Giang mai giai đoạn 3: Triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Giang mai là một bệnh lây truyền qua đường tình dục do vi khuẩn Treponema pallidum gây ra, có diễn biến âm thầm qua nhiều giai đoạn. Trong đó, giang mai giai đoạn 3 là thời kỳ bệnh đã tiến triển nặng, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được điều trị đúng cách. Vậy giang mai giai đoạn cuối có triệu chứng gì, nguy hiểm ra sao và cần làm gì để điều trị? Bài viết của Tiêm chủng Long Châu sau sẽ cung cấp thông tin chi tiết, khoa học và dễ hiểu nhất để bạn đọc có cái nhìn đầy đủ về giai đoạn nghiêm trọng này của bệnh.

Triệu chứng và biến chứng của giang mai giai đoạn 3

Giang mai giai đoạn 3, còn gọi là giai đoạn muộn hoặc giang mai cuối, xuất hiện sau 10 đến 30 năm kể từ khi xoắn khuẩn Treponema pallidum xâm nhập cơ thể mà không được điều trị triệt để. Ở giai đoạn này, vi khuẩn không còn khu trú ở da mà đã lan rộng, tấn công sâu vào nhiều cơ quan nội tạng, gây tổn thương nghiêm trọng với biểu hiện phức tạp, thậm chí đe dọa tính mạng.

Triệu chứng thường gặp của giang mai giai đoạn 3

Triệu chứng ở giai đoạn cuối thường không rầm rộ, thay vào đó là sự xuất hiện âm thầm nhưng tiến triển nặng nề ở nhiều hệ cơ quan:

• Giang mai thần kinh (Neurosyphilis): Xoắn khuẩn xâm nhập hệ thần kinh trung ương, gây ra các rối loạn nghiêm trọng như sa sút trí tuệ, mất trí nhớ, rối loạn hành vi, mất kiểm soát vận động, liệt, động kinh hoặc viêm màng não mạn tính.
• Giang mai tim mạch: Tổn thương chủ yếu là ở động mạch chủ với các biểu hiện như phình động mạch chủ, viêm động mạch, suy tim hoặc hở van tim. Đây là dạng tiến triển nguy hiểm có thể gây tử vong đột ngột nếu không được can thiệp kịp thời.
• Xuất hiện gôm giang mai (Gumma): Là những khối viêm dạng hạt có thể hình thành ở da, xương, cơ, gan hoặc các cơ quan khác. Gôm thường phát triển chậm nhưng có thể phá hủy mô, gây loét sâu, biến dạng hoặc sẹo vĩnh viễn.
• Tổn thương ở mắt và tai: Viêm giác mạc, giảm thị lực, mù lòa hoặc tổn thương thần kinh thính giác dẫn đến suy giảm khả năng nghe, thậm chí điếc hoàn toàn.

Biến chứng nghiêm trọng của giang mai giai đoạn 3

Nếu không được chẩn đoán và kiểm soát kịp thời, giang mai giai đoạn 3 có thể dẫn đến hàng loạt biến chứng nguy hiểm:

• Tổn thương vĩnh viễn: Các cơ quan bị ảnh hưởng bởi gôm hoặc xoắn khuẩn đều có nguy cơ bị hoại tử, xơ hóa hoặc mất chức năng hoàn toàn, không thể phục hồi.
• Tàn tật suốt đời: Bệnh nhân có thể mất khả năng vận động, thị lực hoặc trí tuệ, dẫn đến mất khả năng lao động và sinh hoạt.
• Tử vong: Giang mai tim mạch và thần kinh là nguyên nhân chính gây tử vong trong giai đoạn này, đặc biệt nếu không được điều trị đúng phác đồ.

Chẩn đoán và điều trị giang mai giai đoạn 3 như thế nào?

Giang mai giai đoạn 3 là giai đoạn bệnh tiến triển nặng và âm thầm, vì vậy việc chẩn đoán chính xác đóng vai trò quan trọng để ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn. Việc điều trị tuy không thể phục hồi các tổn thương đã xảy ra nhưng vẫn có thể kiểm soát xoắn khuẩn, ngăn ngừa biến chứng thêm và cải thiện chất lượng cuộc sống người bệnh.

Chẩn đoán giang mai giai đoạn 3

Việc chẩn đoán giang mai giai đoạn cuối cần kết hợp giữa lâm sàng, tiền sử bệnh và các xét nghiệm huyết thanh học đặc hiệu:

• Khám lâm sàng toàn diện: Bác sĩ sẽ khai thác các triệu chứng thần kinh, tim mạch, da liễu, thính lực, thị lực… có liên quan đến giang mai muộn, đồng thời hỏi về tiền sử quan hệ tình dục không an toàn hoặc nhiễm bệnh tình dục trước đó.
• Xét nghiệm huyết thanh học: Test không đặc hiệu (non-treponemal) như RPR (Rapid Plasma Reagin) hoặc VDRL (Venereal Disease Research Laboratory) giúp xác định mức độ hoạt động của bệnh. Test đặc hiệu (treponemal) như TPHA (Treponema Pallidum Hemagglutination Assay) hoặc FTA-ABS (Fluorescent Treponemal Antibody Absorption) xác nhận nhiễm xoắn khuẩn giang mai.
• Xét nghiệm dịch não tủy (nếu nghi ngờ giang mai thần kinh): Áp dụng khi bệnh nhân có dấu hiệu về thần kinh hoặc thị giác, giúp phát hiện tình trạng viêm màng não hoặc nhiễm khuẩn trong hệ thần kinh trung ương.
• Chẩn đoán hình ảnh: Có thể chỉ định siêu âm tim, MRI não hoặc X-quang xương nếu nghi ngờ tổn thương thực thể tại các cơ quan.

Điều trị giang mai giai đoạn 3

Phác đồ điều trị giang mai giai đoạn cuối hiện nay vẫn dựa trên thuốc kháng sinh Penicillin, vì đây là loại kháng sinh có hiệu quả cao nhất trong việc tiêu diệt xoắn khuẩn Treponema pallidum:

Với giang mai muộn không có triệu chứng thần kinh:

• Tiêm Benzathine Penicillin G liều 2,4 triệu đơn vị, tiêm bắp mỗi tuần/lần, liên tục trong 3 tuần.
• Tổng cộng 3 liều, tiêm cách nhau đúng 7 ngày. Nếu bỏ lỡ lịch, phải bắt đầu lại từ đầu.

Với giang mai thần kinh, tim mạch hoặc có biến chứng nội tạng:

• Tiêm Penicillin G dạng truyền tĩnh mạch (liều cao 18 - 24 triệu đơn vị/ngày), chia làm nhiều liều nhỏ mỗi 4 giờ, kéo dài 10 - 14 ngày.
• Trường hợp dị ứng Penicillin cần được điều trị giải mẫn cảm hoặc thay thế bằng các kháng sinh khác như Doxycycline nhưng hiệu quả thường kém hơn.

Lưu ý sau điều trị:

• Cần xét nghiệm huyết thanh định kỳ (sau 3, 6, 12, 24 tháng) để đánh giá hiệu quả điều trị và theo dõi nguy cơ tái phát.
• Các tổn thương ở tim, thần kinh, mắt… nếu đã hình thành thì điều trị kháng sinh chỉ ngăn tiến triển thêm, không thể phục hồi tổn thương.

Cách chăm sóc sức khỏe khi mắc giang mai giai đoạn 3

Việc điều trị giang mai giai đoạn 3 chủ yếu nhằm kiểm soát sự tiến triển của bệnh và ngăn ngừa thêm biến chứng, vì tổn thương thực thể ở các cơ quan lúc này thường đã không thể phục hồi. Do đó, người bệnh cần chú ý chăm sóc sức khỏe một cách toàn diện và nghiêm túc:

Tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ

Việc tuân thủ đúng phác đồ điều trị là nền tảng quan trọng trong quản lý giang mai giai đoạn 3. Người bệnh cần dùng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, đúng liều lượng, đúng thời gian và không tự ý ngưng thuốc khi chưa có chỉ định. Đồng thời, tái khám đúng hẹn để theo dõi hiệu quả điều trị qua xét nghiệm huyết thanh học và phát hiện biến chứng tiềm ẩn.

Theo dõi và điều trị triệu chứng đi kèm

Nếu có tổn thương thần kinh, tim mạch, thị lực hoặc thính lực, cần phối hợp với bác sĩ chuyên khoa tương ứng để được điều trị hỗ trợ hoặc phục hồi chức năng. Các triệu chứng phổ biến như đau nhức, loét da, gôm giang mai hoặc sẹo biến dạng cũng cần được chăm sóc y tế đúng cách để giảm nguy cơ nhiễm trùng thứ phát. 

Hạn chế căng thẳng, tăng cường miễn dịch

Hệ miễn dịch đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sự phát triển của xoắn khuẩn giang mai cũng như hạn chế biến chứng. Vì vậy, người bệnh nên:

• Áp dụng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A, C, E và khoáng chất thiết yếu.
• Duy trì giấc ngủ đầy đủ, luyện tập thể dục nhẹ nhàng và đều đặn mỗi ngày.
• Tránh tình trạng căng thẳng, lo âu kéo dài, những yếu tố có thể làm suy yếu miễn dịch và khiến bệnh dễ tiến triển nhanh hơn.

Tư vấn tâm lý và hỗ trợ xã hội

Giang mai giai đoạn 3 có thể ảnh hưởng đến tâm lý do biến chứng kéo dài hoặc sợ kỳ thị. Do đó, người bệnh nên được tiếp cận với các dịch vụ tư vấn tâm lý, tham gia nhóm hỗ trợ nếu cần thiết. Chủ động chia sẻ với người thân về tình trạng sức khỏe để nhận được sự đồng hành và hỗ trợ trong quá trình điều trị.

Giang mai giai đoạn 3 là giai đoạn nguy hiểm nhất, có thể để lại hậu quả nặng nề hoặc tử vong nếu không được phát hiện sớm. Việc hiểu rõ các triệu chứng, phương pháp điều trị và cách phòng ngừa là điều cần thiết để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Hãy chủ động thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ giang mai để được bác sĩ chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.