Dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành: Nhận biết và chăm sóc đúng cách

Cảm giác đau rát, căng tức sau sinh có thể khiến mẹ băn khoăn liệu vết khâu tầng sinh môn của mình đã lành chưa. Hiểu đúng dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành và biết cách chăm sóc sẽ giúp mẹ nhẹ nhõm hơn trên hành trình phục hồi sau sinh.

Tầng sinh môn là gì? Vì sao cần quan tâm đến vết khâu sau sinh?

Tầng sinh môn là phần mô mềm nằm giữa âm đạo và hậu môn, với chiều dài khoảng 4 - 5 cm, thuộc cấu trúc sàn chậu nữ giới. Khu vực này giữ vai trò nâng đỡ và ổn định các cơ quan sinh dục - tiết niệu như tử cung, bàng quang, trực tràng. Nhờ vào hệ thống cơ và dây chằng, tầng sinh môn hỗ trợ các chức năng sinh lý quan trọng, đặc biệt là trong giai đoạn mang thai và chuyển dạ.

Trong quá trình sinh thường, để em bé có thể đi qua ống sinh dễ dàng, tầng sinh môn phải giãn rộng. Tuy nhiên, ở nhiều trường hợp, sự giãn nở này không đủ, dẫn đến rách tự nhiên hoặc bác sĩ chủ động thực hiện thủ thuật rạch tầng sinh môn nhằm giảm nguy cơ tổn thương sâu hơn. Sau sinh, vết rạch hoặc vết rách sẽ được khâu lại bằng chỉ tự tiêu, vết khâu thường kéo dài từ mép âm hộ về phía hậu môn khoảng 3 - 5 cm.

Vì nằm ở khu vực dễ ẩm ướt và có nguy cơ nhiễm khuẩn cao, vết khâu tầng sinh môn cần được theo dõi sát sao trong giai đoạn hậu sản. Nếu không chăm sóc đúng cách, sản phụ có thể đối mặt với tình trạng viêm nhiễm, chậm lành, đau kéo dài hoặc hình thành mô sẹo xấu. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành sẽ giúp mẹ yên tâm hơn và chủ động hơn trong việc chăm sóc bản thân. Đồng thời, việc theo dõi này còn giúp phát hiện sớm những bất thường như vết khâu bị bung chỉ, viêm đỏ, hoặc xuất hiện mô hạt, từ đó có hướng xử trí kịp thời.

Chăm sóc đúng cách sẽ góp phần thúc đẩy quá trình lành thương tự nhiên, hạn chế biến chứng và giúp sản phụ nhanh chóng quay lại sinh hoạt bình thường. Đó là lý do tại sao việc hiểu rõ các dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành và cách chăm sóc phù hợp là điều mỗi mẹ sau sinh cần trang bị.

Những dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành

Thông thường, quá trình phục hồi của vết khâu tầng sinh môn kéo dài khoảng 2 – 3 tuần, tuy nhiên, thời gian này có thể ngắn hơn hoặc lâu hơn tùy vào cơ địa từng người, mức độ tổn thương ban đầu và cách chăm sóc hậu sản. Để nhận biết quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi, mẹ có thể chú ý đến các dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành dưới đây.

Cảm giác đau và sưng dần thuyên giảm

Ngay sau sinh, khu vực tầng sinh môn thường có biểu hiện sưng nề và đau nhức. Tuy nhiên, nếu sau khoảng 5 - 7 ngày, cảm giác này giảm dần, mẹ không còn bị đau buốt khi ngồi hoặc khi đi lại, đó là dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành một cách tự nhiên. Ngược lại, nếu cơn đau tăng dần, sưng tấy kéo dài hoặc xuất hiện mùi hôi khó chịu, mẹ nên liên hệ bác sĩ để kiểm tra sớm.

Vết khâu khô, không rỉ dịch

Khi mô bắt đầu tái tạo, vết khâu thường khô lại, không còn rỉ máu hay dịch. Ở giai đoạn này, mẹ có thể cảm thấy hơi ngứa do vùng da đang lên da non - đây là một dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành khá điển hình. Tuy nhiên, cần phân biệt cảm giác ngứa lành tính với ngứa kèm rát, đau hoặc nổi mẩn - những biểu hiện có thể báo hiệu kích ứng hoặc nhiễm khuẩn.

Lượng máu sản dịch giảm

Trong những ngày đầu sau sinh, mẹ có thể thấy một chút máu hoặc dịch tiết từ vết khâu. Điều này là bình thường. Tuy nhiên, nếu sản dịch ít đi rõ rệt, không kèm theo mùi lạ hoặc màu bất thường, đó là dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành và không có dấu hiệu viêm nhiễm.

Di chuyển, ngồi xuống dễ dàng hơn

Một dấu hiệu tích cực khác là sản phụ có thể vận động nhẹ, thay đổi tư thế hoặc ngồi xuống mà không còn thấy đau tức. Cảm giác thoải mái hơn khi sinh hoạt hằng ngày chính là chỉ báo cho thấy cơ thể đang dần phục hồi. Tuy nhiên, dù có cải thiện, mẹ vẫn nên tránh hoạt động mạnh hoặc mang vác nặng cho đến khi vết thương lành hẳn.

Hướng dẫn chăm sóc đúng cách để vết khâu tầng sinh môn nhanh lành

Việc chăm sóc tốt sau sinh là yếu tố quyết định đến tốc độ lành thương và sự thoải mái của mẹ trong những tuần đầu sau sinh. Dưới đây là những lưu ý quan trọng giúp hỗ trợ quá trình phục hồi vết khâu tầng sinh môn một cách hiệu quả.

Vệ sinh đúng cách mỗi ngày

Sau mỗi lần đi tiểu hoặc đi đại tiện, mẹ nên vệ sinh nhẹ nhàng vùng kín bằng nước ấm hoặc dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, không có mùi và độ pH phù hợp. Lau khô bằng khăn mềm, theo chiều từ trước ra sau để ngăn ngừa vi khuẩn từ hậu môn lan sang vết khâu. Bên cạnh đó, mẹ cần thay băng vệ sinh đều đặn mỗi 2 - 4 giờ để giữ vùng kín khô thoáng, giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Giảm sưng đau bằng liệu pháp đơn giản

Có thể chườm lạnh bằng túi đá bọc khăn mỏng hoặc khăn mát lên khu vực tầng sinh môn trong khoảng 15 - 20 phút/lần, lặp lại vài lần mỗi ngày để giảm sưng và cảm giác đau tức. Ngâm mông trong chậu nước ấm có pha một chút muối tinh khiết hoặc thảo mộc thiên nhiên giúp làm dịu vết thương và kích thích lưu thông máu, hỗ trợ liền da. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện phương pháp này để tránh nhiễm trùng.

Hỗ trợ cơ thể từ bên trong

Hỗ trợ cơ thể phục hồi từ bên trong là một phần quan trọng trong quá trình chăm sóc sức khỏe sau sinh, đặc biệt với những mẹ có vết khâu tầng sinh môn hoặc sinh mổ. Để tăng cường khả năng tự chữa lành và giảm nguy cơ biến chứng, cần chú ý những điểm sau:

• Uống đủ nước mỗi ngày, tối thiểu 2 lít, giúp cơ thể đào thải độc tố, làm mềm phân và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.
• Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt nhằm ngăn ngừa táo bón - một trong những yếu tố dễ gây áp lực lên vùng tổn thương và làm chậm quá trình hồi phục.
• Trong trường hợp gặp khó khăn khi đi vệ sinh, mẹ nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn sử dụng thuốc nhuận tràng an toàn, phù hợp với giai đoạn sau sinh và không ảnh hưởng đến việc cho con bú.

Lựa chọn trang phục và sinh hoạt phù hợp

Mặc đồ rộng rãi, chất liệu cotton thấm hút tốt, tránh mặc quần bó sát gây cọ xát vết thương. Mẹ cần di chuyển nhẹ nhàng, không bưng bê vật nặng trong vài tuần đầu sau sinh để tránh tạo áp lực lên vùng đáy chậu.

Những điều cần tránh

Để quá trình hồi phục sau sinh diễn ra thuận lợi và tránh những biến chứng không mong muốn, mẹ cần đặc biệt lưu ý một số điều không nên làm trong giai đoạn nhạy cảm này. Dưới đây là những điều cần tránh nhằm bảo vệ sức khỏe vùng kín và hỗ trợ cơ thể phục hồi một cách an toàn, hiệu quả.

• Tránh quan hệ tình dục trong ít nhất 6 tuần đầu sau sinh, hoặc cho đến khi bác sĩ xác nhận vết khâu tầng sinh môn (nếu có) hoặc vùng âm đạo đã hồi phục hoàn toàn. Việc quan hệ quá sớm có thể gây đau đớn, tổn thương niêm mạc và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Không tự ý sử dụng thuốc, dung dịch rửa hoặc xịt kháng khuẩn lên vùng kín nếu không có chỉ định của bác sĩ. Những sản phẩm này có thể gây kích ứng, phá vỡ cân bằng vi sinh âm đạo và làm chậm quá trình hồi phục sau sinh.

Tái khám theo lịch hẹn

Đừng bỏ qua các buổi khám hậu sản - đây là dịp để bác sĩ kiểm tra tiến trình lành thương và phát hiện sớm các biến chứng như nhiễm trùng, mô hạt hay sẹo bất thường tại vết khâu.

Việc nhận biết đúng dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành không chỉ giúp mẹ an tâm hơn trong giai đoạn hậu sản, mà còn tạo điều kiện để can thiệp kịp thời nếu có bất thường xảy ra. Bên cạnh đó, chăm sóc đúng cách - từ việc vệ sinh, nghỉ ngơi đến chế độ dinh dưỡng - sẽ góp phần quan trọng vào quá trình hồi phục. Hãy lắng nghe cơ thể mình và đừng ngần ngại trao đổi với bác sĩ khi có điều gì đó khiến bạn lo lắng. 

Tiêm chủng trước sinh giúp mẹ tăng cường hệ miễn dịch, hạn chế nguy cơ nhiễm trùng sau sinh - một trong những yếu tố có thể khiến vết khâu tầng sinh môn lâu lành hoặc dễ sưng đau. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các loại vắc xin cần thiết cho phụ nữ mang thai, đảm bảo an toàn, chính hãng, với đội ngũ y tế tận tâm và quy trình tiêm chuẩn y khoa. Gọi ngay tổng đài miễn phí 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch tiêm phù hợp.