Manh tràng là gì? Cấu tạo, chức năng và các bệnh thường gặp

Trong hệ tiêu hóa con người, manh tràng đóng vai trò như một "cầu nối" giữa ruột non và ruột già. Thực tế, manh tràng là phần ngắn nhất và rộng nhất của ruột già. Nó nằm ở vùng hố chậu phải, dưới ruột hồi tràng và có hình dạng giống như một túi tròn. Việc tìm hiểu manh tràng là gì sẽ giúp hiểu được cấu tạo, chức năng cũng như các rủi ro sức khỏe tiềm ẩn, từ đó duy trì lối sống lành mạnh để bảo vệ cơ quan này.

Manh tràng là gì? 

Manh tràng được chia thành ba phần chính, mỗi phần đều có đặc điểm riêng biệt góp phần vào hoạt động của hệ tiêu hóa. Ở người trưởng thành, manh tràng thường dài khoảng 6cm và rộng khoảng 7cm, một kích thước vừa đủ để đảm nhận vai trò đặc biệt trong quá trình tiêu hóa. Hiểu rõ manh tràng sẽ giúp chúng ta thấy rằng đây là một bộ phận khá phức tạp, dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài như chế độ ăn uống. 

Manh tràng được tìm thấy ở vùng hố chậu phải, ngay dưới đoạn cuối của hồi tràng, đồng thời nối liền với phần đầu của ruột già. Cấu tạo các phần của manh tràng bao gồm:

• Phần đầu: Nằm ở cực dưới, thường gắn liền với ruột thừa, một đoạn ruột nhỏ có nguy cơ viêm nhiễm cao nếu bị tắc nghẽn.
• Mặt trước: Hướng về thành bụng, có thể bị che phủ bởi các quai ruột non và mạc nối lớn, đồng thời được bao bọc bởi phúc mạc.
• Mặt sau: Tựa lên cơ thắt lưng và cơ chậu bên phải, giữa chúng có lớp màng và phúc mạc làm nhiệm vụ ngăn cách.

Các bệnh thường gặp ở manh tràng

Manh tràng dễ mắc phải nhiều bệnh lý, đặc biệt là các dạng viêm nhiễm. Dưới đây là một số bệnh phổ biến ở manh tràng cần được chú ý sớm:

Viêm manh tràng cấp tính

Viêm manh tràng cấp tính xảy ra đột ngột, thường do vi khuẩn xâm nhập. Triệu chứng bao gồm sốt cao lên đến 39 - 40 độ C, buồn nôn, chướng bụng và đau dữ dội ở vùng hố chậu phải. Đau có thể giảm sau khi đi đại tiện, nhưng nếu không điều trị kịp thời, có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như thủng ruột.

Viêm manh tràng mạn tính

Viêm manh tràng mạn tính là dạng kéo dài, thường tái phát sau 2 - 4 năm nếu không kiểm soát tốt. Người bệnh trải qua các đợt cấp tính lặp lại, kèm theo triệu chứng như tiêu chảy, đau bụng âm ỉ, phân có máu hoặc nhầy. Tình trạng này có thể tiến triển thành ung thư đại trực tràng nếu bỏ qua.

Các bệnh lý khác liên quan

Bên cạnh viêm, manh tràng còn có thể gặp phải tắc nghẽn do sỏi hoặc polyp, dẫn đến tắc ruột. Ung thư manh tràng cũng là một rủi ro, đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc có tiền sử gia đình. Hiểu rõ về manh tràng và các bệnh thường gặp giúp chúng ta chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Chức năng của manh tràng

Manh tràng không chỉ là một phần của ruột già mà còn đảm nhận nhiều nhiệm vụ quan trọng. Trước hết, manh tràng là phần nối giữa hồi tràng của ruột non và ruột già, giúp chuyển tiếp phần thức ăn đã được tiêu hóa một phần. Tại đây, có một van đặc biệt ngăn chặn dòng chảy ngược từ ruột già về ruột non, đồng thời kiểm soát tốc độ di chuyển của chất dinh dưỡng để cơ thể hấp thụ tối ưu.

Ngoài ra, manh tràng hỗ trợ lưu trữ tạm thời chất thải, hấp thụ nước dư thừa, loại bỏ các chất độc hại và thúc đẩy hoạt động của vi sinh vật đường ruột. Những vi khuẩn này sản xuất vitamin B và K, góp phần vào quá trình tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch. Khi tìm hiểu về manh tràng, chúng ta nhận ra rằng nếu bộ phận này bị tổn thương, toàn bộ hệ tiêu hóa có thể bị rối loạn, dẫn đến các vấn đề như tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài.

Nguyên nhân chính gây bệnh manh tràng

Nguyên nhân chính gây bệnh ở manh tràng thường liên quan đến lối sống và môi trường. Chế độ ăn uống không lành mạnh, như ăn quá no, bỏ bữa, sử dụng thực phẩm ôi thiu hoặc chứa vi khuẩn độc hại, là yếu tố hàng đầu. Ngoài ra, các bệnh lý liên quan như viêm ruột thừa hoặc rối loạn tiêu hóa khác có thể lan sang manh tràng. Vì thế, chúng ta có thể thấy rằng việc duy trì vệ sinh thực phẩm là điều rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro.

Triệu chứng nhận biết bệnh manh tràng

Triệu chứng của các bệnh ở manh tràng thường dễ nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa thông thường. Điển hình là đau bụng quặn thắt hoặc âm ỉ ở vùng hạ vị phải, kèm theo rối loạn đại tiện như đi ngoài nhiều lần trong ngày, phân lỏng, nhầy hoặc có bọt. Người bệnh có thể cảm thấy đầy hơi, bụng sôi, mệt mỏi, giảm cân và thiếu dinh dưỡng. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể xuất hiện sốt cao, nôn mửa hoặc phân có máu. 

Cách phòng ngừa bệnh manh tràng

Phòng ngừa luôn tốt hơn chữa trị, đặc biệt với các bệnh về manh tràng. Dưới đây là những cách phòng ngừa đơn giản, hiệu quả có thể áp dụng tại nhà:

• Hãy xây dựng chế độ ăn uống cân bằng như ăn chậm nhai kỹ, tránh bỏ bữa, ưu tiên thực phẩm nấu chín, rau củ quả tươi và hạn chế đồ cay, lạnh.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng diệt khuẩn, đặc biệt trước bữa ăn và sau khi đi vệ sinh, để ngăn vi khuẩn xâm nhập.
• Duy trì lối sống lành mạnh với giấc ngủ đủ 7 - 8 giờ mỗi đêm, tránh căng thẳng và tập thể dục đều đặn. Nếu có tiền sử gia đình nên khám định kỳ.

Tóm lại, manh tràng là gì? Manh tràng là một bộ phận thiết yếu trong hệ tiêu hóa, nhưng dễ bị ảnh hưởng bởi lối sống. Từ cấu tạo đến chức năng, từ bệnh lý đến phòng ngừa, việc hiểu rõ về manh tràng sẽ giúp chúng ta chủ động chăm sóc sức khỏe. Hãy lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường để tránh biến chứng.

Tiêm vắc xin đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa, giúp phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng đường ruột liên quan đến manh tràng và nhiều bệnh lý khác. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín mang đến giải pháp tiêm chủng an toàn và toàn diện cho mọi lứa tuổi. Tại đây, khách hàng được lựa chọn đa dạng các loại vắc xin chính hãng, dịch vụ chuyên nghiệp, không gian sạch sẽ, cùng đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm theo dõi sát sao trước, trước, sau tiêm. Ngoài ra, Long Châu còn hỗ trợ nhắc lịch và quản lý thông tin tiêm chủng thông minh, giúp gia đình bạn yên tâm hơn trong suốt quá trình chăm sóc sức khỏe. Hãy liên hệ ngay hotline miễn phí 18006928 của Tiêm chủng Long Châu để đặt lịch hẹn sớm nhất.