Tại sao gan to trong sốt xuất huyết? Khi nào kích thước gan trở về bình thường?

Bên cạnh các triệu chứng điển hình như sốt cao, đau đầu, đau cơ và giảm tiểu cầu, gan to là một trong những biểu hiện phổ biến của sốt xuất huyết. Tình trạng này không chỉ khiến người bệnh mệt mỏi hơn mà còn cảnh báo nguy cơ tổn thương gan nghiêm trọng. Việc hiểu rõ tại sao gan to trong sốt xuất huyết là bước quan trọng giúp theo dõi và xử trí bệnh hiệu quả hơn.

Tại sao gan to trong sốt xuất huyết?

Tại sao gan to trong sốt xuất huyết? Gan to trong sốt xuất huyết là do một loạt thay đổi mô học ở gan, bao gồm sự thay đổi mỡ (vi nang), hoại tử tế bào gan, tăng sản và phá hủy tế bào Kupffer, sự xuất hiện của thể Councilman và thâm nhiễm tế bào đơn nhân. Tổn thương tế bào gan chủ yếu xảy ra ở vùng giữa và trung tâm tiểu thùy, nơi tế bào gan có thể nhạy cảm hơn với tình trạng thiếu oxy, phản ứng miễn dịch hoặc virus Dengue (DENV) tác động.

Khi nhiễm DENV, mức độ virus huyết cao có thể dẫn đến tổn thương nhiều cơ quan, bao gồm gan và não, trong các trường hợp bệnh nặng. Gan là cơ quan phổ biến bị ảnh hưởng trong sốt xuất huyết. Tổn thương gan có thể là do độc tính trực tiếp của virus hoặc phản ứng miễn dịch không kiểm soát đáp ứng với virus. Biểu hiện ở gan có thể là sự gia tăng transaminase gan mà không có triệu chứng hoặc các triệu chứng nghiêm trọng như suy gan cấp (ALF).

Tổn thương gan trong sốt xuất huyết dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng nào?

Tổn thương gan trong sốt xuất huyết có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng, từ những biến đổi nhẹ cho đến suy gan cấp tính, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe bệnh nhân. Một trong những dấu hiệu lâm sàng dễ nhận thấy là gan to và tăng mức transaminase trong máu. Bệnh nhân thường có các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn/nôn và chán ăn, trong đó đau bụng và chán ăn xuất hiện phổ biến hơn ở bệnh nhân sốt xuất huyết không có xuất huyết (DF) so với sốt xuất huyết nặng (DHF).

Gan to xuất hiện phổ biến hơn ở sốt xuất huyết không có xuất huyết, với tần suất gan to ở bệnh nhân sốt xuất huyết trưởng thành dao động từ 4% - 52%. Vàng da lâm sàng có thể xuất hiện và mức bilirubin trong máu có thể tăng cao. Tăng transaminase (AST và ALT) là bất thường phổ biến nhất. AST thường tăng mạnh hơn ALT, đặc biệt trong giai đoạn đầu của nhiễm trùng và giảm dần về mức bình thường trong vòng ba tuần. Sự gia tăng tỷ lệ AST/ALT giúp phân biệt tổn thương gan do sốt xuất huyết với viêm gan cấp do các virus khác như viêm gan A, viêm gan B hoặc C.

Nồng độ transaminase, đặc biệt AST, thường tăng rõ rệt trong sốt xuất huyết nặng và có thể được sử dụng như một chỉ số đánh giá mức độ tổn thương gan và nguy cơ biến chứng. Tổn thương gan có thể dao động từ tăng transaminase mà không có triệu chứng cho đến suy gan cấp tính có thể gây tử vong.

Khi nào kích thước gan trở về bình thường?

Trong hành trình chiến đấu với sốt xuất huyết, gan là một trong những cơ quan âm thầm chịu tổn thương. Thông thường, sau khi bệnh nhân vượt qua giai đoạn nguy kịch, đặc biệt là thời điểm rò rỉ huyết tương xảy ra vào khoảng ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh, gan sẽ dần “hồi sinh”. Kích thước gan có xu hướng trở về bình thường trong quá trình hồi phục, tuy nhiên tốc độ phục hồi còn tùy thuộc vào mức độ tổn thương và khả năng đáp ứng điều trị của từng người bệnh.

Trong nhiều trường hợp, viêm gan nhẹ đến trung bình là điều thường thấy, đặc biệt ở những bệnh nhân sử dụng paracetamol quá liều có thể gây độc gan, đặc biệt trong bối cảnh gan đã bị tổn thương do virus Dengue, làm tăng nguy cơ viêm gan cấp hoặc suy gan. Nếu viêm gan cấp xảy ra, thời gian phục hồi có thể kéo dài hơn, yêu cầu sự theo dõi sát sao và hỗ trợ kịp thời.

Điều đáng mừng là với sự can thiệp y khoa đúng lúc, đặc biệt là các biện pháp bảo vệ tế bào gan như sử dụng N-acetyl cysteine (NAC), gan có thể phục hồi một cách ấn tượng. Dẫu vậy, trong những ca nặng với biến chứng suy gan cấp, ghép gan có thể được cân nhắc, dù đây là lựa chọn cuối cùng, đi kèm với nhiều thách thức về quản lý huyết động và chức năng toàn thân.

Bài viết trên đã giải đáp câu hỏi: “Tại sao gan to trong sốt xuất huyết?”. Tóm lại, gan to trong sốt xuất huyết là hậu quả của sự tác động trực tiếp của virus Dengue lên tế bào gan, phản ứng viêm toàn thân, và rối loạn tuần hoàn. Đây là dấu hiệu cho thấy gan đang bị tổn thương và có thể liên quan đến mức độ nặng của bệnh. Việc theo dõi sát chức năng gan trong quá trình điều trị là cần thiết để kịp thời phát hiện các biến chứng nguy hiểm và có hướng can thiệp phù hợp.

Sốt xuất huyết có thể gây tổn thương gan, dẫn đến tình trạng gan to – một dấu hiệu cho thấy cơ thể đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi virus. Biến chứng này không chỉ khiến người bệnh mệt mỏi, vàng da mà còn tiềm ẩn nguy cơ suy gan nếu không được theo dõi kịp thời. Tiêm vắc xin Qdenga chính là cách chủ động giúp cơ thể tạo lớp bảo vệ miễn dịch, hạn chế nguy cơ tổn thương gan và các biến chứng nặng của bệnh. Hiện vắc xin đã có mặt tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, với giá tham khảo 1.390.000 đồng/mũi. Hãy gọi ngay 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch tiêm – vì một lá gan khỏe là nền tảng cho cơ thể vững vàng trước dịch bệnh!