Mổ mắt lác – Giải pháp điều trị hiệu quả giúp cải thiện thị lực và thẩm mỹ

Theo thống kê từ Bệnh viện Mắt Trung ương, mỗi năm có hàng ngàn người tại Việt Nam tìm đến các cơ sở y tế để điều trị mắt lác, trong đó mổ mắt lác là lựa chọn chủ yếu với tỷ lệ thành công rất cao. Dù vậy, không ít người bệnh và thân nhân vẫn còn lo ngại về rủi ro, đau đớn, biến chứng mù mắt hoặc chi phí phẫu thuật. Chính vì vậy, việc hiểu rõ về mổ mắt lác là bước đầu tiên để bạn tự tin đưa ra quyết định đúng đắn, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống một cách toàn diện.

Mổ mắt lác là gì? Khi nào nên mổ mắt lác?

Mắt lác hay còn gọi là lé – là hiện tượng hai mắt không nhìn thẳng vào cùng một điểm, tức là trục nhìn của hai mắt bị lệch. Một bên mắt có thể lệch vào trong (lác trong), ra ngoài (lác ngoài) hoặc lệch lên trên hay xuống dưới. Lác có thể xuất hiện từ khi còn nhỏ (lác bẩm sinh) hoặc do các nguyên nhân như tai nạn, tổn thương thần kinh, các bệnh lý về mắt như đục thủy tinh thể bẩm sinh, cận thị, viễn thị, chấn thương mắt, bại não, viêm não, u não hoặc do suy giảm thị lực kéo dài.

Tình trạng này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến khả năng phối hợp giữa hai mắt, gây rối loạn thị lực, thậm chí dẫn đến nhược thị, một trong những nguyên nhân khiến người bệnh mất đi khả năng nhìn rõ bằng một mắt.

Theo đó, mổ mắt lác thường được chỉ định trong những trường hợp sau:

• Lác ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và gây mặc cảm tâm lý, đặc biệt là ở trẻ em hoặc người thường xuyên giao tiếp.
• Đã điều trị bằng phương pháp khác như đeo kính, tập mắt nhưng không hiệu quả.
• Lác kéo dài làm giảm khả năng điều tiết và phối hợp giữa hai mắt, gây mỏi mắt, đau đầu hoặc thị lực kém.

Việc phẫu thuật sớm sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng lâu dài và mang lại hiệu quả cải thiện thị giác cao hơn.

Quy trình mổ mắt lác

Mổ mắt lác là một phẫu thuật ngoại khoa điều chỉnh lại độ dài và vị trí của các cơ vận nhãn – những cơ có nhiệm vụ điều khiển hướng nhìn của mắt. Tùy thuộc vào mức độ lác và cơ địa của người bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra kế hoạch điều trị cụ thể. Quy trình thường gồm các bước sau:

• Thăm khám chuyên sâu: Đo góc lác, kiểm tra thị lực, đánh giá khả năng nhìn đôi và chức năng hai mắt phối hợp.
• Lập kế hoạch phẫu thuật: Bác sĩ xác định cơ nào cần được cắt, co ngắn hoặc di dời để đưa mắt về vị trí chuẩn.
• Tiến hành phẫu thuật: Bệnh nhân sẽ được gây mê (trẻ em) hoặc gây tê tại chỗ (người lớn). Bác sĩ rạch một đường nhỏ ở kết mạc mắt để tiếp cận cơ ngoại nhãn, sau đó điều chỉnh và khâu lại.
• Theo dõi hậu phẫu: Sau mổ, bệnh nhân sẽ được theo dõi phản ứng của mắt, kiểm tra lại độ lệch, hướng nhìn và chỉ định dùng thuốc.

Phần lớn người bệnh không cảm thấy đau khi thực hiện mổ mắt lác nhờ có gây tê hoặc gây mê. Tuy nhiên, sau khi mổ, vùng mắt có thể sưng nhẹ, cộm hoặc đỏ trong vài ngày đầu, đây là phản ứng hoàn toàn bình thường và sẽ dần cải thiện.

Mổ mắt lác có nguy hiểm không? Những rủi ro và biến chứng cần biết

Phẫu thuật mổ mắt lác được xem là một thủ thuật an toàn và có tỷ lệ thành công cao. Theo Hiệp hội Nhãn khoa Nhi Hoa Kỳ (AAPOS), khoảng 80 – 90% ca mổ mắt lác cho kết quả tốt, đặc biệt nếu thực hiện sớm và đúng kỹ thuật. Tuy nhiên, cũng như bất kỳ phẫu thuật nào, mổ mắt lác không phải lúc nào cũng đạt kết quả tuyệt đối ngay lần đầu tiên. Một số trường hợp cần mổ bổ sung nếu độ lệch vẫn còn sau phẫu thuật.

Và mặc dù hiếm gặp nhưng vẫn có một số rủi ro bạn cần lưu ý:

• Lệch còn sót lại: Mắt vẫn còn lệch nhẹ sau mổ, có thể cần điều chỉnh lại sau vài tháng.
• Nhìn đôi: Một số người có thể bị nhìn đôi tạm thời do não chưa kịp thích nghi với vị trí mới của mắt.
• Xuất huyết nhẹ: Có thể thấy các chấm đỏ trong mắt nhưng tình trạng này sẽ tự biến mất sau vài ngày.
• Nhiễm trùng: Trường hợp hiếm nếu không tuân thủ vệ sinh và chăm sóc sau mổ đúng cách.

Chi phí mổ mắt lác và chính sách bảo hiểm

Chi phí mổ mắt lác tại các bệnh viện công lập hiện dao động trong khoảng 5 – 10 triệu đồng cho mỗi ca (tùy thuộc vào tình trạng cụ thể và các dịch vụ kèm theo như xét nghiệm, gây mê,...). Đối với các bệnh viện tư nhân, chi phí có thể cao hơn do có thêm các dịch vụ tiện ích hoặc đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao.

Vậy, bảo hiểm y tế có hỗ trợ không? Câu trả lời là có. Nếu bệnh nhân có bảo hiểm y tế và thực hiện phẫu thuật tại cơ sở khám chữa bệnh đúng tuyến, phần lớn chi phí sẽ được thanh toán theo quy định của bảo hiểm. Tuy nhiên, cần lưu ý:

• Có chỉ định điều trị rõ ràng từ bác sĩ chuyên khoa.
• Mang theo đầy đủ giấy tờ và thẻ BHYT khi nhập viện.
• Nếu trái tuyến, có thể vẫn được chi trả một phần (tùy chính sách cụ thể từng địa phương).

Hồi phục sau mổ mắt lác: Bao lâu lành? Cần kiêng gì?

Thông thường, sau 1 – 2 tuần, vết mổ sẽ liền hẳn. Thị lực và sự phối hợp hai mắt sẽ dần ổn định sau khoảng 1 tháng. Đối với trẻ em, thời gian hồi phục thường nhanh hơn do khả năng thích nghi cao và tốc độ tái tạo mô tốt hơn người lớn. Tuy nhiên, để đảm bảo kết quả tốt nhất, người bệnh nên:

• Tránh dụi mắt hoặc tiếp xúc với nước bẩn trong tuần đầu tiên sau mổ.
• Vệ sinh mắt đúng cách theo hướng dẫn bác sĩ.
• Uống thuốc đúng liều, không tự ý ngưng thuốc kháng sinh hay thuốc giảm viêm.
• Hạn chế hoạt động căng mắt như đọc sách quá lâu, dùng điện thoại, máy tính trong vài ngày đầu.
• Tái khám định kỳ, thông thường sau 1 tuần, 1 tháng và 3 tháng để kiểm tra mức độ phục hồi và điều chỉnh nếu cần.

Mổ mắt lác không chỉ giúp cải thiện tầm nhìn mà còn mang lại sự tự tin cho người bệnh trong cuộc sống. Đây là phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả và đã được ứng dụng rộng rãi trong thực tiễn y khoa. Nếu bạn hoặc người thân đang gặp tình trạng mắt lác, đừng ngần ngại thăm khám tại các cơ sở chuyên khoa mắt để được tư vấn và điều trị kịp thời. Phát hiện sớm, điều trị đúng cách chính là chìa khóa để khôi phục lại đôi mắt sáng khỏe, giúp cuộc sống trọn vẹn hơn.