Ngứa cổ họng ho kéo dài do nguyên nhân gì? Cách cải thiện tại nhà

Ngứa cổ họng ho kéo dài là tình trạng phổ biến ở cả người lớn lẫn trẻ nhỏ, dễ tái đi tái lại nhiều lần. Vậy nguyên nhân do đâu và cách cải thiện triệu chứng này ra sao là điều khiến không ít người băn khoăn. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân và các phương pháp xử lý hiệu quả khi gặp phải tình trạng ngứa cổ họng kèm ho kéo dài.

Nguyên nhân gây ngứa cổ họng ho kéo dài

Ngứa cổ họng ho kéo dài là dấu hiệu cho thấy hệ hô hấp đang bị kích thích, hiện tượng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến hơn ở trẻ nhỏ và người già. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngứa cổ họng và ho khan, cụ thể như sau:

Cảm lạnh, cảm cúm

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra ho và ngứa rát cổ họng, đặc biệt khi thời tiết thay đổi thất thường. Người bệnh thường có biểu hiện ho, cổ họng ngứa rát, mệt mỏi và sổ mũi. Cảm lạnh hoặc cảm cúm thường tự khỏi trong vòng 5 - 7 ngày, nhưng sau đó triệu chứng ho và ngứa cổ vẫn có thể kéo dài. Điều này xảy ra do hệ miễn dịch phản ứng chống lại vi khuẩn, virus còn tồn tại và dịch nhầy từ các xoang chảy xuống thành sau họng, gây kích thích ho.

Dị ứng

Ho và cảm giác ngứa cổ họng do dị ứng là phản ứng bảo vệ cơ thể nhằm loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn hay các tác nhân gây kích ứng như phấn hoa, lông động vật hoặc thực phẩm. Ban đầu, người bệnh có thể bị ho khan từng cơn kèm theo ngứa cổ họng. Tình trạng này có thể kéo dài nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm, không thuyên giảm dù dùng thuốc chống viêm. Trong một số trường hợp, người bệnh còn bị cảm giác rát, nóng họng, gây co thắt thanh quản và khó thở. Nếu không điều trị, dị ứng có thể dẫn đến viêm nhiễm đường hô hấp.

Mất nước

Thiếu nước trong cơ thể cũng là nguyên nhân gây ho và ngứa cổ họng. Trong thời tiết nóng hoặc vận động nhiều, cơ thể dễ bị mất nước, gây khô miệng và cổ họng thiếu nước bọt, từ đó làm cổ họng ngứa rát và gây ho. Các dấu hiệu kèm theo có thể là cảm giác khát, nước tiểu có màu sẫm hơn bình thường.

Viêm phổi, viêm phế quản

Ho khan về đêm và cảm giác ngứa cổ họng có thể là biểu hiện của viêm phổi hoặc viêm phế quản. Khi bị nhiễm trùng tại các bộ phận này, triệu chứng ho thường xuất hiện nhiều hơn, có thể kèm theo đờm, đau họng, sốt, tức ngực, khó thở và ớn lạnh. Người bệnh cần được khám và điều trị kịp thời để tránh biến chứng nghiêm trọng.

Trào ngược dạ dày - thực quản

Bệnh trào ngược dạ dày - thực quản gây hiện tượng ợ hơi, nhất là khi nằm ngủ, làm kích thích cổ họng, gây cảm giác ngứa và ho khan hoặc ho có đờm.

Hen suyễn

Ho và ngứa cổ họng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh hen suyễn. Khi mắc hen suyễn, niêm mạc phế quản bị viêm sưng và hẹp lại, gây khó thở và ho khan. Triệu chứng ho thường xảy ra nhiều về ban đêm, làm gián đoạn giấc ngủ và khiến người bệnh mệt mỏi. Nếu ho kéo dài và tăng lên, có thể bạn đang bị hen suyễn mãn tính.

Viêm họng

Viêm họng là bệnh thường gặp vào mùa chuyển giao thời tiết. Nguyên nhân có thể là do virus, dị ứng hoặc trào ngược dạ dày. Triệu chứng bao gồm ho khan, ngứa cổ họng, ho có đờm, đau họng, sưng họng, nhức đầu, sổ mũi, sốt và mệt mỏi.

Viêm xoang

Ho và ngứa cổ họng cũng có thể do viêm xoang mũi gây ra. Viêm xoang là tình trạng viêm nhiễm vùng mũi và các xoang cạnh đó, có thể cấp tính hoặc mãn tính. Ngoài ho và ngứa họng, người bệnh còn bị đau đầu, đau vùng mặt, nghẹt mũi, chảy nước mũi và đau khi nuốt.

Nguyên nhân khác

Ngoài ra, ho và ngứa cổ họng còn có thể bắt nguồn từ các yếu tố như môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với hóa chất độc hại, thay đổi thời tiết đột ngột, thói quen ngủ điều hòa, uống nước đá nhiều hoặc do đặc thù công việc phải nói nhiều, gây tổn thương cổ họng.

Cách chữa ngứa cổ họng ho kéo dài tại nhà

Tình trạng ngứa cổ họng ho kéo dài khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Để giảm bớt các triệu chứng này, bạn có thể thử áp dụng một số phương pháp sau

Súc họng bằng nước muối

Khi cảm thấy ngứa cổ họng và ho khan, bạn có thể thực hiện ngay biện pháp này. Việc súc họng với nước muối ấm giúp làm sạch cổ họng, loại bỏ vi khuẩn, virus hoặc các dị nguyên gây kích ứng khiến cổ họng bị ngứa.

Hòa tan khoảng nửa thìa cà phê muối tinh trong 240ml nước ấm. Sau đó, ngậm một ngụm nước muối, ngửa cổ để dung dịch tiếp xúc với cổ họng trong khoảng 10 giây rồi nhổ ra. Thực hiện súc miệng với nước muối từ 2 đến 3 lần mỗi ngày, đặc biệt vào buổi sáng, giúp cải thiện tình trạng ngứa và ho khan hiệu quả.

Uống trà gừng mật ong

Niêm mạc cổ họng bị khô hoặc tổn thương có thể là nguyên nhân gây ra cảm giác ngứa và ho khan. Gừng và mật ong là những nguyên liệu thiên nhiên có tác dụng làm ấm, kháng khuẩn và chống viêm, rất thích hợp cho người bị tổn thương niêm mạc họng. Bạn có thể pha trà gừng mật ong chanh theo cách sau:

• Đun 1 cốc nước ấm, thêm 1 thìa mật ong nguyên chất;
• Cắt 2 lát chanh tươi, vắt lấy nước cốt cho vào cốc nước mật ong;
• Rửa sạch gừng, thái lát mỏng rồi cho vào cốc;
• Khuấy đều và uống khi trà còn ấm. Dùng từ 2 đến 3 lần mỗi ngày.

Lưu ý: Không nên cho trẻ dưới 1 tuổi dùng mật ong vì hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn chỉnh, có thể gây ngộ độc.

Uống trà thảo mộc

Một số loại trà thảo mộc khi uống ấm có thể giúp làm dịu cơn ho và giảm cảm giác ngứa ở cổ họng. Bạn có thể lựa chọn các loại trà như bạch quả, đương quy, cỏ ba lá đỏ, cam thảo hay trà cải ngựa để hỗ trợ cải thiện triệu chứng.

Nếu ho ngứa cổ họng do trào ngược dạ dày – thực quản gây ra, bạn có thể sử dụng sữa nghệ để uống, giúp làm dịu cổ họng và giảm lượng acid dạ dày tiết ra. Nên uống sữa nghệ vào buổi tối để đạt hiệu quả tốt nhất.

Tiêm vắc xin giúp ngăn ngừa các bệnh gây ho kéo dài và ngứa họng

Tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả trong việc phòng tránh các bệnh nhiễm trùng có thể gây ra tình trạng ho dai dẳng kèm ngứa cổ họng. Dưới đây là những loại vắc xin quan trọng giúp bảo vệ bạn khỏi các triệu chứng ho lâu ngày và khó chịu ở cổ họng.

• Vắc xin phòng ho gà giúp ngăn ngừa vi khuẩn Bordetella pertussis – nguyên nhân chính gây ho gà, một bệnh có thể dẫn đến ho kéo dài nhiều tuần hoặc thậm chí vài tháng. Trẻ em nên tiêm vắc xin DTaP theo lịch, trong khi người lớn cần tiêm nhắc lại vắc xin Tdap mỗi 10 năm để duy trì sự bảo vệ.
• Vắc xin cúm mùa giúp phòng tránh các biến chứng nghiêm trọng do virus cúm gây ra, trong đó có ho kéo dài và ngứa cổ họng sau khi mắc bệnh. Vì virus cúm thay đổi thường xuyên, nên tiêm phòng cúm hàng năm là rất cần thiết, đặc biệt với trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền.
• Vắc xin phòng viêm phổi do phế cầu khuẩn (PCV, PPSV23) bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn Streptococcus pneumoniae – tác nhân có thể gây viêm phổi kéo dài kèm theo ho và khó chịu cổ họng. Trẻ dưới 5 tuổi, người già và người suy giảm miễn dịch được khuyến cáo tiêm loại vắc xin này để giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Vắc xin BCG phòng bệnh lao phổi, một trong những nguyên nhân phổ biến gây ho kéo dài, ho ra máu và suy nhược. Vắc xin thường được tiêm cho trẻ sơ sinh trong vòng tháng đầu sau sinh nhằm phòng ngừa các thể lao nặng và bảo vệ hệ hô hấp.
• Vắc xin COVID-19 có vai trò quan trọng trong giảm nguy cơ mắc bệnh nặng và hạn chế các triệu chứng kéo dài như ho mãn tính và ngứa cổ họng. Nhiều nghiên cứu cho thấy việc tiêm phòng đầy đủ giúp giảm thiểu các biến chứng hô hấp do COVID-19 gây ra.
• Vắc xin phòng viêm màng não mô cầu giúp ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn Neisseria meningitidis – có thể dẫn đến viêm phổi và viêm màng não, gây ho dai dẳng và khó chịu vùng cổ họng. Người có nguy cơ cao như trẻ nhỏ và người suy giảm miễn dịch nên tiêm vắc xin này để bảo vệ sức khỏe đường hô hấp.

Việc tiêm vắc xin không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giúp hạn chế sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm trong cộng đồng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp đa dạng các loại vắc xin chất lượng cao, đảm bảo an toàn và hiệu quả. Đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm luôn sẵn lòng tư vấn và hỗ trợ bạn trong quá trình tiêm phòng. Hãy đến Tiêm chủng Long Châu để bảo vệ sức khỏe cho bạn và những người thân yêu!

Mong rằng những kiến thức do Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp sẽ mang lại nhiều lợi ích cho bạn đọc. Nếu bạn đã thử áp dụng các phương pháp chữa trị ngứa cổ họng ho kéo dài được đề cập ở trên mà tình trạng vẫn không cải thiện hoặc xuất hiện thêm các dấu hiệu bất thường như sốt, ho nhiều, khó nuốt, khó thở, thở khò khè, sưng mặt,... thì nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Những triệu chứng này có thể xuất phát từ các bệnh lý khác, cần được xác định chính xác và điều trị kịp thời để tránh biến chứng nghiêm trọng.