trẻ nhỏ từ 9 tháng tuổi hoặc từ 12 tháng tuổi trở lên nên được tiêm ngừa đầy đủ. Người trưởng thành và phụ nữ đang mang thai cũng được khuyến khích chủng ngừa để hạn chế nguy cơ lây nhiễm.

Vắc xin giúp cơ thể hình thành hệ miễn dịch đặc hiệu chống lại virus Varicella Zoster (VZV), mang lại hiệu quả bảo vệ lên đến 90%. Trong trường hợp vẫn nhiễm bệnh sau tiêm, các triệu chứng thường nhẹ hơn, ít nổi ban và hồi phục nhanh chóng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang cung cấp các loại vắc xin phòng thủy đậu chất lượng cao đã được kiểm định về độ an toàn và hiệu quả, bao gồm Varilrix và Varivax.

Globulin miễn dịch Varicella Zoster (VariZIG)

Với những người chưa có miễn dịch và không thể tiêm vắc xin, CDC khuyến cáo sử dụng globulin miễn dịch Varicella Zoster (VariZIG) như một phương pháp thay thế để ngăn ngừa bệnh. Sản phẩm này đặc biệt hữu ích cho những người có nguy cơ cao bị biến chứng nặng do thủy đậu như người suy giảm miễn dịch, phụ nữ mang thai chưa có miễn dịch và một số trẻ sơ sinh.

Hiệu quả của VariZIG sẽ cao nhất nếu sử dụng càng sớm càng tốt sau khi phơi nhiễm, tuy nhiên vẫn có thể mang lại hiệu quả nếu dùng trong vòng 10 ngày sau khi tiếp xúc. Trong trường hợp không có VariZIG, globulin miễn dịch tĩnh mạch (IVIG) cũng có thể được sử dụng thay thế trong cùng khoảng thời gian.

Sử dụng thuốc Acyclovir

Khi cả VariZIG và IVIG đều không có sẵn, một số chuyên gia khuyến cáo có thể sử dụng thuốc kháng virus Acyclovir để phòng bệnh ở những người không có miễn dịch và không thể tiêm vắc xin. Liều dùng là 80 mg/kg mỗi ngày, chia làm 4 lần, điều trị trong vòng 7 ngày. Liều tối đa không vượt quá 800 mg mỗi lần, và thời điểm khởi đầu điều trị là từ ngày thứ 7 đến ngày thứ 10 sau khi tiếp xúc với virus.

Hy vọng rằng thông qua bài viết này, bạn sẽ hiểu rõ hơn về thời gian ủ bệnh thủy đậu, qua đó nắm bắt được các giai đoạn tiến triển của bệnh cũng như những cách phòng ngừa hiệu quả. Những thông tin này sẽ giúp bạn phát hiện bệnh sớm, đồng thời góp phần hạn chế nguy cơ lây lan trong cộng đồng.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự tin là địa chỉ uy tín trong lĩnh vực tiêm ngừa, đồng hành cùng cộng đồng trong việc bảo vệ sức khỏe và phòng chống dịch bệnh một cách hiệu quả. Với đội ngũ y bác sĩ và điều dưỡng giàu kinh nghiệm, chúng tôi luôn chú trọng đến chất lượng dịch vụ và đảm bảo an toàn tuyệt đối cho khách hàng. Khi đến tiêm chủng tại Long Châu, bạn sẽ được phục vụ tận tâm, tư vấn kỹ lưỡng và trải nghiệm một quy trình chuyên nghiệp, mang lại cảm giác yên tâm trong từng mũi tiêm.