Test cúm A vào thời điểm nào và có những phương pháp xét nghiệm nào?

Khi thời tiết bắt đầu chuyển mùa, đặc biệt là giai đoạn từ mùa thu sang đông hoặc từ đông sang xuân, virus cúm A có điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh. Trong thời điểm này, nếu hệ miễn dịch suy yếu, nguy cơ mắc cúm A sẽ tăng cao. Vì vậy, nếu cơ thể xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ, bạn nên chủ động xét nghiệm để sớm phát hiện bệnh và tránh lây lan trong cộng đồng. Vậy, test cúm A như thế nào?

Thời điểm nên xét nghiệm cúm A

Người mắc cúm A thường có những biểu hiện tương tự như cúm thông thường như nghẹt mũi, đau họng, cơ thể mệt mỏi... Tuy nhiên, cúm A thường đi kèm một số dấu hiệu nghiêm trọng hơn như:

• Sốt cao liên tục kèm theo đau đầu dữ dội: Đây là triệu chứng thường thấy ở người nhiễm cúm A, khác với cúm thông thường vốn gây sốt nhẹ hơn. Việc theo dõi thân nhiệt thường xuyên là cần thiết để nhận diện sớm bất thường.

• Đau nhức cơ toàn thân, đau tăng khi ho: Người bệnh có thể cảm thấy cơ thể đau mỏi nghiêm trọng, đặc biệt các cơn đau có thể rõ rệt hơn khi ho.

• Viêm màng kết: Đây là một biến chứng đáng lo ngại có thể xảy ra khi nhiễm cúm A. Tình trạng này xảy ra khi lớp màng bao quanh phổi bị viêm, gây ảnh hưởng đến chức năng hô hấp. Khi đó, người bệnh có thể cảm thấy khó thở, tức ngực và có nguy cơ tiến triển thành các triệu chứng nghiêm trọng hơn nếu không được xử lý kịp thời.

Ngoài ra, người bệnh có thể gặp thêm các dấu hiệu như tức ngực, tim đập nhanh, khó thở, đôi khi là biểu hiện của suy hô hấp - tình trạng có thể dẫn đến tử vong nếu không điều trị kịp thời. Với khả năng diễn tiến nhanh và nhiều biến chứng, việc xét nghiệm sớm là rất quan trọng để can thiệp đúng lúc và đúng cách.

Các phương pháp xét nghiệm cúm A hiện nay

Hiện nay, có nhiều cách test cúm A khác nhau tùy vào mục đích sử dụng và điều kiện thực tế:

Xét nghiệm RT-PCR

Đây là phương pháp được đánh giá có độ nhạy và độ đặc hiệu cao nhất, giúp phát hiện chính xác virus cúm A. Người bệnh có thể nhận kết quả trong khoảng 4 - 6 giờ. Ngoài ra, xét nghiệm này còn hỗ trợ phân biệt các chủng cúm khác nhau.

Test miễn dịch huỳnh quang

Mặc dù độ chính xác không bằng RT-PCR, phương pháp này vẫn có thể cho kết quả trong vài giờ sau khi lấy mẫu. Tuy nhiên, hiệu quả của xét nghiệm phụ thuộc nhiều vào tay nghề kỹ thuật viên và chất lượng mẫu thu được.

Test nhanh cúm A

Đây là phương pháp phổ biến với thời gian trả kết quả nhanh, chỉ khoảng 10 - 15 phút. Tuy vậy, độ chính xác của phương pháp này thấp hơn và thường được sử dụng như bước sàng lọc ban đầu. Nếu kết quả nghi ngờ, cần thực hiện thêm xét nghiệm xác nhận.

Phân lập virus

Dù không dùng để sàng lọc, phương pháp phân lập virus lại có giá trị trong việc xác định virus cúm A trong các mẫu hô hấp. Phương pháp này thường áp dụng cho bệnh nhân có triệu chứng trong vòng 5 ngày đầu và có liên quan dịch tễ.

Xét nghiệm huyết thanh

Phương pháp này không được khuyến cáo dùng để chẩn đoán cúm A ở người, thường chỉ sử dụng trong nghiên cứu hoặc các trường hợp cần xác nhận sau khi bệnh đã qua giai đoạn cấp tính.

Hướng dẫn cách test cúm A bằng que thử (test nhanh)

Test nhanh cúm A sử dụng que thử từ bộ kit. Để đảm bảo kết quả chính xác, các bước cần thực hiện đúng kỹ thuật, gồm ba giai đoạn chính:

Thu thập mẫu bệnh phẩm

Đây là bước đầu tiên và rất quan trọng nhằm đảm bảo lấy được đủ lượng dịch nhầy chứa virus (nếu có) trong mũi. Các bước thực hiện như sau:

• Bước 1: Dùng que lấy mẫu chuyên dụng có trong bộ kit, đưa nhẹ nhàng vào lỗ mũi theo hướng dẫn.

• Bước 2: Đẩy đầu que vào sâu đến vị trí có nhiều dịch nhầy, thường là vùng vách ngăn mũi. Xoay nhẹ vài vòng để mẫu dính đều vào đầu que.

• Bước 3: Rút que ra cẩn thận, tránh chạm tay vào đầu lấy mẫu.

Chuẩn bị mẫu bệnh phẩm

Sau khi thu mẫu, bước tiếp theo là pha mẫu bệnh phẩm vào dung dịch đệm để tạo điều kiện cho việc phát hiện virus cúm A:

• Bước 1: Nhỏ 12 giọt dung dịch đệm (buffer) vào ống nghiệm đi kèm trong bộ test.

• Bước 2: Cho que lấy mẫu vào ống, lắc đều và giữ trong khoảng 1 - 2 phút để virus, nếu có, hòa tan vào dung dịch.

• Bước 3: Ép và xoay đầu que vào thành ống để tối ưu hóa lượng mẫu, sau đó vứt bỏ que vào túi rác an toàn. Lắc kỹ hỗn hợp dung dịch trong ống nghiệm.

Tiến hành xét nghiệm

Khi đã có mẫu bệnh phẩm hòa tan trong dung dịch, bạn tiếp tục thực hiện test theo các bước dưới đây:

• Bước 1: Mở túi nhôm đựng khay thử, đặt trên bề mặt phẳng, sạch và khô.

• Bước 2: Nhỏ đúng 4 giọt mẫu đã chuẩn bị vào vị trí có ký hiệu chữ “S” (Sample Well).

• Bước 3: Chờ khoảng vài phút và đọc kết quả ở ô hiển thị. Nếu kit hoạt động bình thường, bạn sẽ thấy các vạch màu hiện rõ theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Đọc kết quả test nhanh cúm A

Sau khi thực hiện xong các bước trên, bạn sẽ nhận được kết quả hiển thị trên khay thử. Hãy đọc và hiểu đúng ý nghĩa của các kết quả dưới đây:

• Kết quả âm tính: Khi chỉ có một vạch màu đỏ xuất hiện ở vị trí "C", điều này cho thấy mẫu thử không chứa kháng nguyên của virus cúm A. Tức là bạn không bị nhiễm cúm A tại thời điểm kiểm tra.

• Kết quả dương tính: Nếu cả hai vị trí "C" và "T" đều xuất hiện vạch đỏ, đây là dấu hiệu cho thấy trong mẫu bệnh phẩm có kháng nguyên cúm A - tức bạn đã dương tính với cúm A.

• Kết quả không hợp lệ: Nếu không có vạch nào hiện ra, hoặc chỉ có vạch ở vị trí "T" mà không có vạch tại "C", xét nghiệm được xem là không hợp lệ. Nguyên nhân có thể do thao tác sai kỹ thuật, lỗi trong quá trình thu mẫu hoặc bộ kit đã bị hỏng. Trong trường hợp này, bạn nên thực hiện lại xét nghiệm bằng một bộ kit khác để đảm bảo độ chính xác.

Bài viết đã trình bày đầy đủ các phương pháp xét nghiệm cúm A cũng như hướng dẫn cách test cúm A bằng que thử một cách chi tiết. Hy vọng thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về việc chủ động kiểm tra sức khỏe khi có dấu hiệu nghi ngờ cúm, từ đó chăm sóc tốt cho bản thân và gia đình.

Để phòng ngừa hiệu quả các biến chứng nguy hiểm do cúm A gây ra, tiêm vắc xin cúm định kỳ là giải pháp tối ưu, đặc biệt trong giai đoạn giao mùa. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện cung cấp đầy đủ các loại vắc xin cúm cho mọi đối tượng, bao gồm cả trẻ em và người lớn. Vắc xin được nhập khẩu chính hãng, bảo quản theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt, cùng đội ngũ nhân viên y tế chuyên nghiệp, tận tâm. Đặt lịch tiêm dễ dàng, linh hoạt theo nhu cầu ngay tại website Trung tâm Tiêm Chủng Long Châu hoặc liên hệ qua hotline 1800 6928.