Sốt xuất huyết do virus Marburg là gì?

Khi nhắc đến sốt xuất huyết, nhiều người thường nghĩ đến sốt xuất huyết Dengue quen thuộc. Tuy nhiên, thực tế có nhiều loại virus khác cũng có thể gây ra bệnh sốt xuất huyết, trong đó virus Marburg là một ví dụ điển hình với khả năng gây tổn thương nghiêm trọng đến mạch máu, dẫn đến xuất huyết nội tạng và suy đa cơ quan. Vậy sốt xuất huyết do virus Marburg là bệnh gì và vì sao giới y tế lại cảnh báo mạnh mẽ về căn bệnh này?

Sốt xuất huyết do virus Marburg là gì?

Sốt xuất huyết do virus Marburg (MVD) là một căn bệnh nguy hiểm do Marburgvirus (MARV), một loại virus RNA sợi đơn có độc lực cao thuộc họ Filoviridae, gây ra. Đây là một loại bệnh sốt xuất huyết hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, với tỷ lệ tử vong cao, có thể lên tới 90%.

Đợt bùng phát đầu tiên của bệnh xảy ra vào năm 1967 tại Đức và Nam Tư (nay là Serbia), liên quan đến các cá thể khỉ xanh châu Phi được nhập khẩu từ Uganda để nghiên cứu, nên bệnh ban đầu được gọi là "bệnh khỉ xanh". Tuy nhiên, sau này virus gây bệnh được xác định là Marburgvirus, và tên gọi chính thức là sốt xuất huyết do virus Marburg. Kể từ đó, các đợt bùng phát của bệnh đã được báo cáo ở nhiều quốc gia khác nhau, bao gồm Ghana, Guinea, Kenya, Nam Phi, Angola, Tanzania,...

Vật chủ chính của virus Marburg được xác định là loài dơi ăn quả Rousettus aegyptiacus, và virus này có thể lây lan qua tiếp xúc với phân hoặc dịch tiết từ dơi. Lây truyền từ người sang người cũng đã được báo cáo, thường qua tiếp xúc trực tiếp với dịch cơ thể của bệnh nhân, chẳng hạn như máu, mồ hôi, nôn mửa và phân, cả trong môi trường chăm sóc y tế và hộ gia đình.

Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus Marburg gây ra các triệu chứng đặc trưng của bệnh, bao gồm sốt cao, đau cơ, đau đầu và rối loạn đông máu. Các triệu chứng có thể nhanh chóng tiến triển thành sốc mất máu và suy đa cơ quan, điều này có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Sốt xuất huyết do virus Marburg lây truyền như thế nào?

Sốt xuất huyết do virus Marburg chủ yếu lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với các chất dịch cơ thể của dơi hoặc người nhiễm bệnh. Các yếu tố nguy cơ cao bao gồm việc tiếp xúc với phân dơi trong các vùng đặc hữu ở Châu Phi, cũng như việc làm việc trong các cơ sở nghiên cứu bệnh sốt xuất huyết do vi-rút. Những người tiếp xúc gần gũi với bệnh nhân bị sốt xuất huyết do virus Marburg, như thành viên gia đình hoặc nhân viên y tế, cũng có nguy cơ lây nhiễm cao.

Sau khi tiếp xúc với virus, thời gian ủ bệnh kéo dài từ 3 đến 21 ngày. Các triệu chứng bắt đầu xuất hiện đột ngột và không đặc trưng, bao gồm sốt cao, đau cơ, đau khớp, đau đầu, ớn lạnh và buồn nôn. Sau đó, bệnh có thể tiến triển thành các triệu chứng nặng hơn như rối loạn tiêu hóa, xuất huyết và suy đa cơ quan. Bệnh được chia thành ba giai đoạn: Giai đoạn toàn thân (từ ngày 1 đến ngày 4), giai đoạn cơ quan sớm (từ ngày 5 đến ngày 13), và giai đoạn cơ quan muộn hoặc phục hồi (sau ngày 13).

Cách phòng ngừa sốt xuất huyết do virus Marburg

Hiện tại, không có vắc xin hoặc phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh sốt xuất huyết do virus Marburg. Tuy nhiên, việc phát hiện sớm và chăm sóc hỗ trợ, bao gồm bù dịch và truyền máu, là rất quan trọng để tăng cơ hội sống sót cho bệnh nhân. Những bệnh nhân ở hoặc đến các khu vực lưu hành bệnh cần được giáo dục về các dấu hiệu của bệnh và biện pháp phòng ngừa, bao gồm tránh tiếp xúc với dơi và các động vật có thể mang mầm bệnh.

Để phòng ngừa sự lây lan của virus, các biện pháp kiểm soát nhiễm trùng rất quan trọng. Các nhân viên y tế cần có sự nghi ngờ cao và nhanh chóng bắt đầu điều trị khi có dấu hiệu của bệnh. Các quy trình kiểm soát nhiễm trùng, bao gồm cách ly bệnh nhân và sử dụng thiết bị bảo vệ cá nhân, là cần thiết để bảo vệ những người tiếp xúc gần và ngăn ngừa sự lây lan của bệnh.

Ngoài ra, việc chuẩn bị y tế công cộng tại các quốc gia và tổ chức quốc tế cũng rất quan trọng để đối phó với các đợt bùng phát của virus Marburg, nhằm giảm thiểu tác động và ngăn chặn sự lây lan của bệnh.

Sốt xuất huyết do virus Marburg là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, có khả năng lây lan nhanh và gây tử vong cao nếu không được kiểm soát kịp thời. Việc hiểu rõ về loại virus này, cơ chế lây truyền cũng như các biện pháp phòng ngừa là vô cùng cần thiết, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa và dịch bệnh dễ lan rộng qua biên giới. Nâng cao nhận thức cộng đồng và củng cố hệ thống giám sát dịch tễ chính là chìa khóa để ngăn chặn sự bùng phát của căn bệnh nguy hiểm này.

Hiện nay, thế giới đang đối mặt với nhiều loại sốt xuất huyết nguy hiểm, trong đó phổ biến nhất là sốt xuất huyết do virus Dengue và nghiêm trọng hơn là sốt xuất huyết do virus Marburg – một bệnh hiếm gặp nhưng có tỷ lệ tử vong cao. Trong bối cảnh đó, việc chủ động tiêm phòng là biện pháp thiết yếu giúp bảo vệ sức khỏe, đặc biệt trước virus Dengue vốn đang lưu hành rộng rãi tại Việt Nam. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện cung cấp vắc xin sốt xuất huyết Qdenga chính hãng, chất lượng, với giá khoảng 1.390.000 đồng/mũi (giá mang tính tham khảo, có thể thay đổi theo từng thời điểm). Để được tư vấn loại vắc xin phù hợp và đặt lịch tiêm sớm nhất, vui lòng liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua Hotline: 1800 6928.