Vắc xin thủy đậu tiêm khi nào? Thông tin cần biết để phòng bệnh hiệu quả

Thủy đậu là một bệnh truyền nhiễm do virus varicella-zoster (VZV) gây ra, có khả năng lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch từ mụn nước. Mặc dù bệnh thường lành tính, đặc biệt ở trẻ em khỏe mạnh, nhưng trong một số trường hợp, thủy đậu có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng da, viêm phổi, viêm não hoặc để lại sẹo vĩnh viễn. Nhờ sự phát triển của y học, vắc xin thủy đậu đã trở thành biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như mức độ nghiêm trọng của triệu chứng.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa rõ vắc xin thủy đậu tiêm khi nào? Việc tuân thủ đúng lịch tiêm chủng không chỉ giúp tạo miễn dịch bền vững mà còn góp phần hạn chế sự lây lan của virus trong cộng đồng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về thời điểm tiêm vắc xin thủy đậu và tầm quan trọng của việc tiêm phòng đầy đủ.

Tác nhân gây bệnh thủy đậu và nguy cơ lây nhiễm

Virus varicella-zoster (VZV) là một loại virus thuộc họ Herpesviridae, có khả năng lây nhiễm cao ở cả trẻ em và người lớn. Bệnh lây chủ yếu qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, giải phóng các giọt bắn chứa virus vào không khí. Ngoài ra, virus cũng có thể lây qua tiếp xúc trực tiếp với dịch mụn nước từ người mắc bệnh.

Sau khi nhiễm virus, người bệnh có thể lây truyền cho người khác từ 1 – 2 ngày trước khi xuất hiện phát ban, điều này khiến bệnh có khả năng bùng phát thành dịch nếu không có biện pháp phòng ngừa kịp thời. Vì vậy, tiêm vắc xin đúng thời điểm là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và những người xung quanh khỏi nguy cơ lây nhiễm.

Bệnh thủy đậu có nguy hiểm không?

Mặc dù phần lớn các trường hợp thủy đậu có thể tự khỏi sau 7 – 10 ngày, nhưng bệnh vẫn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch suy yếu. Một số biến chứng có thể gặp phải bao gồm:

• Nhiễm trùng da: Việc gãi và làm vỡ các mụn nước có thể khiến vi khuẩn xâm nhập, gây viêm nhiễm và để lại sẹo.

• Viêm phổi: Đây là một biến chứng nguy hiểm thường gặp ở người lớn mắc thủy đậu nặng, có thể gây suy hô hấp nếu không được điều trị kịp thời.

• Viêm màng não, viêm não: Virus có thể xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương, gây rối loạn ý thức, co giật hoặc thậm chí tử vong.

• Thủy đậu bẩm sinh: Nếu phụ nữ mang thai nhiễm thủy đậu trong 6 tuần đầu thai kỳ, thai nhi có nguy cơ cao bị dị tật bẩm sinh. Nếu nhiễm bệnh gần thời điểm sinh, trẻ sơ sinh có thể mắc thủy đậu nặng, ảnh hưởng đến tính mạng.

Những nguy cơ trên cho thấy tầm quan trọng của việc tiêm vắc xin phòng bệnh. Vậy vắc xin thủy đậu tiêm khi nào để đạt hiệu quả tối ưu?

Vắc xin thủy đậu tiêm khi nào? Lịch trình tiêm chủng theo khuyến cáo

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vắc xin thủy đậu nên được tiêm theo phác đồ hai liều để đạt hiệu quả bảo vệ cao nhất:

Trẻ em từ 9 tháng đến 12 tuổi:

Mũi 1: Tiêm khi trẻ được 12 tháng tuổi.

Mũi 2: Tiêm nhắc lại khi trẻ từ 4 – 6 tuổi hoặc ít nhất 3 tháng sau mũi đầu tiên.

Thanh thiếu niên và người lớn từ 13 tuổi trở lên:

Mũi 1: Tiêm ngay khi có thể nếu chưa từng tiêm trước đó.

Mũi 2: Tiêm cách mũi đầu ít nhất 4 tuần để đảm bảo hiệu quả bảo vệ.

Việc tiêm đầy đủ hai liều giúp cơ thể tạo ra miễn dịch bền vững, giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như hạn chế mức độ nghiêm trọng nếu bị nhiễm virus.

Hiệu quả của vắc xin thủy đậu theo thời gian

Một số người lo lắng về hiệu quả lâu dài của vắc xin và đặt câu hỏi: "Vắc xin thủy đậu tiêm khi nào và có cần nhắc lại không?". Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng:

• Sau một liều tiêm, khoảng 78 – 85% số người có miễn dịch với thủy đậu, nhưng vẫn có nguy cơ mắc bệnh.

• Nếu tiêm đủ hai liều, tỷ lệ bảo vệ tăng lên 99%, giúp giảm đáng kể nguy cơ nhiễm bệnh và biến chứng.

• Hiệu quả miễn dịch kéo dài ít nhất 10 – 20 năm sau khi tiêm đầy đủ.

• Những người đã tiêm đủ hai liều có nguy cơ mắc bệnh zona thấp hơn so với người chưa tiêm phòng.

Như vậy, để có miễn dịch tốt nhất, cần tiêm phòng đúng lịch trình được khuyến cáo.

Có cần tiêm nhắc lại vắc xin thủy đậu không?

Một số nghiên cứu cho thấy, sau khoảng 10 – 20 năm, miễn dịch do vắc xin tạo ra có thể giảm dần. Tuy nhiên, hiện tại chưa có khuyến cáo chính thức về việc tiêm nhắc lại định kỳ.

Nếu bạn từng tiêm một liều và không chắc về tình trạng miễn dịch của mình, có thể xét nghiệm kiểm tra kháng thể hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ để quyết định có cần tiêm nhắc lại hay không.

Lưu ý khi tiêm vắc xin thủy đậu

• Không tiêm vắc xin thủy đậu cho phụ nữ mang thai. Nếu có kế hoạch mang thai, nên tiêm phòng trước ít nhất 3 tháng.

• Không tiêm cho người có hệ miễn dịch suy yếu nặng (bệnh nhân ung thư, AIDS giai đoạn cuối, người đang điều trị hóa trị).

• Nếu đã tiếp xúc với người mắc thủy đậu, có thể tiêm vắc xin trong vòng 5 ngày để giảm nguy cơ phát bệnh hoặc làm nhẹ triệu chứng.

Bài viết trên đã giải đáp cho câu hỏi: “Vắc xin thủy đậu tiêm khi nào?” và cung cấp những thông tin liên quan. Việc tiêm vắc xin thủy đậu đúng thời điểm không chỉ giúp cơ thể tạo ra miễn dịch bền vững mà còn góp phần ngăn ngừa sự lây lan của virus trong cộng đồng. Đối với trẻ nhỏ, thanh thiếu niên và người lớn chưa từng mắc bệnh, tiêm đủ hai mũi theo khuyến cáo là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe và tránh các biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, tuân thủ lịch tiêm phòng không chỉ là biện pháp bảo vệ cá nhân mà còn là trách nhiệm chung trong việc phòng chống dịch bệnh hiệu quả.

Nếu bạn chưa tiêm vắc xin hoặc không nhớ đã tiêm đủ hay chưa, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn. Đừng trì hoãn việc tiêm phòng, vì đây là biện pháp bảo vệ an toàn và hiệu quả nhất trước bệnh thủy đậu.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đang cung cấp các loại vắc xin chất lượng, an toàn từ các hãng dược phẩm hàng đầu, trong đó có vắc xin thủy đậu Varivax (Mỹ) và Varilrix (Bỉ). Vui lòng liên hệ trực tiếp với Tiêm chủng Long Châu qua hotline: 1800 6928 để được tư vấn cụ thể và hẹn đặt lịch tiêm nhanh chóng.