Sau sinh, vết khâu tầng sinh môn bị sưng, điều này khiến nhiều mẹ bối rối và lo lắng. Tuy nhiên, không phải lúc nào sự sưng cũng đáng ngại, và việc hiểu đúng về vấn đề này sẽ giúp các mẹ tự tin hơn trong việc chăm sóc và phục hồi.
Tại sao cần phải khâu tầng sinh môn?
Khi sinh con theo phương pháp tự nhiên, cơ quan sinh dục nữ sẽ dần dần giãn nở để thai nhi có thể đi qua một cách dễ dàng. Tuy nhiên, có những tình huống mà sự giãn nở tự nhiên không đủ, và trong những trường hợp này, bác sĩ sẽ can thiệp bằng cách rạch tầng sinh môn để hỗ trợ quá trình sinh. Sau khi em bé chào đời, vết rạch sẽ được khâu lại để đảm bảo sự phục hồi.

Phẫu thuật rạch tầng sinh môn là một biện pháp hỗ trợ để sinh con dễ dàng hơn trong một số tình huống đặc biệt. Các bác sĩ hoặc nữ hộ sinh sẽ quyết định thực hiện thủ thuật này nếu quá trình sinh đẻ gặp phải một trong các yếu tố sau:
- Thai nhi có trọng lượng lớn hoặc đầu quá to.
- Ngôi thai là ngôi mông hoặc ngôi chân.
- Sinh non hoặc thai nhi thiếu oxy.
- Cần dùng máy hút hoặc forceps hỗ trợ khi sinh.
- Quá trình sinh kéo dài, mẹ phải rặn trong thời gian dài.
- Tầng sinh môn không đủ linh hoạt hoặc co bóp tử cung không đủ mạnh, hoặc mẹ bị viêm âm đạo.
Khi những yếu tố này xảy ra, việc rạch tầng sinh môn sẽ giúp giảm bớt khó khăn trong quá trình sinh. Sau khi em bé chào đời, bác sĩ sẽ thực hiện khâu lại vết rạch. Tuy nhiên, có thể gặp phải tình trạng vết khâu tầng sinh môn bị sưng, gây ra sự khó chịu cho mẹ trong giai đoạn hồi phục.
Nguyên nhân khiến vết khâu tầng sinh môn bị sưng
Phẫu thuật rạch tầng sinh môn thường được thực hiện để ngăn ngừa tình trạng rách tự nhiên ở vùng này, điều có thể dẫn đến các vết thương nghiêm trọng và biến chứng chảy máu nguy hiểm cho sản phụ.
Trước khi tìm hiểu các nguyên nhân gây vết khâu tầng sinh môn bị sưng, điều quan trọng là bạn cần biết rằng vết khâu này, dù chỉ dài từ 2 đến 4 cm, nhưng là một vết thương khó lành do vị trí nằm trong khu vực mềm mại, thường xuyên ẩm ướt. Thời gian để vết khâu hoàn toàn lành lại có thể kéo dài từ 2 đến 3 tuần, trong đó giai đoạn vết khâu sưng tấy và gây đau đớn, khó chịu là điều thường gặp.
Vết khâu tầng sinh môn sưng lên trong khoảng 5 đến 7 ngày đầu sau khi sinh là một phản ứng tự nhiên của cơ thể trong quá trình lành vết thương. Lúc này, ngoài cảm giác đau và sưng tấy, sản phụ cũng có thể cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu.

Mặc dù sự sưng tấy trong vài ngày đầu là điều bình thường, nhưng nếu vết khâu tầng sinh môn bị sưng và đau trong vài tháng sau khi sinh, sản phụ cần lưu ý một số nguyên nhân sau:
- Tụ máu dưới vết khâu có thể gây sưng và đau.
- Việc vệ sinh không kỹ càng có thể tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập, gây nhiễm trùng.
- Vết khâu chưa lành hoàn toàn nhưng đã bị tiêu do khâu quá nhanh, dẫn đến tổn thương.
- Mặc đồ lót quá chật, gây cọ xát vào vết khâu, làm tổn thương vùng kín.
- Vết khâu bị bục ra do vận động mạnh, làm việc nặng hoặc ngồi sai tư thế.
- Quan hệ tình dục khi vết khâu chưa lành có thể làm vết thương bị tái tổn thương.
Trong những trường hợp này, nếu vết khâu tầng sinh môn bị sưng kéo dài, việc thăm khám và tư vấn từ bác sĩ là rất quan trọng để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Nên làm gì khi vết khâu tầng sinh môn bị sưng?
Khi vết khâu tầng sinh môn bị sưng nhưng không có dấu hiệu nhiễm trùng hay bất thường đi kèm, mẹ bầu có thể áp dụng một số biện pháp chăm sóc tại nhà nhằm giảm sưng đau và hỗ trợ quá trình lành thương:
- Kiêng quan hệ tình dục cho đến khi vết khâu hồi phục hoàn toàn để tránh làm tổn thương thêm vùng tầng sinh môn.
- Vận động nhẹ nhàng như đi lại chậm rãi giúp cải thiện tuần hoàn máu, hỗ trợ giảm sưng, đau và cảm giác nóng rát.
- Vệ sinh vùng kín hàng ngày, sử dụng nước sạch và dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, không thụt rửa sâu âm đạo để tránh viêm nhiễm.
- Tắm rửa đúng cách, tránh để tia nước trực tiếp bắn vào vết khâu. Sau khi tắm, lau khô vùng kín bằng khăn sạch, thấm nhẹ thay vì chà xát.
- Làm sạch vết khâu bằng nước ấm và gạc y tế, lau nhẹ nhàng theo chiều từ âm đạo ra hậu môn để tránh lây nhiễm vi khuẩn ngược dòng.
- Mặc quần lót rộng rãi, thoáng khí, ưu tiên chất liệu cotton mềm mại, thấm hút tốt để giữ cho vùng kín luôn khô ráo.
- Điều chỉnh tư thế khi nghỉ ngơi, nếu cảm thấy đau khi ngồi, nên nằm nghiêng hoặc nằm sấp; khi buộc phải ngồi, có thể sử dụng đệm hơi để giảm áp lực lên vết khâu.
- Ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi hợp lý để cơ thể có thời gian phục hồi, từ đó hỗ trợ vết thương lành nhanh hơn.

Tuy quá trình hồi phục vết khâu tầng sinh môn thường diễn ra thuận lợi, nhưng nếu vết khâu sưng kéo dài hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường, mẹ cần đến bác sĩ sản phụ khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời. Một số dấu hiệu cảnh báo có thể liên quan đến nhiễm trùng hoặc biến chứng gồm:
- Sốt cao từ 38°C trở lên, có thể là dấu hiệu toàn thân của nhiễm trùng.
- Vết khâu sưng tấy đỏ, tiết dịch màu xanh hoặc có mùi hôi, cho thấy nguy cơ nhiễm trùng tại chỗ.
- Cơn đau dữ dội tại vùng tầng sinh môn, không giảm dù đã qua vài ngày sau sinh.
- Xuất hiện mủ quanh vết khâu hoặc bên trong vết thương, là dấu hiệu viêm nhiễm nặng.
Trong những trường hợp như vậy, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc giảm đau, kháng sinh nếu cần, đồng thời hướng dẫn mẹ cách vệ sinh và chăm sóc vết khâu đúng cách tại nhà để ngăn ngừa biến chứng và thúc đẩy lành thương.

Tóm lại, việc vết khâu tầng sinh môn bị sưng sau sinh là điều khá phổ biến và thường xảy ra trong quá trình lành vết thương. Tuy nhiên, nếu vết khâu sưng kéo dài hoặc có các dấu hiệu bất thường, mẹ cần thận trọng và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế kịp thời. Việc chăm sóc đúng cách, từ việc vệ sinh sạch sẽ cho đến điều chỉnh tư thế và vận động nhẹ nhàng, sẽ giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng và an toàn.
Tiêm chủng có thể giúp phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng, hỗ trợ quá trình lành vết thương và giảm nguy cơ các biến chứng sau sinh, nhanh hồi phục khi vết khâu tầng sinh môn bị sưng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các loại vắc xin bảo vệ sức khỏe, với quy trình tiêm an toàn và chuyên nghiệp, giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng. Để được tư vấn và đặt lịch tiêm, liên hệ tổng đài miễn phí 1800 6928.