Sán chó có trị được không? Thời gian điều trị sán chó kéo dài bao lâu?

Khác với nhiều loại ký sinh trùng có vòng đời phức tạp, ấu trùng sán chó khi xâm nhập cơ thể người không thể phát triển thành giun trưởng thành. Chúng chỉ tồn tại dưới dạng ấu trùng “lang thang”, gây tổn thương gan, phổi, mắt hoặc não. Chính vì vậy, mục tiêu điều trị chủ yếu là tiêu diệt ấu trùng còn sống, giảm phản ứng viêm và ngăn ngừa biến chứng lâu dài. Vậy sán chó có trị được không, bằng phương pháp nào và cần lưu ý những gì trong quá trình điều trị?

Sán chó lây qua đường nào?

Sán chó, tên khoa học là Toxocara canis, là một loại giun tròn ký sinh chủ yếu ở chó, đặc biệt là chó con. Khi trưởng thành, giun sống trong ruột non của vật chủ và thải trứng ra ngoài theo phân. Trứng này tồn tại dai dẳng trong môi trường, đặc biệt ở đất cát ẩm, và có thể phát triển thành dạng lây nhiễm chỉ sau vài tuần.

Con người là “ký chủ lạc” - tức là không phải vật chủ tự nhiên của sán chó. Tuy nhiên, chúng ta có thể nhiễm bệnh khi vô tình nuốt phải trứng đã phát triển từ môi trường bên ngoài. Con đường lây phổ biến nhất là ăn phải rau sống, thực phẩm rửa không kỹ, hoặc uống nước bị nhiễm bẩn. Ngoài ra, trẻ em có thói quen chơi đất cát, nghịch bẩn rồi đưa tay lên miệng cũng là nhóm nguy cơ cao.

Trứng sau khi vào ruột người sẽ nở ra ấu trùng, xuyên qua thành ruột và theo dòng máu di chuyển đến gan, phổi, mắt, não hoặc các cơ quan khác. Tại đây, chúng không phát triển thành giun trưởng thành mà tồn tại lâu dài, gây phản ứng viêm và hình thành các ổ tổn thương. Chính khả năng “lang thang” này khiến sán chó có thể gây ra nhiều triệu chứng đa dạng, từ nhẹ đến nghiêm trọng.

Sán chó có trị được không?

Câu trả lời là có, sán chó hoàn toàn có thể trị được. Các thuốc đặc hiệu như albendazole hoặc mebendazole thường được sử dụng để tiêu diệt ấu trùng. Hiệu quả điều trị cao nhất khi bệnh được phát hiện sớm, trước khi ấu trùng gây tổn thương nặng nề ở gan, mắt hoặc hệ thần kinh. Ở những ca bệnh nặng, bác sĩ có thể kết hợp thêm corticosteroid để giảm viêm, ngăn tổn thương mô lan rộng.

Điều quan trọng là bệnh nhân cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian điều trị theo chỉ định, bởi nếu bỏ dở giữa chừng, ấu trùng còn sót lại vẫn có thể gây bệnh trở lại. Sau điều trị, xét nghiệm huyết thanh học và siêu âm, chụp chiếu có thể được sử dụng để theo dõi hiệu quả và phát hiện sớm nguy cơ tái phát.

Thời gian điều trị sán chó kéo dài bao lâu?

Thời gian điều trị thường kéo dài từ 2 - 4 tuần, tùy theo mức độ nhiễm và cơ quan bị ảnh hưởng. Với các trường hợp nhiễm nhẹ ở gan hoặc phổi, sau khi hoàn tất phác đồ, triệu chứng thường cải thiện nhanh chóng và hiếm để lại di chứng. Tuy nhiên, nếu ấu trùng đã di chuyển đến mắt hoặc hệ thần kinh, việc điều trị có thể phức tạp hơn, cần phối hợp nhiều phương pháp và nguy cơ di chứng vẫn hiện hữu.

Mặc dù vậy, nhờ sự tiến bộ của y học, tỷ lệ thành công trong điều trị sán chó hiện nay rất cao. Hầu hết bệnh nhân được chẩn đoán sớm, dùng thuốc đúng phác đồ đều có thể hồi phục hoàn toàn, trở lại cuộc sống bình thường.

Trong quá trình điều trị, bệnh nhân không nên tự ý mua thuốc hoặc kéo dài liều dùng ngoài chỉ định, vì nguy cơ gây độc cho gan. Thay vào đó, cần tái khám đúng hẹn, xét nghiệm kiểm tra định kỳ để bác sĩ điều chỉnh phác đồ nếu cần. Ngoài ra, người bệnh nên kết hợp chế độ dinh dưỡng đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý để tăng cường miễn dịch, hỗ trợ cơ thể loại bỏ ký sinh trùng.

Phòng ngừa tái nhiễm sau điều trị cũng rất quan trọng. Vệ sinh tay sạch trước khi ăn, rửa kỹ rau sống, ăn chín uống sôi, và đặc biệt là tẩy giun định kỳ cho chó mèo là các bước thiết yếu để bảo vệ bản thân và gia đình.

Các biện pháp phòng ngừa sán chó

Phòng bệnh sán chó quan trọng không kém gì điều trị, bởi nguy cơ tái nhiễm luôn hiện hữu trong môi trường sống hàng ngày. Để hạn chế tối đa nguy cơ, cần kết hợp nhiều biện pháp từ vệ sinh cá nhân, chăm sóc thú nuôi cho đến kiểm soát nguồn thực phẩm.

Trước hết, việc ăn chín uống sôi là nguyên tắc cơ bản. Rau sống, rau thơm, thịt tái hoặc những thực phẩm chưa được nấu chín kỹ có thể chứa trứng sán chó. Người dân nên rửa kỹ rau củ bằng nước sạch, ngâm dung dịch muối hoặc thuốc tím loãng trước khi chế biến. Nước uống cần được đun sôi hoặc lọc sạch.

Bên cạnh đó, rửa tay đúng cách trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc sau khi tiếp xúc với đất, cát, chó mèo là điều không thể bỏ qua. Thói quen vệ sinh này đặc biệt quan trọng với trẻ nhỏ - nhóm có nguy cơ cao do thường xuyên nghịch bẩn và đưa tay lên miệng.

Đối với gia đình nuôi thú cưng, tẩy giun định kỳ cho chó mèo là biện pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả. Đồng thời, nên hạn chế để vật nuôi phóng uế bừa bãi, giữ vệ sinh chuồng trại, không để trẻ em tiếp xúc trực tiếp với phân hoặc đất cát có nguy cơ ô nhiễm.

Ngoài ra, việc khám sức khỏe định kỳ và xét nghiệm khi có dấu hiệu nghi ngờ cũng rất cần thiết. Nếu trong gia đình có người nhiễm sán chó, các thành viên khác cũng nên được tầm soát để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tránh lây lan chéo.

Như vậy, kết hợp đồng bộ các biện pháp vệ sinh cá nhân, quản lý thú nuôi và bảo đảm an toàn thực phẩm sẽ giúp giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc bệnh sán chó trong cộng đồng.

Vậy sán chó có trị được không? Hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm và tuân thủ phác đồ. Tuy nhiên, việc phòng ngừa mới là chìa khóa quan trọng, bởi nguy cơ tái nhiễm luôn hiện hữu trong môi trường sống. Chủ động giữ gìn vệ sinh, kiểm soát nguồn lây từ chó mèo và khám sức khỏe định kỳ chính là biện pháp giúp ngăn chặn bệnh tái phát và bảo vệ sức khỏe lâu dài.