Sốt phát ban bao lâu thì khỏi? Dấu hiệu nhận biết, cách chăm sóc và phòng tránh

Phần lớn các trường hợp sốt phát ban do virus đều lành tính và tự hồi phục trong vài ngày nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nắm rõ thời gian phát ban, cách chăm sóc và những dấu hiệu cần đưa trẻ đi khám sẽ giúp quá trình hồi phục nhanh hơn và an toàn hơn. 

Sốt phát ban bao lâu thì khỏi?

Sốt phát ban là một bệnh thường gặp, chủ yếu do virus gây ra và phổ biến nhất ở trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi, nhưng người lớn vẫn có thể mắc. Đặc điểm của bệnh là sốt cao đột ngột, sau đó ban hồng xuất hiện từ thân mình rồi lan ra tay chân.

Thời gian hồi phục nhanh hay chậm tùy thuộc nguyên nhân gây bệnh, sức đề kháng của trẻ và cách chăm sóc. 

• Nếu sốt phát ban do virus - dạng phổ biến nhất thì bệnh thường tự khỏi trong khoảng 5 - 7 ngày. Giai đoạn sốt kéo dài khoảng 2 - 4 ngày đầu, sau đó ban sẽ nổi lên và tồn tại từ 1 - 3 ngày rồi tự mờ dần.
• Với sốt phát ban do Rubella, thời gian khỏi bệnh lâu hơn, thường kéo dài từ 7 - 10 ngày bởi ban lan rộng từ mặt xuống chân và đi kèm hạch sưng sau tai.
• Trong trường hợp hiếm gặp, nếu sốt phát ban do vi khuẩn, người bệnh có thể mất từ 7 - 14 ngày để hồi phục và cần được điều trị bằng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ. 

Nhìn chung, đa số trẻ và người lớn mắc sốt phát ban đều hồi phục hoàn toàn trong vòng một tuần.

Triệu chứng của bệnh sốt phát ban

Tiến trình của sốt phát ban diễn ra theo từng giai đoạn tương đối rõ rệt. Ban đầu là thời kỳ ủ bệnh kéo dài từ 3 - 7 ngày, hầu hết người bệnh không có triệu chứng đặc biệt nên rất khó nhận biết. Sau đó chuyển sang giai đoạn sốt cao, thân nhiệt thường tăng lên 38,5 - 40°C, trẻ mệt mỏi, quấy khóc, chán ăn và có thể tiêu chảy.

Một số trẻ nhạy cảm có thể bị co giật do sốt quá cao. Khi cơn sốt giảm, ban đỏ bắt đầu xuất hiện. Sự xuất hiện ban đỏ báo hiệu bệnh đang bước vào giai đoạn hồi phục. Ban thường nhỏ, hồng nhạt, không gây ngứa và mờ đi khi ấn tay. 

Sau khoảng 1 - 3 ngày, các nốt ban sẽ nhạt màu dần rồi biến mất hoàn toàn mà không để lại sẹo hay thâm. Trẻ lúc này ăn uống tốt hơn, hoạt động bình thường và hoàn toàn hết triệu chứng sau 1 - 2 ngày kể từ khi ban lặn. Thời gian kéo dài hơn có thể gặp ở trẻ có sức đề kháng yếu, cơ thể mất nước hoặc chăm sóc chưa đúng cách.

Mặc dù sốt phát ban thường tự khỏi trong thời gian ngắn, phụ huynh vẫn cần theo dõi sát vì có một số dấu hiệu nguy hiểm cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay. Nếu trẻ sốt trên 40°C kéo dài, co giật, thở nhanh, lơ mơ, bỏ ăn hoàn toàn, nổi ban dạng xuất huyết không mờ khi ấn tay hoặc sốt kéo dài trên 5 ngày, đây có thể là dấu hiệu của biến chứng hoặc một bệnh khác như sốt xuất huyết. 

Trong những trường hợp này, việc thăm khám sớm giúp tránh nguy hiểm và rút ngắn quá trình điều trị. Ở người lớn, sốt phát ban thường nhẹ hơn nhưng cần cẩn trọng nếu bệnh nhân có bệnh nền như tiểu đường, hen hoặc suy giảm miễn dịch vì thời gian hồi phục có thể lâu hơn bình thường.

Cách chăm sóc người bị sốt phát ban

Khi người bệnh được chăm sóc đúng cách ngay từ đầu, thời gian hồi phục thường rút ngắn đáng kể. Việc áp dụng các biện pháp hỗ trợ tại nhà đúng thời điểm cũng giúp cơ thể nhanh lấy lại sức và hạn chế nguy cơ biến chứng. Dưới đây là những cách chăm sóc phổ biến mà bạn có thể xem xét để quá trình điều trị hiệu quả hơn.

Uống đủ nước

Một trong những yêu cầu quan trọng nhất là bổ sung đầy đủ nước. Khi sốt, cơ thể mất nước nhanh hơn bình thường, vì vậy người bệnh cần uống nước thường xuyên để ổn định thân nhiệt, hỗ trợ đào thải độc tố và giảm nguy cơ kiệt sức. Nước lọc, nước trái cây, nước rau củ ép đều phù hợp. Ngoài ra, dung dịch bù điện giải như oresol cũng có thể sử dụng, nhưng cần pha đúng tỉ lệ theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc đúng theo chỉ định của nhà sản xuất để tránh rối loạn điện giải.

Chế độ dinh dưỡng

Về chế độ ăn uống, trẻ nên được ăn đồ mềm, dễ tiêu như cháo, súp và bổ sung thêm vitamin từ trái cây để tăng sức đề kháng. 

Không tự ý dùng kháng sinh

Tuyệt đối không tự ý dùng kháng sinh vì sốt phát ban do virus chiếm tới hơn 90% trường hợp và kháng sinh không có tác dụng trong nhóm bệnh này. Kháng sinh chỉ cần thiết nếu bác sĩ xác định nguyên nhân do vi khuẩn.

Vận động nhẹ

Việc đi bộ chậm hoặc thực hiện vài động tác giãn cơ đơn giản sẽ giúp tinh thần thoải mái và thúc đẩy tuần hoàn máu, từ đó cải thiện tốc độ phục hồi. Kèm theo đó, chườm ấm cũng là biện pháp giúp làm dịu cơ thể, giảm sốt và mang lại cảm giác dễ chịu, đặc biệt là vào buổi tối để người bệnh ngủ ngon hơn.

Hỗ trợ thanh lọc cơ thể

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhằm kiểm soát triệu chứng. Khi đó, cơ thể đôi khi phản ứng nhẹ, chẳng hạn tăng men gan hoặc có dấu hiệu mệt mỏi do quá trình đào thải thuốc. Vì vậy, việc hỗ trợ thanh lọc cơ thể bằng cách uống nhiều nước, bổ sung chất xơ, vitamin và khoáng chất từ rau xanh, trái cây là cần thiết để giúp gan và thận hoạt động hiệu quả hơn.

Theo dõi và thăm khám bác sĩ kịp thời

Nếu người bệnh có biểu hiện bất thường hoặc tình trạng không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp trên, cần đi khám lại càng sớm càng tốt. Những dấu hiệu cảnh báo bao gồm: Sốt trên 40°C không hạ, co giật, mệt mỏi nhiều hoặc ngủ li bì, nôn ói liên tục, ăn uống kém, dấu hiệu xuất huyết dưới da hay bất kỳ triệu chứng khiến người chăm sóc lo lắng. Đây đều là những tình huống tiềm ẩn nguy cơ biến chứng và cần được can thiệp y tế ngay.

Cách phòng bệnh sốt phát ban

Để phòng ngừa sốt phát ban và rút ngắn thời gian bệnh nếu mắc, việc tiêm chủng đầy đủ là yếu tố quan trọng, đặc biệt là vắc xin Sởi - Quai bị - Rubella. Ngoài ra, giữ vệ sinh sạch sẽ, rửa tay thường xuyên, hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người đang mắc bệnh và duy trì chế độ ăn uống đủ chất giúp tăng miễn dịch tự nhiên cho cơ thể. Khi trẻ bị ốm, cha mẹ nên cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ, tránh tới nơi đông người ít nhất 5 - 7 ngày để hạn chế lây lan.

Như vậy với câu hỏi: “Sốt phát ban bao lâu thì khỏi?” thì câu trả lời phổ biến nhất là từ 3 - 7 ngày đối với đa số trường hợp do virus. Thời gian có thể kéo dài tới 10 - 14 ngày nếu nguyên nhân là Rubella hoặc vi khuẩn. Phần lớn bệnh sẽ tự khỏi mà không để lại biến chứng nếu được chăm sóc đúng cách. Điều quan trọng nhất là theo dõi trẻ liên tục, bổ sung nước đầy đủ, hạ sốt đúng phương pháp và đưa trẻ đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường.