Say nắng cần làm gì? Xử lý nhanh và đúng cách khi bị say nắng

Say nắng là một dạng rối loạn thân nhiệt nghiêm trọng, xảy ra khi cơ thể không còn khả năng tự điều hòa do tiếp xúc với nhiệt độ quá cao, đặc biệt là từ ánh nắng trực tiếp trong thời gian dài. Vào những ngày nắng nóng đỉnh điểm, hiện tượng say nắng xảy ra khá phổ biến, đặc biệt với người phải làm việc ngoài trời, trẻ em và người cao tuổi. Vậy khi bị say nắng cần làm gì? Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách nhận biết, sơ cứu và phòng ngừa say nắng hiệu quả để đảm bảo an toàn trong mùa hè.

Say nắng cần làm gì? 4 bước xử lý khi bị say nắng đúng cách

Say nắng cần làm gì? Khi phát hiện người bị say nắng, việc đầu tiên là cần giữ bình tĩnh và thực hiện ngay các bước sơ cứu tại chỗ dưới đây để giúp làm mát cơ thể và ngăn ngừa tổn thương thêm.

Bước 1: Di chuyển đến nơi mát mẻ

• Chuyển người bệnh vào bóng râm, phòng có quạt hoặc điều hòa để giảm nhiệt độ môi trường.
• Cởi bớt quần áo dày, bó sát (áo khoác, giày, tất) để cơ thể thoáng khí và dễ làm mát.
• Đặt người bệnh nằm ngửa, kê cao đầu và chân nhẹ để tăng tuần hoàn máu.

Bước 2: Làm mát cơ thể ngay lập tức

• Dùng khăn ướt hoặc vải mềm thấm nước mát để lau toàn thân, đặc biệt ở vùng cổ, nách, bẹn vì đây những vị trí có nhiều mạch máu lớn.
• Có thể dùng quạt hoặc xịt nước mát lên người để tăng tốc độ bay hơi và giảm nhiệt nhanh hơn.
• Nếu có điều kiện, ngâm nạn nhân vào bồn nước mát. Tuy nhiên, cần tránh nhiệt độ quá lạnh gây sốc nhiệt.

Bước 3: Bù nước và chất điện giải

• Nếu người bệnh vẫn còn tỉnh táo, hãy cho uống từ từ từng ngụm nước lọc hoặc nước có pha muối loãng, dung dịch bù điện giải để tránh mất nước và rối loạn điện giải.
• Không cho uống nước đá lạnh, cà phê hoặc đồ uống có cồn vì những loại này có thể làm tình trạng nặng hơn.

Bước 4: Theo dõi sát và gọi cấp cứu khi cần thiết

• Nếu sau 30 phút thực hiện các biện pháp trên mà thân nhiệt vẫn không giảm hoặc có dấu hiệu nặng hơn như mất ý thức, co giật, cần gọi cấp cứu y tế ngay lập tức.
• Trong lúc chờ nhân viên y tế đến, tiếp tục làm mát cơ thể và đảm bảo đường thở thông thoáng cho người bệnh.

Say nắng biểu hiện ra sao?

Một số dấu hiệu bị say nắng thường gặp gồm:

• Thân nhiệt tăng cao bất thường, có thể lên đến 40 độ C hoặc cao hơn.
• Da đỏ, khô hoặc ra nhiều mồ hôi.
• Cảm giác mệt mỏi đột ngột, đau đầu dữ dội, chóng mặt.
• Buồn nôn, nôn mửa, thậm chí tiêu chảy nhẹ.
• Mất định hướng, rối loạn hành vi, nói lảm nhảm.
• Ngất xỉu, co giật hoặc rơi vào trạng thái bất tỉnh.

Ngay khi xuất hiện những triệu chứng này, cần hành động ngay vì đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy cơ thể đang trong tình trạng quá tải nhiệt và có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý đúng cách.

Say nắng nên làm gì sau khi đã ổn định?

Sau khi người bệnh được xử lý kịp thời, bước tiếp theo là theo dõi sát sao và hỗ trợ hồi phục đúng cách:

• Cho người bệnh nghỉ ngơi hoàn toàn trong không gian mát mẻ ít nhất từ 24 đến 48 giờ để cơ thể phục hồi.
• Tiếp tục cho uống nước và bổ sung điện giải nhẹ nhàng để tránh tình trạng mất nước kéo dài.
• Tuyệt đối không để người bệnh tiếp xúc lại với nắng gắt hoặc vận động mạnh trong vòng 1 đến 2 ngày sau đó.
• Nếu xuất hiện các biểu hiện như đau đầu kéo dài, rối loạn giấc ngủ, khó tập trung, nên đưa đi khám để được kiểm tra toàn diện.

Khi nào bị say nắng cần nhập viện?

Không phải trường hợp nào cũng có thể xử lý tại nhà. Trong một số tình huống, ngộ độc nhiệt có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và nội tạng, cần được điều trị y tế chuyên sâu. Các dấu hiệu cho thấy cần nhập viện ngay:

• Thân nhiệt không hạ dù đã áp dụng các biện pháp làm mát.
• Nạn nhân bất tỉnh, mất ý thức, co giật hoặc có biểu hiện lú lẫn kéo dài.
• Không thể tự uống nước do nôn liên tục hoặc mệt mỏi quá mức.
• Có biểu hiện tổn thương hệ thần kinh như khó nói, mất trí nhớ tạm thời, không kiểm soát vận động.

Tại bệnh viện, bệnh nhân sẽ được theo dõi các chỉ số sinh tồn, truyền dịch, bổ sung điện giải và hỗ trợ hô hấp nếu cần thiết. Một số trường hợp có thể phải sử dụng biện pháp làm mát chủ động chuyên sâu như truyền lạnh qua tĩnh mạch hoặc kiểm soát nhiệt độ bằng máy.

Phòng tránh say nắng hiệu quả vào mùa hè

Sau khi có được câu trả lời cho thắc mắc "Bị say nắng cần làm gì?", bạn cũng nên tìm hiểu về những cách phòng tránh tình trạng này để bảo vệ sức khoẻ bản thân và gia đình. Phòng ngừa say nắng là việc hoàn toàn có thể thực hiện được nếu có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và thói quen sinh hoạt khoa học. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích:

Giữ cơ thể đủ nước

Cung cấp đủ nước mỗi ngày là điều kiện tiên quyết. Mỗi người trưởng thành nên uống từ 1.5 đến 2 lít nước mỗi ngày. Nếu bạn vận động thể chất nhiều hoặc làm việc dưới nắng, lượng nước nên tăng lên. Bạn cũng có thể bổ sung thêm các loại nước chứa khoáng chất hoặc dung dịch điện giải nhẹ.

Hạn chế ra nắng vào giờ cao điểm

Từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều là thời gian nhiệt độ ngoài trời thường cao nhất. Tránh hoạt động ngoài trời trong khoảng thời gian này nếu không cần thiết. Khi bắt buộc phải ra ngoài, nên mặc quần áo sáng màu, dài tay, đội mũ rộng vành và sử dụng kính râm, kem chống nắng để bảo vệ da.

Tăng sức đề kháng của cơ thể

Dinh dưỡng đầy đủ, giấc ngủ chất lượng và tập thể dục đều đặn sẽ giúp cơ thể có khả năng thích nghi tốt hơn với điều kiện thời tiết thay đổi. Đặc biệt chú ý chăm sóc cho trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh lý mạn tính. Đây là những đối tượng có nguy cơ cao hơn với hiện tượng sốc nhiệt và say nắng.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn nắm rõ khi bị say nắng cần làm gì. Say nắng là một tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được nhận biết và xử lý kịp thời. Khi gặp phải tình huống này, việc đầu tiên cần làm là nhanh chóng làm mát cơ thể, bổ sung nước, theo dõi sát triệu chứng và gọi cấp cứu nếu tình trạng nặng. Quan trọng hơn, mỗi người nên chủ động phòng ngừa bằng cách uống đủ nước, tránh ra ngoài lúc trời quá nắng và bảo vệ sức khỏe bằng những thói quen sinh hoạt khoa học. Hiểu rõ về vấn đề này không chỉ giúp bạn bảo vệ bản thân mà còn có thể hỗ trợ người khác trong tình huống khẩn cấp.