Sưng hạch bạch huyết ở nách: Nguyên nhân, cách xử lý và phòng ngừa

Sưng hạch bạch huyết ở nách là một phản ứng của hệ thống miễn dịch, thường xảy ra khi cơ thể đang chống lại nhiễm trùng hoặc các tác nhân gây bệnh khác. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đây cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư. Việc hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý sẽ giúp bạn chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe của mình. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu về tình trạng sưng hạch bạch huyết ở nách ngay trong bài viết sau đây!

Nguyên nhân gây sưng hạch bạch huyết ở nách

Hạch bạch huyết là một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch, giúp lọc bỏ vi khuẩn, virus và các tế bào bất thường khỏi cơ thể. Khi hạch bạch huyết ở nách sưng lên, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau:

Nhiễm trùng

Các nhiễm trùng thông thường như cảm lạnh, cúm, hoặc nhiễm trùng da ở vùng cánh tay có thể khiến hạch bạch huyết ở nách sưng lên. Đây là phản ứng bình thường của cơ thể khi hệ thống miễn dịch hoạt động để chống lại các tác nhân gây bệnh.

Bệnh tự miễn

Các bệnh tự miễn như lupus hoặc viêm khớp dạng thấp có thể gây viêm và sưng hạch bạch huyết ở nách. Trong những trường hợp này, hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh của cơ thể, dẫn đến viêm nhiễm và sưng tấy.

Ung thư

Sưng hạch bạch huyết ở nách cũng có thể là dấu hiệu của các loại ung thư như ung thư vú, ung thư hạch (lymphoma) hoặc ung thư máu (leukemia). Trong những trường hợp này, hạch bạch huyết có thể sưng to, cứng và không đau.

Phản ứng sau tiêm vắc xin

Sau khi tiêm vắc xin, đặc biệt là vắc xin ngừa COVID-19, một số người có thể gặp phản ứng phụ là sưng hạch bạch huyết ở nách. Đây là phản ứng miễn dịch bình thường và thường tự khỏi sau vài ngày.

Làm gì khi nổi hạch bạch huyết ở nách?

Khi phát hiện sưng hạch bạch huyết ở nách, bạn có thể thực hiện một số biện pháp sau để giảm triệu chứng:

Nghỉ ngơi và chăm sóc tại nhà

Một số biện pháp giúp cải thiện tình trạng sưng hạch bạch huyết ở nách như:

• Chườm ấm đúng cách: Sử dụng khăn ấm đắp lên vùng nách để giảm đau và sưng.
• Bổ sung nước đầy đủ: Uống đủ 1.5 - 2 lít nước mỗi ngày, ưu tiên nước lọc hoặc nước điện giải. Việc duy trì đủ nước giúp cơ thể thải độc tốt hơn và hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả trong quá trình chống lại tác nhân gây bệnh.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Tránh làm việc quá sức hoặc luyện tập gắng sức khi cơ thể đang có dấu hiệu viêm. Giấc ngủ đủ 7 - 8 giờ mỗi ngày giúp phục hồi tế bào miễn dịch và tăng cường quá trình lành bệnh tự nhiên.
• Không chạm, xoa bóp hay nắn vào vùng sưng: Việc chạm hoặc tác động cơ học vào vùng có hạch sưng có thể làm tăng viêm, lan nhiễm trùng hoặc khiến vùng mô bị tổn thương nghiêm trọng hơn. Hãy để vùng đó được yên tĩnh để cơ thể tự điều chỉnh.

Sử dụng thuốc giảm đau

Các loại thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen hoặc acetaminophen có thể giúp giảm đau và sưng. Tuy nhiên, cần tuân thủ liều lượng và hướng dẫn sử dụng từ bác sĩ.

Theo dõi triệu chứng

Nếu hạch bạch huyết sưng kéo dài hơn hai tuần, hoặc có dấu hiệu tăng kích thước, đau nhiều, hoặc kèm theo các triệu chứng khác như sốt, sụt cân không rõ nguyên nhân, bạn nên đến cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán chính xác.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Mặc dù sưng hạch bạch huyết ở nách thường là phản ứng bình thường của cơ thể, nhưng trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng hơn. Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu:

• Hạch bạch huyết sưng kéo dài hơn hai tuần mà không có dấu hiệu giảm.
• Hạch sưng to, cứng, không di động hoặc đau nhiều.
• Kèm theo các triệu chứng như sốt kéo dài, sụt cân không rõ nguyên nhân, đổ mồ hôi đêm, hoặc mệt mỏi kéo dài.
• Có tiền sử ung thư hoặc đang trong quá trình điều trị ung thư.

Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm như xét nghiệm máu, siêu âm, hoặc sinh thiết hạch để xác định nguyên nhân chính xác gây sưng hạch bạch huyết.

Phòng ngừa sưng hạch bạch huyết ở nách

Để giảm nguy cơ sưng hạch bạch huyết ở nách, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Hạn chế tiếp xúc với người đang mắc các bệnh truyền nhiễm như cảm lạnh, cúm để giảm nguy cơ lây nhiễm.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tập thể dục đều đặn và ngủ đủ giấc để tăng cường hệ thống miễn dịch.
• Tiêm vắc xin đầy đủ: Tuân thủ lịch tiêm chủng để bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh truyền nhiễm. Lưu ý rằng sau khi tiêm vắc xin, có thể xảy ra phản ứng sưng hạch bạch huyết ở nách, nhưng đây là phản ứng bình thường và thường tự khỏi.

Sưng hạch bạch huyết ở nách là một dấu hiệu cho thấy cơ thể đang phản ứng với các yếu tố lạ, thường gặp khi hệ miễn dịch đang chống lại nhiễm trùng. Tuy nhiên, đây không phải là biểu hiện nên xem nhẹ. Khi tình trạng sưng kéo dài, có xu hướng lan rộng hoặc đi kèm với các dấu hiệu bất thường khác như đau, sốt, hoặc sụt cân, bạn cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám và xác định nguyên nhân cụ thể. Đáng lưu ý, trong một số trường hợp, sưng hạch bạch huyết ở nách có thể xuất hiện sau tiêm vắc xin như một phản ứng miễn dịch tự nhiên. Dù thường tự khỏi sau vài ngày, tình trạng này vẫn cần được theo dõi để bảo đảm an toàn. Việc nhận thức đúng về nguyên nhân và chủ động chăm sóc sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe một cách hiệu quả hơn.